Οι πλέον επισκέψιμες χώρες

 
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία για το 2025, η Γαλλία παραμένει ο αδιαμφισβήτητος πρωταγωνιστής του παγκόσμιου τουρισμού, προσελκύοντας 89,4 εκατομμύρια επισκέπτες. Στη δεύτερη θέση ακολουθεί η Ισπανία με 83,7 εκατομμύρια τουρίστες, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται στην τρίτη θέση με 79,3 εκατομμύρια. Η Κίνα και η Ιταλία συμπληρώνουν την πρώτη πεντάδα, γεγονός που επιβεβαιώνει τη σταθερή δημοφιλία των χωρών με πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, ιστορικά μνημεία και ανεπτυγμένες τουριστικές υποδομές. Στις υπόλοιπες θέσεις της δεκάδας βρίσκονται η Τουρκία, το Μεξικό, η Ταϊλάνδη, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, που συνεχίζουν να αποτελούν κορυφαίους προορισμούς για ταξιδιώτες από όλο τον κόσμο.
 

Αξιοσημείωτο είναι επίσης το ενδιαφέρον για ασιατικούς και ευρωπαϊκούς προορισμούς πέρα από τους “παραδοσιακούς” ηγέτες. Η Ιαπωνία, η Αυστρία και η Ελλάδα συγκαταλέγονται ανάμεσα στις πιο δημοφιλείς χώρες, ενώ η Μαλαισία και η Πορτογαλία προσελκύουν όλο και περισσότερους επισκέπτες χάρη στη φυσική ομορφιά και την αυθεντική τους ταυτότητα. Η κατάταξη ολοκληρώνεται με χώρες όπως ο Καναδάς, η Πολωνία, η Ολλανδία, το Βιετνάμ, η Ινδία, η Νότια Κορέα, η Κροατία και η Ουγγαρία, δείχνοντας ότι ο παγκόσμιος τουρισμός του 2025 χαρακτηρίζεται από μεγάλη ποικιλία και δυναμική εξάπλωση σε κάθε γωνιά του πλανήτη.

Περιδιάβαση στους Ελληνικούς Χορούς

 
Η Ελληνορθόδοξη Κοινότητα των Αποστόλων Πέτρου & Παύλου στο Bristol προσκαλεί όλους σε μια ξεχωριστή Πνευματική Σύναξη την Κυριακή 9η Νοεμβρίου 2025, με θέμα: «Ελληνικοί Παραδοσιακοί Χοροί και Ενδυμασίες». Η εκδήλωση εντάσσεται στο πλαίσιο των πνευματικών συναθροίσεων της Κοινότητας και θα πραγματοποιηθεί στις 12.15 μ.μ. (ώρα Αγγλίας), 2.15 μ.μ. (ώρα Ελλάδος / Κύπρου).
 

Ομιλήτρια θα είναι η Δις. Αναστασία Μιλτσακάκη, Καθηγήτρια Ελληνικών Χορών, η οποία θα μας ταξιδέψει μέσα από την παράδοση, την ιστορία και τον συμβολισμό των ελληνικών χορών και ενδυμασιών. Όσοι δεν μπορούν να παρευρεθούν με φυσική παρουσία, έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν την εκδήλωση ζωντανά μέσω διαδικτύου, στον παρακάτω σύνδεσμο: https://youtube.com/live/5g1ad8EM0qQ?feature=share

Μεγέθη ευρωπαϊκών πόλεων

 
Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει μια ενδιαφέρουσα συγκριτική εικόνα του μεγέθους των ευρωπαϊκών πόλεων βάσει της διοικητικής τους έκτασης. Όπως φαίνεται, οι διαφορές είναι εντυπωσιακές: το Λονδίνο, με 1.572 km², αποτελεί τη μεγαλύτερη πόλη της Ευρώπης από πλευράς διοικητικών ορίων, ενώ η Ρώμη και το Βερολίνο ακολουθούν με 1.285 και 891 km² αντίστοιχα. Αντίθετα, πόλεις όπως η Αθήνα (μόλις 39 km²) ή η Ζυρίχη (87 km²) καλύπτουν πολύ μικρότερες εκτάσεις, παρότι αποτελούν σημαντικά μητροπολιτικά κέντρα με υψηλή πληθυσμιακή πυκνότητα.
 

Αξίζει να σημειωθεί ότι το μέγεθος της διοικητικής περιοχής δεν αντικατοπτρίζει πάντα την πραγματική αστική εξάπλωση μιας πόλης. Για παράδειγμα, το Παρίσι, με έκταση μόλις 105 km², περιβάλλεται από μια ευρύτερη μητροπολιτική περιοχή πολλαπλάσιου μεγέθους. Ο πίνακας αυτός αναδεικνύει πόσο διαφορετικά ορίζονται τα διοικητικά όρια από χώρα σε χώρα και πώς αυτά επηρεάζουν την εικόνα που έχουμε για το «μέγεθος» μιας πόλης στην Ευρώπη.

Ανεξαρτησία Βαλκανικών χωρών

 
Τα Βαλκάνια αποτελούν μία από τις πιο περίπλοκες ιστορικά περιοχές του κόσμου, και αυτό αντικατοπτρίζεται στον χάρτη της ανεξαρτησίας τους.
 

