Sunday 31 March 2024

Πυξίδα και Πατριαρχικές ευχές

 
Από την πρώτη εβδομάδα (μέσα Νοεμβρίου 2020, μεσούσης της πανδημίας του κορωνοϊού) που ο παρόν ιστολόγος διορίσθηκε ως Ιερατικώς Προϊστάμενος της ιστορικής Ελληνορθόδοξης Κοινότητας Αποστόλων Πέτρου & Παύλου, στο Μπρίστολ της Δυτικής Αγγλίας (έτος ίδρυσης: 1877), συντάσσει και κυκλοφορεί, σε εβδομαδιαία βάση, διαδικτυακά αλλά και ως έντυπο στην εκκλησία μας, το φυλλάδιο «Πυξίδα».
 

Το εν λόγω φυλλάδιο, και ο ετήσιος τόμος που  εμπεριέχει όλα τα εβδομαδιαία φυλλάδια (έχουν εκδοθεί δύο και ετοιμάζεται ο τρίτος), διανέμονται ανά την οικουμένη. Φυσικά φθάνουν και μέχρι το πάμφωτο Φανάρι και εγχειρίζονται και στα τίμια χέρια της Α.Θ.Π. του Οικουμενικού μας Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, ο οποίος σε γενναιόδωρη ανταπόδωση μας επιδαψίλευσε, μέσω του Μεγ. Αρχιδιακόνου Του κ. Αλεξάνδρου, τις θερμές ευχαριστίες και τις πολύτιμες Πατριαρχικές ευχές Του, για τις οποίες είμαστε κυριολεκτικά ευγνώμονες.

Saturday 30 March 2024

It’s All Greek to me

 
Αύριο Κυριακή 31 Μαρτίου, στις 12.15 μ.μ., αμέσως μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, θα πραγματοποιηθεί στον Ι.Ν. Απ. Πέτρου και Παύλου στο Bristol η δεύτερη Πνευματική Σύναξη της χρονιάς.
 

Στην εν λόγω εκδήλωση θα ομιλήσει ο κ. Richard Devereux, που είναι Ποιητής, Νομικός και Φιλέλληνας, με θέμα τη Σαιξπηρική φράση «It’s All Greek to me», από την τραγωδία του σπουδαίου λογοτέχνη «Ιούλιος Καίσαρ».

Friday 29 March 2024

Β΄ Χαιρετισμοί στο Bristol

 
Απόψε θα ψαλλούν στην εκκλησία μας στο Bristol, όπως και σε όλες τις εκκλησίες της Ορθόδοξης Οικουμένης οι λεγόμενοι Β΄ Χαιρετισμοί, μια ιερή Ακολουθία αφιερωμένη στην Υπεραγία Θεοτόκο.
 

Οι Β΄ Χαιρετισμοί είναι μέρος του Ακαθίστου Ύμνου, ο οποίος εμπεριέχει 144 «Χαίρε». Τα «Χαίρε» αυτά είναι μαργαριτάρια, διαμάντια, ανεκτίμητα πετράδια της αγίας μας Εκκλησίας που προσφέρονται στην Παναγία μας και αξίζουν παραπάνω από χρυσό και άργυρο.

Thursday 28 March 2024

Δοξολογία στο Bristol

 
Δοξολογία και Πανηγυρικός Λόγος
για τις Εθνικές Επετείους
 

Την Κυριακή 24η Μαρτίου 2024 τελέσθηκε στον Ιερό Ναό Απ. Πέτρου και Παύλου στο Bristol της Δυτικής Αγγλίας η καθιερωμένη Δοξολογία, με την ευκαιρία του Εορτασμού των Εθνικών μας Επετείων, 25ης Μαρτίου 1821 και 1ης Απριλίου 1955. Συμμετείχαν Αξιωματικοί των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Τον Πανηγυρικό Λόγο της ημέρας εκφώνησε ο Αντισμήναρχος (Ι) Γεώργιος Δημακόπουλος. Ο Λόγος έχει ως εξής:
 
Αγαπητοί αδελφοί,
 
Δύο πολύ μεγάλα γεγονότα συνδέονται με την 25η Μαρτίου, που μας καθορίζουν ως Χριστιανούς, αλλά και ως Έλληνες. Την ημέρα που ο Αρχάγγελος Γαβριήλ επισκέφθηκε την Παναγία μας, άνοιξε ο δρόμος της επιστροφής για το ανθρώπινο γένος. «Χαίρε του πεσόντος Αδάμ η ανάκλησις, Χαίρε των δακρύων της Εύας η λύτρωσις» διαβάζουμε στους Χαιρετισμούς. Είναι η μέρα κατά την οποία αναγγέλλεται στη Μαριάμ, η πραγματοποίηση του σωτήριου σχεδίου του Θεού, η ενανθρώπιση του Υιού, του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Η ημέρα κατά την οποία γεννιέται η ελπίδα της σωτηρίας του γένους μας.
 
Την ημέρα αυτή επέλεξαν και οι αγωνιστές μας να ξεκινήσουν την Επανάσταση του ’21, με την ελπίδα ότι θα οδηγήσει στην αναγέννηση του Έθνους μας. Ο λογισμός μου λέει, ότι με τον τρόπο αυτό, θέλησαν να αναθέσουν την επιτυχή της έκβαση στην Παναγία μας και κατ’ επέκταση στον Υιό της. Γιατί πώς αλλιώς μπορεί μια χούφτα φτωχών και εξαθλιωμένων επαναστατών να ορθώσει το ανάστημά της σε μια αιμοβόρα και πανίσχυρη αυτοκρατορία; Από πού άντλησαν την ελπίδα, πού βρήκαν το θάρρος;
 

Ο φόβος είναι δεδομένος, την ελπίδα όμως τη δίνει η Πίστη και η εμπιστοσύνη στη Θεία Πρόνοια και στο δίκαιο του αγώνα. Οι εκατοντάδες Ιερομαρτύρων, οι χιλιάδες Εθνομαρτύρων και Αγωνιστών, επάνω στην Πίστη φόνευσαν το φόβο τους και πρώτα για αυτήν χύθηκαν στον αγώνα.
Δεν είναι τυχαίοι άνθρωποι όλοι αυτοί οι πρωταγωνιστές. Ο Γρηγόριος ο Ε΄ επέλεξε να παραμείνει με το ποίμνιό του και να μαρτυρήσει εμπρός στην κεντρική Πύλη του Πατριαρχείου. Ο Αθανάσιος Διάκος δεν υπέκυψε στα βασανιστήρια και δεν αλλαξοπίστησε. Ο Μακρυγιάννης έλεγε τους Χαιρετισμούς απέξω, πριν από κάθε μάχη.
 