Ενώ χώρες όπως η Ελλάδα (1821) και η Ρουμανία (1877) άρχισαν να απελευθερώνονται από την Οθωμανική κυριαρχία ήδη από τον 19ο αιώνα, άλλες -όπως η Κροατία, η Σλοβενία και η χώρα Βόρεια της Μακεδονίας- απέκτησαν πλήρη κυριαρχία μόλις μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας τη δεκαετία του 1990.
 
Ορισμένα κράτη, όπως το Μαυροβούνιο και η Σερβία, έχουν διπλή ιστορική πορεία: και τα δύο αναγνωρίστηκαν διεθνώς ως ανεξάρτητα το 1878 (Συνθήκη του Βερολίνου), αλλά στη συνέχεια έχασαν την ανεξαρτησία τους εντασσόμενα στη Γιουγκοσλαβία, για να την ανακτήσουν εκ νέου το 2006, όταν το Μαυροβούνιο κήρυξε την ανεξαρτησία του από την Κρατική Ένωση.
 
Η Βουλγαρία απέκτησε αυτονομία το 1878, αλλά ανακήρυξε την πλήρη ανεξαρτησία της τριάντα χρόνια αργότερα, το 1908.
 
Το Κόσοβο, από την άλλη, κήρυξε την ανεξαρτησία του το 2008, αλλά παραμένει μερικώς αναγνωρισμένο κράτος, καθώς η ένταξή του στον ΟΗΕ εκκρεμεί.
 
Η κατανόηση αυτών των χρονολογιών σημαίνει κατανόηση του μακραίωνου αγώνα για εθνική ταυτότητα σε μια περιοχή όπου τα σύνορα σπάνια μένουν αμετάβλητα.

Ομάδες γλωσσών στην Ευρώπη

 
Ο πίνακας της παρούσας ανάρτησης παρουσιάζει τις κύριες γλωσσικές ομάδες της Ευρώπης, καταδεικνύοντας τη μεγάλη ποικιλομορφία που χαρακτηρίζει τη γλωσσική ταυτότητα της ηπείρου. Από τις λατινικές και γερμανικές γλώσσες της Δυτικής Ευρώπης, έως τις σλαβικές και ουραλικές της Ανατολής και του Βορρά, ο χάρτης προσφέρει μια συνοπτική εικόνα των ιστορικών και πολιτισμικών δεσμών που ενώνουν ή διαφοροποιούν τους λαούς της Ευρώπης.
 

Ωστόσο, ο πίνακας δεν είναι χωρίς αδυναμίες, αφού παραλείπεται η Κύπρος, της οποίας η ελληνική είναι η επίσημη γλώσσα. Παρά την εν λόγω παράλειψη, ο χάρτης αποτελεί μια ενδιαφέρουσα απεικόνιση της γλωσσικής γεωγραφίας της Ευρώπης και μια αφορμή για περαιτέρω εξερεύνηση της σχέσης ανάμεσα στη γλώσσα, την ιστορία και την ταυτότητα των ευρωπαϊκών λαών.

Για τον Προσκοπισμό

 
Στη διαδικτυακή σειρά μας Εκκλησία και Κοινωνία, που οργανώνεται με φορέα την Ελληνορθόδοξη Κοινότητα Απ. Πέτρου και Παύλου στο Μπρίστολ της Δυτικής Αγγλίας, παρουσιάζεται απόψε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον θέμα, που αφορά τον Προσκοπισμό, την ιστορία και την προσφορά του στην κοινωνία.
 

Το θέμα μας θα παρουσιάσει ως κύριος ομιλητής ο αγαπητός φίλος και αφοσιωμένος Πρόσκοπος Βαγγέλης Μπουρδέρης, που είναι Αρχηγός του Προσκοπικού Δικτύου (1ο Σύστημα Προσκόπων Άργους) και Έφορος Προσκοπικών Δικτύων Ανατολικής Πελοποννήσου. Θα συμμετάσχουν Πρόσκοποι από το Άργος. Το θέμα έχει πολύ ενδιαφέρον και αξίζει να το παρακολουθήσουμε.

Θείος Έρως

Είναι απερίγραπτος με λέξεις αυτός ο έρωτας. 

Σαν σαγήνη και μαγνήτης, σαν ζεστή αγκαλιά της μάνας μόλις αντικρίσει ο άνθρωπος το πρώτο του φως. Σαν πυξίδα και δρόμος ηλιόφωτος, να σε οδηγεί στην πιο ψηλή κορυφή. Σαν δροσιά που απομακρύνει το καύμα, σαν βάλσαμο που επουλώνει την πληγή. Σαν δάκρυ που ξεπλένει ρύπους ως χθες ακαθάριστους. Σαν μέλι που αν δεν γευτείς, πώς έπειτα να εκφράσεις την γλυκύτητά του; Όσοι τον ένιωσαν αναγεννήθηκαν, πέταξαν, ελευθερώθηκαν… Νέοι αιώνιοι, του ληστή και της Αιγυπτίας ομότροποι και ομόψυχοι.
 