Η αλήθεια είναι ότι όλες αυτές οι μεγάλες μορφές που πρωταγωνίστησαν, είχαν βαθειά πίστη και μεγάλο πνευματικό υπόβαθρο. Όσο και να προσπαθεί η σημερινή εποχή να τους απομυθοποιήσει και να τους διαχωρήσει από τη θρησκεία μας, χάρη σε αυτήν επιβίωσε η Πίστη μας και η εθνική μας συνείδηση. Χάρη στο κρυφό σχολειό που λειτουργούσε με Ιερείς και στην Ιεραποστολή, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό. Η Εκκλησία συντήρησε τη γλώσσα, την Πίστη και έστρωσε το έδαφος για να ανάψει ο πόθος για ελευθερία.
 
Ένα βράδυ χτύπησε η πόρτα του σπιτιού του Γέρου του Μοριά. Ανοίγοντας την πόρτα, ένας έντρομος άντρας του ζήτησε να τον κρύψει γιατί τον κυνηγάνε να τον σκοτώσουν. Ο Κολοκοτρώνης τον πήρε να τον κρύψει και τον ρώτησε τι είχε κάνει. Ο άντρας του απάντησε ότι είχε σκοτώσει τον αδελφό του Κολοκοτρώνη. Ο Γέρος του Μοριά, αφού τον έκρυψε για να τον προστατέψει, τον φιλοξένησε για το βράδυ και του έκανε το τραπέζι. Στο ίδιο τραπέζι έκατσε και η μάνα του, η Ζαμπία. Μόλις αναγνώρισε το κεντημένο πουκάμισο του γιου της που το φορούσε ο δολοφόνος, ξέσπασε σε κλάματα. Τα έβαλε με το στρατηγό: «Πώς βάζεις στο τραπέζι μας το φονιά του αδελφού σου;» του είπε. «Σώπα μάνα! Εγώ τον συγχώρεσα και αυτό το τραπέζι είναι το καλύτερο μνημόσυνο για το μακαρίτη τον αδελφό μου»… Να τι άνθρωποι ελευθέρωσαν την Ελλάδα. Ούτε οι Μεγάλες Δυνάμεις, ούτε οργανώσεις, ούτε τυχαία γεγονότα. Χριστιανοί με βαθειά Πίστη, με μέτρα Αγιότητος, που ενσυνείδητα σήκωσαν το Σταυρό που τους ανατέθηκε και ακολούθησαν το Χριστό. Τέτοιους προγόνους έχουμε και από τέτοιο αίμα καταγόμαστε.
 

Αντίστοιχη Πίστη διέθεταν και οι Αγωνιστές της 1ης Απριλίου που ξεσηκώθηκαν κι αυτοί ενάντια σε μια Αυτοκρατορία. Με τι μέσα; Εναντίον ποιας Δύναμης; Υπάρχει λογική προσέγγιση που να προβλέπει κάποια πιθανότητα νίκης; Δεν υπάρχει. Πίστη υπάρχει. Το τελευταίο γράμμα του Ευαγόρα Παλληκαρίδη περιέχει τα εξής λόγια: «Θ' ακολουθήσω με θάρρος τη μοίρα μου. Ίσως αυτό να 'ναι το τελευταίο μου γράμμα. Μα πάλι δεν πειράζει. Δεν λυπάμαι για τίποτα. Ας χάσω το καθετί. Μια φορά κανείς πεθαίνει. Θα βαδίσω χαρούμενος στην τελευταία μου κατοικία. Τι σήμερα, τι αύριο; Όλοι πεθαίνουν μια μέρα. Είναι καλό πράγμα να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα. Ώρα 7:30. Η πιο όμορφη μέρα της ζωής μου. Η πιο όμορφη ώρα. Μη ρωτάτε γιατί». Τα μεσάνυχτα της 13ης Μαρτίου 1957 οδηγείται στην αγχόνη. Τραγουδά τον Εθνικό Ύμνο και δύο λεπτά αργότερα περνά στην αιωνιότητα.
 
Αυτοί είναι οι Πρόγονοί μας. Έτσι ελευθέρωσαν και μας παρέδωσαν την Πατρίδα. Ημέρα της μεγάλης μας εθνικής επετείου λοιπόν ας αναρωτηθούμε. Τους μοιάζουμε; Τα γόνατα του Μακρυγιάννη έβγαλαν κάλους από τις μετάνοιες. Τα δικά μας; Έχουμε την Πίστη να αντισταθούμε στη Νέα Τάξη, στον σύγχρονο κόσμο της απιστίας και της εθνικής απαξίωσης; Ας μη γελιόμαστε. Αν διαβάσουμε την ιστορία μας, θα διαπιστώσουμε ότι η μόνη ελπίδα μας είναι κοντά στο Χριστό. Όλοι αυτοί οι μεγάλοι πρωταγωνιστές ήταν βαθύτατα πιστοί Χριστιανοί. Γι’ αυτό και ακολούθησαν όλα αυτά τα θαύματα. Με θαύματα υπάρχει η Πατρίδα μας. Τι μπορούμε να περιμένουμε αν ζούμε μακρυά από την πηγή των θαυμάτων; Ας μνημονεύσουμε όλους αυτούς τους προγόνους μας και αν θέλουμε να βοηθήσουμε την Πατρίδα μας, ας γίνουμε σωστοί Χριστιανοί. Τότε ο καθένας μας θα έχει προσφέρει το μερίδιό του. Κι όπως αυτοί ανέθεσαν τον αγώνα στην Παναγία μας και τον Υιό της, έτσι κι εμείς να παρακαλούμε κάθε μέρα για την Πατρίδα μας. Μεσιτεύουν για εμάς τόσοι Άγιοι, Ιερομάρτυρες, Εθνομάρτυρες, Αγωνιστές, 1500 μόνο από την πόλη που κατάγομαι, τη Νάουσα. Ας ξυπνήσουμε και με τις πρεσβείες τους ας αναφωνήσουμε…
 
Ζήτω το Έθνος!!!

Wednesday 27 March 2024

Ledbury Poetry Festival

 
Ledbury Poetry Festival will take place 28th June – 7th July 2024
 

Ledbury Poetry Festival is an inclusive, international and inspirational celebration of poetry and spoken word over ten fabulously busy days, live in Ledbury and online to the world.
 
Surrounded by woods, orchards and hills, poets from all over the world gather to perform, write, read and listen to poetry.
 
Contemporary literary titans stand alongside upcoming talents to illuminate a thrillingly electric mix of events, from readings, performance poetry, masterclasses, walks, talks and films through to breakfasts, music, exhibitions and bike rides.
 
It’s all yours at Ledbury - dig deep into interesting ideas, take in poetry over a pint, craft your own writing style, or showcase your skills in the slam.
 
SOURCE: https://ledburypoetry.org.uk/home/ledbury-poetry-festival/

Tuesday 26 March 2024

The 1821 Revolution in 6 minutes


On March 25, in 1821, a few brave Greek men started a Revolution against the Ottoman Empire, that ultimately resulted in the founding of the new State of Greece.


The heroes’ names echo through the decades, still inspiring awe, like the countless statues across the land, along with the battlegrounds: Kolokotronis, Karaiskakis, Nikitaras, Androutsos, Diakos, Papaflessas, Kanaris, Bouboulina, Tombazis; Alamana, Dervenakia, Gravia, Messolonghi, Maniaki, Chios, Navarino.

Monday 25 March 2024

Πανορθόδοξος Εσπερινός 2024 στο Bristol (video)


Τελέσθηκε χθες βράδυ στον Ελληνορθόδοξο Ιερό Ναό των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στο Bristol της Δυτικής Αγγλίας ο προγραμματισμένος Πανορθόδοξος Εσπερινός, με την ωραία ευκαιρία της Κυριακής της Ορθοδοξίας.


Στην εν λόγω Ακολουθία έλαβαν μέρος πλέον των 100 πιστών, προερχομένων από διάφορες Ορθόδοξες Ενορίες του Bristol και των γύρω περιοχών. Συμμετείχαν έξι Ιερείς. Ομίλησε εμπνευσμένα ο Εφημέριος της Ρουμανικής Ενορίας Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης του Bristol Fr. Ioan Claudiu Moldovan.

Sunday 24 March 2024

Επαναστάσεις στην τουρκοκρατία

 
124 Επαναστάσεις από το 1481 έως το 1821!
 

Για όσους λένε ότι οι Έλληνες περίμεναν 400 χρόνια για να επαναστατήσουν!!!
 
Ήταν στα 1481 όταν ο Κορκόδειλος Κλαδάς και οι Μανιάτες αγωνιστές επαναστάτησαν. Έφτασαν ως την Ήπειρο κι απελευθέρωσαν την περιοχή της Χιμάρας. Αβοήθητος από τη Δύση, που τον είχε ενθαρρύνει, ο Κλαδάς αιχμαλωτίστηκε, εννέα χρόνια αργότερα, και γδάρθηκε ζωντανός.
 
Το 1489 ο τελευταίος του βυζαντινού αυτοκρατορικού οίκου Ανδρέας Παλαιολόγος σήκωσε την επαναστατική σημαία στην τουρκοκρατούμενη Ελλάδα. Αβοήθητοι, οι Έλληνες σφάζονται ανηλεώς. Το 1496, η επανάσταση έχει σβήσει.
 
Η ναυμαχία της Ναυπάκτου, το 1571 με την καταστροφή του τουρκικού στόλου, έδωσε νέες ελπίδες στους ραγιάδες. Η συμμαχία Ενετών, Ισπανών και πάπα ώθησε σε νέα επανάσταση. Οι ξεσηκωμένοι εγκαταλείφθηκαν για μια ακόμη φορά. Ακολούθησαν σφαγές στην Παρνασσίδα, στη Θεσσαλονίκη, στο Αιγαίο. Οι μητροπολίτες Πατρών και Θεσσαλονίκης κάηκαν ζωντανοί.
 
Από το 1609 ως το 1624, ο δούκας του Νέβερ της Γαλλίας και Έλληνες οργάνωσαν ένα φιλόδοξο σχέδιο για να διώξουν τους Τούρκους από την Ελλάδα και δημιούργησαν τη χριστιανική στρατιά που θα ενωνόταν με τους επαναστάτες. Το σχέδιο ποτέ δεν μπήκε σ’ εφαρμογή. Όμως, στα δεκαπέντε αυτά χρόνια, οι Μανιάτες επαναστάτησαν κάμποσες φορές, ενώ ο μητροπολίτης Τρίκκης Διονύσιος ξεσήκωσε τους χωρικούς και, το 1616, εκστράτευσε στα Γιάννενα και κυρίευσε την πόλη. Νικήθηκε τελικά, αιχμαλωτίστηκε και γδάρθηκε ζωντανός.
 
Το 1659, ξέσπασε νέα επανάσταση των Μανιατών που κράτησε ως το 1667.
 
Τρία χρόνια αργότερα, οι Στεφανόπουλοι και άλλοι Μανιάτες έφυγαν στην Κορσική.
 
Αλλεπάλληλοι ξεσηκωμοί των Ελλήνων, από το 1660, υποκινήθηκαν από τους Ενετούς.
 