Οι ερωτευμένοι με τον Νυμφίο Χριστό στην παστάδα του Ουρανού… Γίνονται ποιητές που δοξολογούν, αγγελόφωνοι μελωδοί που υμνολογούν... Χωρίζουν τη ζωή τους στο πριν και το μετά…
 
Το πριν τους μελαγχολεί, το μετά τους γεμίζει με εκστατικό ενθουσιασμό μα και με  ταπείνωση… Γνωρίζουν δα πόσο εύκολη είναι η επιστροφή στα δυσώδη λερά και στα αδιάλυτα σκοτάδια, στις ανοιχτές πληγές τις θανάσιμες…
 
Θείος Έρως αντιταττόμενος, όπως τόσο ποιητικά τον περιγράφει στους κανόνες της Κοιμήσεως της Κυρίας Θεοτόκου ο Ιερός Κοσμά ο Μελωδός. Το πυρ που εδρόσιζε εν μέσω φλογός,  τους ερωτευμένους 3 παίδες μέσα στην κάμινο! Ο Θείος Έρως  που αντιστέκεται και κερδίζει μάχες με τον αόρατο πολεμήτορα.
 
Από το άσμα ασμάτων κραυγάζουν οι ερωτευμένοι  στον Σωτήρα Νυμφίο: «Εὕρον ὃν ἠγάπησεν ἡ ψυχή μου· ἐκράτησα αὐτὸν καὶ οὐκ ἀφήσω αὐτόν»!
 
Μη αποστήσης Κύριε…
 
Νώντας Σκοπετέας

Καλό μήνα

 

Συναξάριον

Τοῦ Μηναίου.

Τῇ Αʹ τοῦ αὐτοῦ μηνὸς μνήμη τῶν Ἁγίων καὶ θαυματουργῶν Ἀναργύρων, Κοσμᾶ καὶ Δαμιανοῦ, υἱῶν Θεοδότης τῆς ἐξ Ἀσίας.
 

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. δ’.

Ἅγιοι Ἀνάργυροι καὶ θαυματουργοί, ἐπισκέψασθε τὰς ἀσθενείας ἡμῶν, δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε ἡμῖν.

Εάλω η Τροία

 
Σύμφωνα με την αρχαία ελληνική παράδοση, το χαρμόσυνο μήνυμα «Η Τροία έπεσε!» έφτασε στο Άργος το ίδιο βράδυ της πτώσης της Τροίας, χάρη σε ένα έξυπνο και εντυπωσιακό δίκτυο επικοινωνίας: τις φρυκτωρίες. Οι σκοπιώροι, τοποθετημένοι σε επίκαιρες βουνοκορφές, μετέδιδαν το μήνυμα ανάβοντας φωτιές, έτσι ώστε κάθε επόμενη κορυφή να βλέπει τη φωτιά της προηγούμενης και να συνεχίζει τη μετάδοση. Η ιδέα αυτή αποδεικνύει το πόσο ανεπτυγμένη ήταν η τεχνογνωσία και η οργάνωση των αρχαίων Ελλήνων, πολύ πριν την εποχή των τηλεπικοινωνιών.
 

Το δίκτυο των φρυκτωριών ξεκινούσε από την Ίδη της Τρωάδας και περνούσε διαδοχικά από το Λημναίο, τον Άθω, το Μάκιστο, το Μεσσάπιο, τον Κιθαιρώνα, το Αίγιπλαγκτο και κατέληγε στο Αραχναίο, απ’ όπου το μήνυμα έφτασε στο Άργος. Η αναπαράσταση αυτής της διαδρομής δείχνει πώς, χάρη στη γεωγραφική στρατηγική και τη συνεργασία, οι αρχαίοι μπορούσαν να επικοινωνήσουν άμεσα μέσα σε μία μόνο νύχτα γεγονότα που άλλαξαν την ιστορία.

Το Αηδόνι του Χειμώνα

 
Χθες στις έντεκα και κάτι -απολογούμαι για την αλλαγή στα λόγια του όμορφου τραγουδιού- κατηφόρισα, και όχι στην μικρή την πλατιούλα, αλλά στο μονοπάτι προς  τον δρόμο που είναι τα μαγαζιά και η αγορά, το τσαρσί που λέγαμε κάποτε στα πατρώα μου εδάφη. 
 

Το μονοπάτι είναι περιτριγυρισμένο από δέντρα και φυλλωσιές που ξεπροβάλλουν πάνω από τους φράχτες  περιβολιών και  κήπων. Από ανάμεσά τους,  αφού τα κλαδιά από το γέννημά τους το ρίχνουν στις αταξίες, βρίσκουν μιά χαραμάδα, μια τρυπίτσα, κάτι τέλος πάντων  για να ξετρυπόσουν σαν ζωηρά παιδάκια από εκεί που δεν τα περιμένεις, διεκδικώντας τόπο, "αφού είσαι εσύ, γιατί όχι εγώ;"
 