Το 1780, οι Τούρκοι βάλθηκαν να ξεπαστρέψουν τους κλέφτες της Πελοποννήσου. Οι Κολοκοτρωναίοι αντιστάθηκαν δώδεκα μερόνυχτα στη Μάνη και μετά έκαναν ηρωϊκή έξοδο. Χάθηκαν οι περισσότεροι. Ο δεκάχρονος τότε Θόδωρος Κολοκοτρώνης, η μάνα του και μια του αδερφή οι μόνοι που σώθηκαν.
 
Μια ομάδα Σουλιώτες βρέθηκε, στις 23 Δεκεμβρίου στη Ρινιάσα, ανάμεσα στην Πρέβεζα και την Άρτα. Πάνω τους έπεσαν στίφη Αλβανών και τους κατέσφαξαν. Η Δέσπω Μπότση, με δέκα κόρες, εγγονές κι εγγόνια, πρόλαβε να οχυρωθεί στον πύργο του Δημουλά. Οι Αλβανοί την πολιόρκησαν. Αντιστάθηκε όσο μπορούσε. Στο τέλος, ανατινάχτηκαν όλοι, για να μην πέσουν ζωντανοί στα χέρια του εχθρού. Ο Κίτσος Μπότσαρης κατάφερε να φτάσει ως τ’ Άγραφα, όπου τον πρόλαβαν οι Αλβανοί. Οχυρώθηκε σ’ ένα μοναστήρι κι άντεξε ως τον επόμενο Απρίλιο. Ογδόντα κατάφεραν να ξεφύγουν.
 
Νέος επαναστατικός άνεμος διέτρεχε την Ελλάδα, το 1806, από την Πελοπόννησο ως τη Μακεδονία, καθώς οι Ρώσοι και οι Γάλλοι του Ναπολέοντα ανταγωνίζονταν, ποιοι θα προσεταιριστούν τους Έλληνες. Για μια ακόμα φορά, οι ξεσηκωμένοι εγκαταλείφθηκαν στην τύχη τους και οι Τούρκοι ξέσπασαν επάνω τους.
 
Στην Πελοπόννησο, οι Τούρκοι ζητούσαν να τελειώνουν με τους Κολοκοτρωναίους. Οι σύντροφοι του Θόδωρου Κολοκοτρώνη δεν ήθελαν να φύγουν. Πολέμησαν μήνες, ώσπου να αναγκαστούν να περάσουν στα Κύθηρα κι από κει, στη Ζάκυνθο.
 
Ακολούθησαν η εποποιΐα του Νικοτσάρα στη Μακεδονία και του Γιάννη Σταθά στο Αιγαίο, που ανάγκασαν την Υψηλή Πύλη να έρθει σε συνδιαλλαγή με τους επαναστάτες.
 
Στα 1814, ιδρύθηκε η Φιλική Εταιρεία.
 
Επτά χρόνια αργότερα, ξεσπούσε ο 124ος ξεσηκωμός που οδήγησε στην ελευθερία.
 
Οι Έλληνες αγωνίζονταν και έχυναν αίμα αιώνες για την ελευθερία τους. Η καλύτερη απάντηση στους αναθεωρητές της ιστορίας μας, που προσπαθούν να μας πείσουν ότι το ελληνικό έθνος «κατασκευάστηκε».
 
Πηγή: historyreport.gr

Saturday 23 March 2024

Ποίηση στην Πόλη

 
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ
 

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Ποίησης, σήμερα Σάββατο 23/03 και ώρα 6.00 μ.μ. συναντώνται στο Ζωγράφειο Λύκειο της Βασιλεύουσας διακεκριμένοι Έλληνες και Τούρκοι ποιητές, με σκοπό να απαγγείλουν ποιήματα τους, με τη συνοδεία στο πιάνο του βραβευμένου πιανίστα κ. Βασίλη Κωνσταντινάκου.
 
Την εκδήλωση θα τιμήσει με την Υψηλή του παρουσία η Α.Θ. Παναγιότης ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος.
 
Οι Ποιητές που θα λάβουν μέρος στο ποιητικό δρώμενο:
 
Αγγελική Κωβαίου Πρόεδρος ΠΕΛ,
Αντώνης Ευθυμίου, Βούλα Μέμου, Γιώργος Μανιός,
Ηλίας Παπακωνσταντίνου, Μάνος Μαυρομουστακάκης,
Μάνος Μελλισουργάκης, Νούλη Τσαγκαράκη,
Φλωρεντία Ρήγα, Χρήστος Τζανάκος.
 
Cevat Çapan, Turgay Fişekçi, Hakan Savlı,
Adnan Özer, Metin Celal, Cenk Gündoğdu,
Baki Ayhan, Ebru Özden
 
Μιά βραδιά Γεμάτη Ποίηση…

Friday 22 March 2024

Ο Δεληβορριάς για τον Αγώνα Ανεξαρτησίας

 
Ο ιστορικός και επί 41 χρόνια (1973-2014) εμπνευσμένος διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη Άγγελος Δεληβορριάς (1937-2018) δίδει αποστομωτική απάντηση σε όσους κατά τις περί Έθνους διακηρύξεις τους αποτιμούν το νόημα της εθνικής ταυτότητας ως εννοιολογικής κατασκευής της μετά τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους περιόδου. Μεταξύ αυτών αναφέρει τους Κωνσταντίνο Τσουκαλά, Αντώνη Λιάκο, Πασχάλη Κιτρομηλίδη και Γιάννη Χαμηλάκη (Βλ. σχ. Αγγέλου Δεληβορριά «Ο Ελληνικός Πολιτισμός της προεπαναστατικής περιόδου ως βασικός συντελεστής του Αγώνα της Ανεξαρτησίας»*, Εκδ. Βιβλιοθήκης του Μουσείου Μπενάκη, Αθήνα 2021, σελ. 11).  
 

Με πλούσια βιβλιογραφία, με προσωπική έρευνα και με πολλά ντοκουμέντα και κειμήλια, πολλά από τα οποία υπάρχουν στο Μουσείο Μπενάκη, ο Άγγελος Δεληβορριάς τονίζει ότι του είναι αδιανόητο να υιοθετήσει «τους συντονισμένα αποδομητικούς στόχους ενός όψιμου επιστημονικού μεταμοντερνισμού» και προσθέτει: «Το ιστορικό περίγραμμα, σε γενικές γραμμές, είναι γνωστό: κατά τη διάρκεια της Φραγκοκρατίας και της Τουρκοκρατίας, ο τραυματισμένος ελληνικός κόσμος κατόρθωσε να διατηρήσει ζωντανή τη συναίσθηση της πολιτιστικής του ταυτότητας, περισώζοντας τη συστατική του υπόσταση με την εκπλήσσουσα δυναμική αντοχή της ελληνικής γλώσσας, καθώς και με τη στήριξη της Ορθόδοξης θρησκείας, παρά τις ριζικές ανατροπές που είχε υποστεί τότε η πολιτική γεωγραφία, τους ανηλεείς διωγμούς, τίς βίαιες μετατοπίσεις σημαντικών τμημάτων πληθυσμού, τις ερημώσεις εκτεταμένων περιοχών, τις βαρύτατες φορολογικές επιβαρύνσεις, τον επικρεμάμενο κίνδυνο του εξισλαμισμού».  
 
Ο Άγγελος Δεληβορριάς τονίζει ότι σε αντίθεση με τη νεοελληνική γραμματεία και τις στραμμένες προς τη Δύση σημαντικότερες από τις εκφάνσεις της, η θρησκευτική τέχνη επιδιώκει να αναβιώσει την αίγλη της Ορθόδοξης αυτοκρατορίας του Βυζαντίου. Ακολουθεί τη βυζαντινή παράδοση, με πιο καθησυχασμένες αναλογίες, σύμφωνα με τον χρόνο της ανέγερσης των οικοδομημάτων της, καθώς και με την παρουσία τους σε φραγκοκρατούμενα - ενετοκρατούμενα ή τουρκοκρατούμενα εδάφη. Ως παραδείγματα αναφέρει τον Ναό της Παναγίας στον Πρίνο του Μυλοποτάμου της Κρήτης - του ύστερου 15ου αιώνα, τον Άγιο Μάμα στη Μόρφου της Κύπρου - στις αρχές του 16ου αιώνα και την Εκκλησία της Νέας Μονής Φιλοσόφου στη Δημητσάνα - του 17ου αιώνα.
 
Έχοντας μελετήσει σε βάθος τις δημιουργίες  των υποδούλων Ελλήνων υπό σκληρούς και απάνθρωπους δυνάστες, ο Άγγελος Δεληβορριάς αποδεικνύει με αυτές όχι μόνο τη συνέχεια του έθνους μας, αλλά και τον σπινθήρα της δημιουργίας που είχε και το οδήγησε στον Αγώνα της Ανεξαρτησίας. Εικονογραφίες, τοιχογραφίες, χρυσοκεντητική σε άμφια, λάβαρα και επιτάφιους, θαυμάσια υφαντά και κεραμικά, εκπληκτικά τεχνουργήματα αργυροχρυσοχοΐας, περίτεχνα ξυλόγλυπτα και μαρμάρινα τέμπλα κοσμούν τους ταπεινούς, αλλά αρχιτεκτονικά σπουδαίους ναούς και τα μοναστήρια. Ως ελάχιστο παράδειγμα αναφέρει όσα κόσμησαν το 1798 τους Αγίους Ταξιάρχες στη Μάνη και όσα κάλυψαν το καμπαναριό της Παναγίας Τουρλιανής στην Ανωμερά της Μυκόνου, το 1806.
 
Μέσα σε τέτοιους ιερούς χώρους, υπογραμμίζει ο Άγγελος Δεληβορριάς, «συμπληρώνεται μυσταγωγικά η ηθική και πνευματική καλλιέργεια του υπόδουλου Ελληνισμού, με τους ήχους μιας ιδιόσημης πολύτροπης μουσικής, η οποία, χωρίς να εγκαταλείπει τις παλαιότερες φόρμες, ανανεώνει την παράδοση των βυζαντινών κανόνων, συμβαδίζοντας με τη γενικότερη αναγέννηση που προετοίμαζε  τον Αγώνα της Ανεξαρτησίας». Για τους αμύητους στα καθέκαστα της νεοελληνικής μουσικής, γράφει ο Δεληβορριάς, «οι κλίμακες του εκκλησιαστικού μέλους ηχούν παραδόξως συγγενικά με του δημοτικού τραγουδιού και με τη μουσική των δημοτικών χορών, που όμως δείχνουν περίτρανα τις επιμέρους όψεις μιας αδιάσπαστης κοινωνικά ενότητας». Οι επί αιώνες σκληρότατες προσπάθειες των Ελλήνων να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν, οικονομικά και πολιτισμικά αποδεικνύουν τον βαθμό της αυτοσυνειδησίας τους ως πρωτεύοντος συντελεστού του Αγώνα για την ανεξαρτησία τους, τονίζει ο Άγγελος Δεληβορριάς.
 
Σχόλιο στα λεχθέντα από τον Μάικλ Χέρτζφελντ
 
Στην ετήσια διάλεξη για τον Άγγελο Δεληβορριά στο Μουσείο Μπενάκη ομιλητής, στις 19 Μαρτίου 2024, ήταν ο Μάικλ Χέρτζφελντ, Εβραιογερμανός στην καταγωγή και Έλληνας υπήκοος πρόσφατα, ομότιμος καθηγητής κοινωνικών σπουδών στο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, στις ΗΠΑ. Διαβάζοντας τη συνέντευξή του σε καθημερινή ελληνική εφημερίδα αναρωτιέται κανείς αν ο συγκεκριμένος ομιλητής μπορεί  να αποδώσει τη σκέψη και τις αντιλήψεις του απόντος τιμώμενου λογίου, όταν έχει αντίθετες απόψεις από αυτόν για την ταυτότητα και την ιδιοπροσωπία των Ελλήνων.
 