Ένα φτερούγισμα, ανάλαφρο σαν χάιδεμα με προσπέρασε για να σταθεί στο πιό κοντινό κλαράκι στα αριστερά μου, ένας μικρός  κοκκινολαίμης. Ένα τοσοδούλι πραγματάκι με εξυπνότατα και μεγάλα για το μπόι του μάτια. Αντίθετα με το άγαλμα που θα ήταν περασμένο στα χρόνια, το κοκκινολαιμάκι ήταν σε πολύ νεαρή ηλικία για να με θυμηθεί, μόλις και στεκόταν στα ποδαράκια του. Έτσι, αυτό πετώντας δειλά και διστακτικά από κλαρί σε κλαράκι και εγώ περπατώντας βήμα-βήμα, προχωρήσαμε. Το πέταγμα του μικρού κοκκινολαίμη και το περπάτημα το δικό μου με έφεραν στα Θεραπειά. Που αλλού; Οχι  επειδή σύχναζαν αυτά τα χαριτωμένα ιπτάμενα πλασματάκια του Θεού εκεί που σύχναζα εγώ, δεν θυμούμαι να ήταν κάτι το συνηθισμένο στην παραλία της ιδιαίτερης μου πατρίδας. Δεν προτιμούν τις θάλασσες αν και για να φτάσουν εκεί που φτάνουν από ξένους τόπους και αλαργινούς, τις διασχίζουν αεροπλοϊκώς για να καταλήξουν σε βουνά,  μπαξέδες και λαγκάδια μέχρι την ώρα που θα αρχίσουν το ταξίδι της επιστροφής. 
 
Ο θείος Θανάσης, που ερασιτεχνικά καλλιεργούσε ντομάτες και φασούλια, φασουλάκια τσαλίσια και αϊσέ, κολοκυθάκια, αγγουράκια και σαλατικά σε ένα κομμάτι γης στο Γερμανικό (θερινή κατοικία της Γερμανικής Πρεσβείας), που ήταν κάπως ψηλά. Από εκεί και όταν σταματούσε για να πάρει ανάσα, σεργιάνιζε τα αντικρινά παράλια, τις ακτές της Ανατολής και τα βαπόρια μικρά και μεγάλα, πλεούμενα όλων των ειδών, φορτωμένα και αφόρτωτα, είχε πάρε-δώσε με ένα KIZIL GERDAN (με κόκκινο προγούλι). Όταν τσάπιζε για να αφρατέψει το χώμα πριν έρθει ο χιονιάς, δεχόταν την επίσκεψη ενός κιζιλγκερντανιού που υπομονετικά περίμενε το μερτικό του από αυτά που πρόσφερε η φύση.  Όπως και να το κάνουμε, τα πάντα, έστω και από χιλιόμετρα, μίλια, θαλάσσια και εναέρια μακριά, εκεί στην Φαρμάκεια της αρχαιότητας, με πηγαινοφέρνουν. Αυτή τη φορά το πέταγμα και το περπάτημα με θύμισε το, "Έναν καιρό επήγαινα στα Θεραπειά  πετώντας, τώρα με κόψαν τα φτερά και πάω περπατώντας..." που με τόσο χρώμα και λυρισμό το αποδίδει ο Χρόνης Αηδονίδης. 
 
Αχ αυτά τα Θεραπειά, που τα είχαν όλα... Θάλασσα, γη και λιμάνι, την Αγία Παρασκευή, ξενοδοχείο, βίλες, σπίτια-σπιτάκια και σπιταρόνες, θέρετρα, βάρκες -μαούνες και σπιτάκια ακόμα και μέσα στην αγκαλιά του λιμανιού... Αγιάσματα και το Σχολείο, εστιατόρια, μπακάλικα και μανάβικα. Είχε καφενείο, μπαρμπέρικο, φαρμακείο, ζαχαροπλαστείο, τουρσουτζίδικο, αχτάρικο που πουλούσε βόλτες και μερσίνες για καλαμιές. Είχε τους δικούς μας ανθρώπους, το Μητροπολιτικό μέγαρο, κατοικία του Δεσπότη, και τον Αη Γιώργη.  
 
Για να γυρίσω στην πρόσφατη γνωριμία που λέγαμε, τον κοκκινολαιμάκι,  συγχρόνισα το βήμα μου με το ελαφροπέταγμα του μέχρι που φτάσαμε και οι δυό σε έναν φρεσκομπογιατισμένο φράχτη από σφιχτοδεμένες σανίδες δίχως χαραμάδες και εκεί χωρίσαμε. Αν ήταν μακρύτερο το μονοπάτι ίσως να καταφέρναμε να πούμε δυό κουβέντες,  Θα ρωτούσα πριν από όλα αν μιλά Ελληνικά. Υποθέτω το τσιου-τσιου της απάντησης θα ήταν στα Αγγλικά, στην Αγγλία ζούμε, να μην έχουμε απαιτήσεις. Προσδοκίες όμως; Γιατί όχι. Αλλά και αν ήξερε καλά την Αγγλική γλώσσα, τότε θα γνώριζε και μερικά Ελληνικούλια. Δίχως να θέλω να συγκριθώ με τον Gus Portokalos, ούτε και  να τον συναγωνιστώ, αλλά, και αφού πολλές λέξεις βγαίνουν από την δική μας γλώσσα, μήπως; Λέω μήπως...
 