Ο Χέρτζφελντ εκφράζει τη σύγχρονη άποψη, που διασπείρεται στη Δύση. Είπε: «Η έμμονη ιδέα ότι πρέπει να μείνουμε ακριβώς αυτοί που ήμασταν πάντα -το βασικό υπόβαθρο και του ελληνικού εθνικισμού- είναι μια αυταπάτη. Οπωσδήποτε ο πολιτισμός αλλάζει. Με το ίδιο πνεύμα λέω ότι δεν μπορούμε να μιλάμε πλέον για εθνικές κουλτούρες. Κάθε πολιτισμός είναι “διαδικασιακός”: εξελίσσεται. Η ταυτότητα όπως και η κληρονομιά είναι έννοιες ρευστές… Ως ανθρωπολόγος πιστεύω πως οι Έλληνες τελευταία έχουν αρχίσει να αποκτούν μια πιο χαλαρή σχέση με την αρχαιότητα, διότι η ταυτότητά τους δεν εξαρτάται από αυτήν, αν και παίζει ρόλο στη διαμόρφωσή της».
 
Η άποψη του Δεληβορριά; Αυτή είναι πως κατά τα όσα οι Έλληνες πέρασαν επί αιώνες υπό ετερόδοξους και αλλόθρησκους κατακτητές προσαρμόστηκαν στα ρεύματα της Τέχνης, της Επιστήμης, της Φιλοσοφίας και προετοίμασαν την Ανεξαρτησία τους, κρατώντας όμως πάντα σταθερά και αμετάτρεπτα την αυτοσυνειδησία τους, δηλαδή την Ορθοδοξία, τη γλώσσα και τη φιλοπατρία τους. Γράφει: «Η ανοδική πορεία του ξενοκρατούμενου Ελληνισμού στους επιμέρους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας, της έφεσης για μόρφωση και της καλλιτεχνικής έκφρασης ορίζεται με συντεταγμένες τη συνοχή, κυρίως όμως την αντοχή στη διάρκεια του χρόνου και στις αρνητικές συγκυρίες των περιστάσεων… και έτσι υποδαυλίζει την επαναστατική ετοιμότητα».
            
Ως προς την Αρχαιότητα και τη σχέση των Ελλήνων με αυτήν ο Δεληβορριάς γράφει πάλι: «Το ελληνικό κράτος δεν οφείλει τη σημερινή του ύπαρξη στο κλέος της Αρχαιότητας, αλλά στη θαυμαστή αντοχή του ελληνικού λαού καθ’ όλη τη διάρκεια της ξενοκρατίας, στο υψηλό φρόνημα και τον επίσης υψηλό δείκτη αυτοσυνειδησίας, η οποία ερμηνεύει το τίμημα του αίματος που καταβλήθηκε σε κάθε γωνιά της ελληνικής γης, στην αγωνιστικότητα που γαλούχησε διαδοχικά τις εκάστοτε νέες γενιές, πλουτίζοντας τα αποθέματα της αυτογνωσίας με νέο περιεχόμενο: «Απ’ τα κόκκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά…» έγραφε ο εθνικός ποιητής με αφορμή των Αγώνα της Ανεξαρτησίας, για να σηματοδοτήσει επιγραμματικά ως διαρκή επιδίωξη την Ελευθερία». Η επί αιώνες αντοχή των Ελλήνων στην διατήρηση της ταυτότητάς τους και η πετυχημένη Επανάστασή τους το 1821 δημιουργούν βάσιμες ελπίδες ότι και τώρα θα αντεπεξέλθουν με επιτυχία στην πολιτισμική επίθεση που δέχονται να αλλοτριωθεί η εθνική τους συνείδηση.
             
*Το βιβλίο έχει ως βάση την ομιλία που εκφώνησε ο Άγγελος Δεληβορριάς κατά την πανηγυρική συνεδρία της Ακαδημίας Αθηνών της 21ης Μαρτίου 2017 για τον εορτασμό της επετείου της 25ης  Μαρτίου 1821.
 
Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Thursday 21 March 2024

Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2024


«Να γιατί γράφω. Γιατί η Ποίηση αρχίζει από κει που την τελευταία λέξη δεν την έχει ο θάνατος»!
Οδυσσέας Ελύτης
 


Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης εορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου. Εορτάζουμε κι εμείς τη σημαντική αυτή επέτειο σήμερα με ένα νέο Ποίημά μας...
 
 
ΝΕΑ ΓΕΝΝΗΣΗ
 
                                                για τη μικρή Α.
 
 
Στα εισόδια των Αρχαγγέλων
άστραψε ο ουρανός
χαμογέλασαν τα μάτια
            του τόπου εκεί
όπου τελειώνουν οι χάρτες
φωτοχυσία σήμανε ψυχής
 
Την είδηση για το νεογέννητο
            γένους αγγελικού
έφερε ένα ουράνιο τόξο
που ακούμπησε απαλά
τις έγχρωμες φτερούγες του
στην άκρη της γης
 
Στο επόμενο διάστημα
μικτά μηνύματα
τακτικά ακούγονταν
            από τα όρη
του καθισμένου λέοντα
ανησυχία μεταφέροντας
 
Όμως η ζωή νίκησε
            όπως τακτικά
            συνηθίζει να κάνει
κι έτσι έφτασε η επέτειος
του χορού των Μουσών
να ανακοινώνει τη χαρά!
 
 
Bristol, 21 Μαρτίου 2024

Wednesday 20 March 2024

Έφτασε ο καιρός


Πως τα κατάφερε ο επίβουλος βελίαρ και τις πιο συνταρακτικές για την ψυχή μας μέρες, μέρες που ο Ουρανός υπαγορεύει την άκρα κατάνυξη και την ιερή χαρμολύπη -απερινόητη και άφατη η γλυκύτητά της για τον έσω άνθρωπο- να τις διαστρεβλώσει έτσι! Με ένα παλαιόθεν εξυφασμένο σχέδιο! Κατάφερε η διεστραμμένη, παρά την φύσιν επίνοια του πολεμήτορος, να γομώσει με σκοτάδι… εκτυφλωτικό τα αισθητήριά μας! Μας μπέρδεψε ολοσχερώς, μας έβγαλε έπειτα σε απωλείας δρόμους, ξέφρενους πανηγυριστές με τα παιδιά μας στους ώμους…


Γλέντι δίχως τελειωμό, με σφυρίχτρες, καραμούζες, ντεσιμπέλ, μασκαρέματα και… τις τσάντες κλειδωμένες στο σχολείο…
 
Προβολή με μια επικάλυψη «πολιτισμού»… Πομπές, μύθοι, παρελάσεις, αναβιώσεις, καρναβαλιστές, άρματα, κουδουνοφόροι… Αναβιώνουμε, σου λένε, την παράδοση των προγόνων μας! Πόσο πίσω μπορείτε να φτάσετε κύριοι… αναβιωτές; Εκεί που η παράδοση των προγόνων μας ξεκινά ίσως; Μέσα στον Παράδεισο, την ώρα του Αδαμιαίου θρήνου, μπορείτε να ανατρέξετε; Άλγος τω Αδάμ εχρημάτισεν η του ξύλου απόγευσις πάλαι εν Εδέμ… δια του όφεως εισήλθεν θάνατος… Άλγος και θάνατος από τη μια… Από την άλλη τα ντεσιμπέλ της ψεύτικης χαράς… Κλαυθμός και οδυρμός, μα και ελπίδα για το «Δεύτε οι ευλογημένοι κληρονομήσατε» από τη  μια… Χάχανα, γλέντια και μια θλιβερή παλινδρόμηση στην αντίπερα όχθη… Η Μάνα Ορθοδοξία, δεν χωράει στα σπλάχνα της το λίγο απ’ όλα, το όλοι έτσι κάνουν, το νερωμένο κρασί… Το δολερό σχέδιο του πανούργου, εγκαθίδρυσε τις δεύτερες απόκριες, να κορυφωθούν οι γιορτές, να φτάσει το κέφι στα κόκκινα, να καούν τα κάρβουνα! Τι κι αν οι σελίδες του Τριωδίου τούτες τις στιγμές, επιγράφονται με την λέξη Τυρινή… Τι κι αν ο προπάτορας Αδάμ, τώρα που εγώ αλλόφρων πανηγυρίζω (άραγε ξέρω το γιατί;) κάθεται απέναντι από τον Παράδεισο, θρηνώντας την γύμνωσή του… Οίμοι, αλλοίμονο, φωνάζει και βοά στον Ελεήμονα! Ελέησόν με τον παραπεσόντα!
 
Τι κι αν ο ήλιος τώρα που εγώ δεν σταματώ τον πλανευτή χορό, έκρυψε τις ακτίνες του, η σελήνη και τα άστρα  σαν αίμα γίνηκαν, η πλάση τρόμαξε από το σφάλισμα του Παραδείσου. Τι κι αν ο Αδάμ, τώρα που εγώ δεν σταματώ τις νοστιμιές του κρέατος να γεύομαι, εκβάλλεται δια της βρώσεως… Ένα από τα χίλια πήρε εντολή να μην γευτεί! Μια εντολή παρέβη του Δεσπότου, μια άθεσμη συμβουλή υπήκουσε και όλων των αγαθών εστέρηται! Και εμείς σε αυτήν την Τυρινή εβδομάδα καταλύουμε (έτσι μας καλεί η Μάνα Εκκλησία) τα πάντα πλην κρέατος! Συνταράσσεται ο νους και η ψυχή με αυτόν τον παραλληλισμό, μα και με την αξιόκλαυστη κατάντια μας, να υπακούσουμε τυφλά στο σχέδιο του εχθρού της σωτηρίας μας και αντί να θρηνήσουμε μνημονεύοντας την εν Εδέμ μας γύμνωση, την αποβολή μας από την άληκτη χαρά και την τρυφή, εμείς να χορεύουμε και να γλεντοκοπάμε ανενδοίαστα!
 
Αντί πλήθη δακρύων να εκζητήσουμε για την απομάκρυνσή μας εκ της αγγελικής χορείας, για τον θανάσιμο τραυματισμό της ψυχής, για την εξορία μας, εμείς κινούμαστε λάγνα σε ρυθμούς της «παραδοσιακής» Latin… Φθονηθέντες διαβόλω, πλανηθέντες μισανθρώπω, πεισθέντες τω αλάστορι! Αποσκιρτήσαντες Θεού, στερηθέντες της αγαθότητάς Του!
 
Γι’ αυτήν την παρακοή, για εκείνη την βρώση, σαρκοφόρεσε ο Θεός και άπλωσε τις άχραντες παλάμες του πάνω στον Σταυρό την Μεγάλη Παρασκευή! Έγινε εκείνη η βρώση, η αρχικά γλυκόκαρπη της γνώσεως, χολή και όξος!
 
Έφθασε καιρός όμως! Όχι να αναβιώσουν τα καραναβαλικά ανίερα, μα επιτέλους τούτη την Σαρακοστή διαγρηγορούντες, να ξεκινήσουμε αγώνα πνευματικό που θα νικήσει τους δαίμονες! Πάνοπλη η εγκράτεια, αγγελική η ευπρέπεια! Έτσι θα έρθει μόνο η παρρησία προς τον Θεό! Έτσι μόνο θα εισακουστεί το «Ανακάλεσαι και σώσον με», το «ελέησον τον στερηθέντα δικαίως της Σης αγαθότητος», το «μη αποστρέψεις το πρόσωπόν Σου  από του παιδός Σου, ότι θλίβομαι… ταχύ επάκουσον μου, πρόσχες τη ψυχή μου και λύτρωσαι αυτήν».
 
Τα τελευταία λόγια από το Μέγα Προκείμενον μιας κορυφαίας -εκ των αμετρήτων- στιγμής στην λειτουργική Ζωή! Γιατί την ώρα που οι εκδηλώσεις του «πολιτισμού» έξω εκδηλώνονται και τα ντεσιμπέλ τερματίζονται, μέσα στις Εκκλησιές της Ορθοδοξίας  ψέλνεται,  μα κυρίως βιώνεται, ο  Εσπερινός της συγχώρησης! Εκεί για πρώτη φορά θα ακουστεί σπαρακτικά το «Κύριε και Δέσποτα της ζωής μου»! Ιδού καιρός ευπρόσδεκτος, καιρός μετανοίας...
 