Θα ρωτούσα επίσης να μάθω για τους προγόνους του, γονείς, γιαγιάδες παππούδες και συγγενείς, αυτούς τέλος πάντων τους κατοικούντες στα κοντινά λημέρια, αν φυσικά γνώριζε περί αυτών.  Ο λόγος; Είχαμε και εμείς έναν μουσαφίρη που φώλιαζε στην μουσπουλιά ακριβώς μπροστά στην μπροστινή πόρτα του σπιτιού και ίσως ο μικρός να ήταν απόγονος του. Είχε αλισβερίσια με τον σύζυγό μου που όταν και αυτός σαν τον θείο μου, τσάπιζε το χώμα, τέτοια εποχή πριν πλακώσει η βαρυχειμωνιά, ο φτερωτός επισκέπτης που είχε στημένο νοικοκυριό στην καρδιά του δέντρου που μέχρι σήμερα ούτε έναν καρπό δεν μας χάρισε, συχνά - πυκνά κατέβαινε στα γρήγορα και το έριχναν στην κουβέντα με αλληλοκοιτάγματα. Καθισμένος στη μύτη της αριστερής  μπότας του νοικοκύρη, με ανυπομονησία ίσως και πεισματικά (δεν μπορεί κάτι θα βγει...) περίμενε κανένα σκουλικάκι, για μεζέ, ο μουσαφίρης.  
 
Την Κυριακή που μας πέρασε, μέρα του Αη-Δημήτρη, αγαπημένου Αγίου του μπαμπά μου -που από χρόνια φιλοξενείται κάτω από τα κυπαρίσσια στο Κοιμητήριο στα ψηλά του Ροσινιόλ και ίσως αφουγκράζεται το κελάηδισμα ενός χειμωνιάτικου αηδονιού με κόκκινο λαιμό - , αργά το βράδυ, ώρες μετά την Κυριακάτικη λειτουργία, αφηγόμουν τα των κοκκινολαίμηδων  σε μια νέα κυρία  που  πρόσφατα γνώρισα. Με ρώτησε αν βλέπω  την τηλεοπτική σειρά για την ζωή του Αγίου Παϊσίου, "όχι δεν την βλέπω" απάντησα. "Ρίξε μια ματιά", πρότεινε.
 
Δεν νύσταζα και μεσάνυχτα παρά κάτι, ακολουθώντας την πρόταση της καινούργιας μου φίλης που προαισθάνομαι θα κάνουμε χωριό, βρέθηκα μπροστά στην οθόνη της σύγχρονης τεχνολογίας για να ρίξω μια ματιά. Κατάλαβα τι εννοούσε και βλέποντας τον Όλετ να κάνει παρέα με τον Άγιο Παΐσιο,  ξημέρωσε.
 
Ο Οκτώβρης  φεύγει. Πότε μπήκε; Πότε βγαίνει; Έφτασε και το "Τζουμχουριέτι". Μαζί του θα έφευγαν και οι τελευταίοι καλοκαιρινοί.
 
Τα σκοτάδια τραβούν την νύχτα για να κατέβουν βιαστικά στους δρόμους και στα κεραμίδια. Θα ανάψουν οι σόμπες, τα τζάκια και τα καλοριφέρ. Ο Νοέμβριος θα μας φέρει μια άλλη γιορτή του Αη Γιώργη και ας μην υπάρχει εκεί πλέον ο Ι. Ναός του, τα Θεραπειά θα την τιμήσουν διπλά -και εις ανάμνησιν διάσωσης από πυρκαγιάς... για μας, ο Αη- Γιώργης της φωτιάς...-, το γράφει και η Απογευματινή,  στην 4η σελίδα της.  
 
Νίκη Beales
 
Τέλος Οκτωβρίου 2025
Μπάκινγκχαμ, Αγγλία

‘Winter Words’

 
Four days of poetry, performance and creative sparkle running from Thursday 20 to Sunday 23 November across venues in Ledbury.
 

Celebrating imagination, creativity and community spirit, Winter Words celebrates the joy of words and coming together, uniting some of the UK’s most exciting voices on the poetry scene with plenty of free events and family fun.
 
Festival Highlights Include:
 
UK Poet Laureate Simon Armitage shares his new collection, New Cemetery. Ledbury Poetry is offering Ledbury residents a FREE ticket to this event, but be quick, this offer ends on Monday, 3 November -  this project is part-funded by the UK government through the UK Shared Prosperity Fund.
 
Carol Ann Duffy and John Sampson present Christmas Ghosts – a spookily enchanting evening of poetry and music. Your ticket includes mulled wine or apple juice.
 
Len Pennie, Sunday Times bestselling author and performance poet sensation, as seen on Instagram and YouTube, showcases her fiercely honest second collection, Poyums Annaw, confronting violence, patriarchy, and injustice with tenderness, quick wit, and righteous fury. 
 
Ledbury Poetry’s Community Steering Group, made up of local members of the community, have curated a series of events by and for the community, ranging from free sing-a-longs, card making and protest poetry with viral sensation Louise Fazakerley.

Το ΟΧΙ και η αντίσταση της Ελλάδας

 
Η 28η Οκτωβρίου 1940 αποτελεί μια από τις ενδοξότερες στιγμές της ελληνικής ιστορίας. Εκείνη την ημέρα, ο ελληνικός λαός ύψωσε το ανάστημά του απέναντι στις δυνάμεις του φασισμού και απάντησε με το ιστορικό «ΟΧΙ» στο ιταλικό τελεσίγραφο. Με απαράμιλλο θάρρος, οι Έλληνες πολέμησαν στα χιονισμένα βουνά της Πίνδου, υπερασπιζόμενοι τα ιερά και τα όσια της Πατρίδας και αποδεικνύοντας πως η ελευθερία δεν χαρίζεται, αλλά κερδίζεται με θυσίες. Η ελληνική ψυχή έγινε τότε σύμβολο αντίστασης και ελπίδας για ολόκληρη την Ευρώπη.
 

Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία, η Ελλάδα αντιστάθηκε για 219 ημέρες απέναντι στον Άξονα (φασιστική Ιταλία και ναζιστική Γερμανία), περισσότερο από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα που κατακτήθηκε. Ξεκίνησε με τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο (28 Οκτωβρίου 1940) και ολοκληρώθηκε με την κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς (31 Μαΐου 1941). Ο πίνακας της παρούσας ανάρτησης αποτυπώνει αυτή τη συγκλονιστική πραγματικότητα, τιμώντας τον ηρωϊσμό και την αντοχή ενός λαού που αρνήθηκε να γονατίσει. Η Επέτειος του ΟΧΙ δεν είναι απλώς μια εθνική γιορτή· είναι υπενθύμιση της δύναμης της ενότητας, της πίστης στα ιδανικά και της αδιάκοπης αγάπης για την ελευθερία.

Μαρτυρία πίστεως

 

ΚΗΡΥΓΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΣΤ΄ ΛΟΥΚΑ

(26^η Οκτωβρίου 2025)

 

Το ευαγγελικό ανάγνωσμα της έκτης Κυριακής του Λουκά αναφέρεται σε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον περιστατικό, με πολλά και ιδιαίτερα μηνύματα για την πνευματική ζωή των Ορθοδόξων χριστιανών. Στο εν λόγω ανάγνωσμα παρατηρούμε τον Ιησού να διαλέγεται με το ακάθαρτο πνεύμα, το οποίο είχε κυριολεκτικά κυριεύσει τον δαιμονισμένο άνθρωπο, τον οποίο συνάντησε στη χώρα των Γαδαρηνών. Τελικά, ο Κύριος παρήγγειλε και διέταξε τα δαιμόνια να βγουν από το δαιμονιζόμενο αυτό πλάσμα, έτσι ώστε εκείνο να απαλλαγεί από τη μεγάλη αυτή δοκιμασία.
 
Το αποτέλεσμα είναι εξόχως συγκινητικό. Βλέπουμε τον άνθρωπο αυτόν, ενώ προηγουμένως -υπό την σατανική επιρροή- ήταν γυμνός, μανιακός και μακριά από την ανθρώπινη κοινωνία, να κάθεται τώρα κοντά στα πόδια του Ιησού, σε στάση ηρεμίας, γαλήνης και ευγνωμοσύνης, ντυμένος και σωφρονισμένος.
 
Μέσα στο χαριτωμένο αυτό πλαίσιο της πνευματικής ευφορίας, ο πρώην δαιμονιζόμενος, παρακαλούσε τον ευεργέτη του να του επιτρέψει να μείνει μαζί Του, για να αισθάνεται διαρκώς την ασφάλεια της παρουσίας και της ευλογίας Του. Όμως ο Κύριος τον συμβούλεψε να επιστρέψει στο σπίτι του και να διηγείται αυτά που του προσέφερε ο Θεός, δηλαδή την απαλλαγή, την απελευθέρωση και τη λύτρωση από το κακό κι από τις δαιμονικές και σκοτεινές δυνάμεις.
 
Αυτό που στην ουσία πρότεινε ο Ιησούς στον θεραπευμένο αυτόν άνθρωπο είναι να δίνει μαρτυρία πίστεως στους συνανθρώπους του. Όπως διασώζεται μάλιστα στο Ιερό Ευαγγέλιο, ο ευεργετημένος αυτός άνθρωπος όχι απλά μιλούσε αλλά κήρυττε όσα του προσέφερε ο Χριστός μας. Αξίζει να σημειωθεί δε, ότι κήρυττε όχι μόνο στο σπίτι του, αλλά και σε ολόκληρη την πόλη όπου διέμενε.
 
Σύγχρονος Πατέρας της Εκκλησίας αναφέρει χαρακτηριστικά για το γεγονός αυτό:
 
«Αυτό είναι το χρέος μας. Αυτός είναι ο τρόπος για να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας προς τον Κύριο Ιησού για τα όσα μας έχει προσφέρει· την απολύτρωση και τη σωτηρία. Να διηγούμαστε δηλαδή στους άλλους τις ευεργεσίες Του. Να διακηρύσσουμε τον πλούτο της θείας αγάπης Του. Να απολογούμαστε “παντὶ τῷ αἰτοῦντι ἡμᾶς λόγον περὶ τῆς ἐν ἡμῖν ἐλπίδος” (Α΄ Πέτρ. 3, 15). Να καταθέτουμε ενώπιον των ανθρώπων τη μαρτυρία Ιησού Χριστού (Αποκ. 1, 2)· μαρτυρία πίστεως και αφοσιώσεως στο θείο πρόσωπό Του» (Μητροπολίτης Νέας Σμύρνης κ. Συμεών).
 