Νώντας Σκοπετέας
Σαρακοστή 2024

Tuesday 19 March 2024

Πανορθόδοξος Εσπερινός 2024 στο Bristol

 
Στην Ορθόδοξη Εκκλησία μας συνηθίζουμε να τελούμε κάποιες Ιερές Ακολουθίες στις οποίες συμμετέχουν διάφορες Ορθόδοξες δικαιοδοσίες, ή εκπρόσωποι Ορθοδόξων Εκκλησιών από διάφορα έθνη. Μία από αυτές που έχει καθιερωθεί στη Διασπορά είναι ο Εσπερινός το βράδυ της Κυριακής της Ορθοδοξίας. Η εν λόγω Ακολουθία ονομάζεται Πανορθόδοξος Εσπερινός.
 

Την ερχόμενη Κυριακή, που θα είναι η Κυριακή της Ορθοδοξίας ή Α’ Κυριακή των Νηστειών, θα τελεσθεί στο Ελληνορθόδοξο Ναό Απ. Πέτρου και Παύλου στο Bristol της Δυτικής Αγγλίας Πανορθόδοξος Εσπερινός, με τη συμμετοχή εκπροσώπων διαφόρων Ορθοδόξων Ενοριών της πόλης, αλλά και των όμορων πόλεων. Στην κολουθία αυτή τον θείο λόγο θα κηρύξει ο Εφημέριος της Ρουμανικής Ενορίας Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης του Bristol Fr. Ioan Claudiu Moldovan.

Monday 18 March 2024

Καλή Σαρακοστή

 
Κθισμα Βʹ. Το Τριωδου.
χος βʹ. Εσπλαγχνας πρχουσα.
Τς Νηστεας τ θείᾳ παρχ, κατνυξιν κτησμεθα ψυχς, κβοντες· Δσποτα Χριστ, τν προσευχν μν δξαι, κλεκτν σπερ θυμαμα, κα ῥῦσαι δεμεθα δυσδους φθορς μς, κα κολσεως φρικτς, μνος πρχων εδιλλακτος.
 

Κθισμα Γʹ. Το Τριωδου.
χος βʹ. Τν χραντον Εκνα σου.
Τν πνσεπτον γκρτειαν, ναρξμεθα φαιδρς, κτνας πολμποντες, τν γων ντολν, Χριστο το Θεο μν, γπης τν λαμπρτητα, προσευχς τν στραπν, γνεας καθαρτητα, εανδρεας τν σχν, πως λαμπροφροι προφθσωμεν, ες τν γαν κατριμερον νστασιν, τν καταλμπουσαν φθαρσαν τ κσμ.

Sunday 17 March 2024

Τράπεζα Τροφίμων Bristol 2024

 
Η Ελληνορθόδοξη Κοινότητα των Αγίων ενδόξων, πανευφήμων και Πρωτοκορυφαίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, στο Bristol της Δυτικής Αγγλίας, διοργανώνει σε κάθε Σαρακοστή τα τελευταία χρόνια Τράπεζα Τροφίμων.
 

Επειδή... No one deserves to be hungry... Σε κανέναν δεν αξίζει να πεινάει... έχουμε όλοι υποχρέωση να εξασφαλίσουμε τουλάχιστον αυτό το αυτονόητο αγαθό του φαγητού, για όλους τους εν ανάγκη ευρισκομένους συνανθρώπους μας! Ας είναι αυτή η νέα ευκαιρία της Μεγάλης Σαρακοστής, που αρχίζει απόψε, μια ευκαιρία και μια δυνατότητα προσφοράς μας στον τομέα αυτό.

Saturday 16 March 2024

Γήϊνα στοιχεία

 
Σε μια εκκλησία της Ρώμης υπάρχουν δύο τάφοι, με μια προτομή της γυναίκας στα δεξιά και του άνδρα στα αριστερά.
 

Δεν είναι γραμμένο κανένα όνομα. Μόνο κάτω από την προτομή της γυναίκας είναι γραμμένη η λέξη σκιά και κάτω από την προτομή του άνδρα η λέξη μηδέν.
 
Και όμως, η γυναίκα ήταν μια από τις πιο διάσημες για την ομορφιά της και ο άνδρας από τους πιο πλούσιους της εποχής του.
 
Σκιά λοιπόν η ομορφιά και τα αγαθά μηδέν!

Friday 15 March 2024

Αμάθεια και φανατισμός

 
Ο χαλίφης Ομάρ, όταν το 642 μ.Χ. κατέλαβε την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, διέταξε κατά την παράδοση να κάψουν ό,τι έμεινε από την περίφημη βιβλιοθήκη της εποχής του Πτολεμαίου.
 

Λέγεται μάλιστα πως είπε τα εξής:
 
-         Αυτά τα βιβλία πρέπει να καούν. Διότι, ή είναι σύμφωνα με το κοράνιο, οπότε είναι άχρηστα, ή είναι αντίθετα προς αυτό, οπότε είναι βλαβερά.
 
Φοβερό πράγμα τελικά η άγνοια και αιτία πολλών κακών, όταν μάλιστα συνοδεύεται και από τον φανατισμό.

Thursday 14 March 2024

Θνητότητα

 
Όταν στον Αρίστιππο ανακοίνωσαν τη θλιβερή είδηση του θανάτου του παιδιού του, εκείνος χωρίς να ταραχθεί απάντησε: Γνωρίζω ότι θνητόν εγέννησα!
 

Το άνθος μαραίνεται.
Το φύλλο ξηραίνεται,
ο κόσμος περνά.
          Και μόνος ο θάνατος
          επλάσθη αθάνατος.
          Αυτός δεν γερνά.
                             (Παν. Σούτσος)