Στον ευλογημένο χώρο της χάριτος του Θεού, μαρτυρία χριστιανικής πίστεως προσφέρουν η Εκκλησία, ως Θεοσύστατος και Θεανθρώπινος οργανισμός, αλλά και ο κάθε χριστιανός ξεχωριστά, ως πρόσωπο. Μάλιστα δε, αυτό γίνεται με ποικίλους τρόπους, τόσο μέσα από τη ζωή και τη δράση τους όσο και με τα λόγια και τη συγκεκριμένη και εμφατική ομολογία τους.
 
Η Εκκλησία μας, ως θεσμός, μαρτυρεί «Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ τοῦτον ἐσταυρωμένον» (Α΄ Κορ. 2, 2), πρωταρχικά μέσα από τη Θεία Λατρεία και τα Ιερά Μυστήρια, ιδιαίτερα δε μέσα από τη Θεία Ευχαριστία, μέσω της οποίας ο Χριστός προσφέρεται στους πιστούς. Το κήρυγμα του Ευαγγελίου είναι επίσης ένας δυναμικός τρόπος προσφοράς μαρτυρίας της πίστεως και διάδοσης του μηνύματος του Χριστού στον κόσμο. Η Εκκλησία όμως, με πνεύμα κοινωνικής ευαισθησίας και χριστιανικής αλληλεγγύης, εκφράζει την πίστη της και μέσα από έργα αγάπης και διακονίας προς τους εν ανάγκη ευρισκομένους ανθρώπους. Μια ξεχωριστή μαρτυρία αποτελεί και η αγιότητα των μελών της, που δείχνει πραγματικά πως η πίστη στον Χριστό μεταμορφώνει τη ζωή του ανθρώπου, οδηγώντας τον στην αγιότητα και την ένωση με τον Θεό.
 
Ο κάθε χριστιανός -ως πρόσωπο- βιώνει την πίστη του στον Χριστό, με την πράξη της ζωής του, μια πράξη καθημερινής πνευματικής ζωής, όπου στο κέντρο της βρίσκονται η προσευχή, η νηστεία και η συμμετοχή στα Ιερά Μυστήρια, καθώς επίσης η έμπρακτη αγάπη, η συγχώρεση και η αλληλοβοήθεια. Μαρτυρία πίστεως προσφέρει επίσης με τον λόγο του, την υπομονή στις δοκιμασίες, την ελπίδα και την εμπιστοσύνη στον Θεό κι ακόμα με το χριστιανικό ήθος και την ευγένειά του.
 
Η μαρτυρία πίστεως στον Ιησού Χριστό είναι προσωπική ευθύνη του κάθε πιστού. Η Ορθόδοξη Εκκλησία και τα μέλη της ζουν και εκφράζουν την πίστη τους καθημερινά, με αγάπη, αλήθεια και αυθεντικότητα, καταυγάζοντας τον κόσμο με το φως του Χριστού.
 
Αμήν.
 

Πρωτοπρ. Αναστάσιος Δ. Σαλαπάτας

Συνεργάτες στο θαύμα

Αμέτρητα μηνύματα καθημερινά λαμβάνουμε και στέλνουμε, με αιτήματα αδελφών μας και δικά μας αντίστοιχα, για δύσκολες περιστάσεις, ασθένειες, εξετάσεις, εντάσεις και ταραχές σε οικογενειακές σχέσεις, κλπ κλπ. Ονόματα αδελφών, να τα διαβιβάσουμε σε κάποιον άνθρωπο της προσευχής, κληρικό ή λαϊκό, να δεηθεί, να μεσιτεύσει στον Κύριο, να βρεθεί λύση, ανακούφιση, να κοπάσει ο κλύδωνας ο θεώρατος που θέλει να μας καταπιεί. Και εμείς με τη σειρά μας, στέλνουμε το αίτημα και περιμένουμε τα αποτελέσματα. 

Τις περισσότερες φορές αδελφοί μου (και μιλάμε πρώτα για τον ταλαίπωρο εαυτό μας) όλα σταματάνε ακριβώς εκεί, σε αυτήν την διαβίβαση. Και έχουμε την ψευδαίσθηση ότι φερθήκαμε και άκρως πνευματικά και ότι τώρα αναλαμβάνει… άλλος… Εμείς ως εδώ… Γράψαμε το όνομα, το δώσαμε, ξοφλήσαμε… Πέραν του ότι πάντοτε τα αιτήματα ικανοποιούνται με γνώμονα το συμφέρον της ψυχής του αιτουμένου, έχουμε ποτέ μας αναρωτηθεί, μήπως αυτή η μη ικανοποίηση, οφείλεται και στη δική μας πνευματική νωθρότητα (για να μην πούμε τεμπελιά και ακουστεί τραχύ); Μακάρι να νιώθαμε την ουτιδανότητά μας και να βιώναμε ταπεινά χωρίς την παραμικρή ιδέα για τον εαυτό μας… Μακάρι να ήταν αυτός ο λόγος που σταματάμε εκεί, την βοήθεια προς τον αδελφό μας… Ο αληθινός λόγος είναι, ότι δεν έχουμε θυσιαστική αγάπη αδελφοί μου.
 
Ειλικρινά δεν μπορούμε να ακούμε αυτήν την νιόφερτη και τόσο πολυφορεμένη λέξη που και αυτή η μόδα ανακάλυψε… Ας μας συγχωρήσουν οι φίλοι ψυχολόγοι… Μιλάμε για την έννοια της ενσυναίσθησης… Ενσυναίσθηση και συμπερίληψη …Τόσο πολυακουσμένες, τόσο εκκοσμικευμένες  στις μέρες μας… Αλλά τόσο ελάχιστα βιωμένες όπως εδώ και τόσους αιώνες έχουν διδαχθεί από τον ίδιο τον Κύριο. Και ακριβώς αυτή η θυσιαστική αγάπη, αυτό το σύμπονο, το αγαπάτε αλλήλους στην πράξη, είναι αυτά που στην απουσία τους, δεν μας επιτρέπουν να πάμε ένα βήμα παραπάνω από το να δίνουμε μόνο ονόματα σε ιερείς και σε αδελφούς για προσευχή…
 
Ο Κύριος θέλει την θυσιαστική μας αγάπη, το να πονέσει και η δική μας καρδιά για τον πόνο του κάθε αδελφού μας. Να κλάψουμε με το κλάμα του, να προβληματιστούμε με τη δυσκολία του, να γονατίσουμε και εμείς για εκείνον που τα πόδια του δεν τον βαστούν, να σημαδέψουμε τις γροθιές μας για εκείνον που είναι καθηλωμένος… Όσους πιο πολλούς συνεργάτες βρίσκει ο Κύριος στην προσευχή, τόσο το αδύνατο θα γίνεται δυνατό…
 
Νώντας Σκοπετέας

Ο θάνατος του ποιητή Γ. Σαραντάρη

 
Η πορεία προς τον θάνατο του σημαντικού ποιητή και χριστιανού στοχαστή Γιώργου Σαραντάρη κατά την απόκρουση των εισβολέων Ιταλών φασιστών αποτελεί παράδειγμα φιλοπατρίας, εγκαρτέρησης, ηρωισμού και ένθεης αντιμετώπισης του θανάτου. Ήταν η μόνη και η πιο άδικη απώλεια ποιητή κατά τον πόλεμο του 1940. Τον έκλαψαν όλοι οι ομότεχνοί του και όσοι γνώριζαν τον ίδιο και το έργο του, με το οποίο παραμένει ζωντανός, εμπνέει αγαλλίαση  και διδάσκει ορθόδοξο ήθος.
 

Τον Αύγουστο του 1940 και μετά τον άνανδρο τορπιλισμό του ευδρόμου  «Έλλη» στο λιμάνι της Τήνου, ο Ιωάννης Μεταξάς  βλέπων ότι  σύντομα οι Ιταλοί φασίστες θα επιχειρήσουν εισβολή στην Ελλάδα από τη μεριά της Ηπείρου έδωσε εντολή για μυστική επιστράτευση, δια ατομικών προσκλήσεων. Μεταξύ των επιστρατευθέντων ήταν και ο 32χρονος  ποιητής Γιώργος Σαραντάρης. Αδύναμος στην κράση, φιλάσθενος, με μεγάλη μυωπία, απόφοιτος της Νομικής Σχολής του ιταλικού Πανεπιστημίου της Ματσεράτα δεν επελέγη για την αντικατασκοπεία, ούτε ως ανακριτής αιχμαλώτων, αλλά ως απλός οπλίτης.
 
Οι ομότεχνοί του αντέδρασαν. Ο Ανδρέας Καραντώνης είπε στον Σαραντάρη να μιλήσει σε ανώτατο αξιωματικό για να διορθώσει την αδικία, προς όφελος και του στρατεύματος. Ο Σαραντάρης το αρνήθηκε, λέγοντας ότι θα πάει εκεί που η Πατρίδα τον έταξε. Ο Ελύτης εξέφρασε τον θυμό του, που έχει καταγραφεί και στα «Ανοιχτά χαρτιά» του: «Θέλω απροκάλυπτα να καταγγείλω το επιστρατευτικό σύστημα… που δεν ξέρω πώς κατάφερε να κρατήσει στα Γραφεία και στις Επιμελητείες όλα τα χοντρόπετσα θηρία των αθηναϊκών ζαχαροπλαστείων και να ξαποστείλει στην πρώτη γραμμή το πιο αγνό και ανυπεράσπιστο πλάσμα. Έναν εύθραυστο διανοούμενο που μόλις στεκότανε στα πόδια του, που όμως είχε προφτάσει να κάνει τις πιο πρωτότυπες και γεμάτη από αγάπη σκέψεις για την Ελλάδα και το μέλλον της. Ήταν σχεδόν μια δολοφονία. Διπλωματούχος ιταλικού πανεπιστημίου -ο μόνος ίσως στο στράτευμα- θα μπορούσε να είναι περιζήτητος σε οποιαδήποτε από τις Υπηρεσίες αντικατασκοπείας ή ανάκρισης αιχμαλώτων… Αλλά όχι. Έπρεπε να φορτωθεί το γυλιό και τον οπλισμό των τριάντα οκάδων, για να χαθεί παραπατώντας μες στα χιονισμένα φαράγγια ένας ακόμη ποιητής, ένας ακόμη αθώος στο δρόμο του μαρτυρίου».
 
Στις 5 Οκτωβρίου 1940 μαζί με πολλούς άλλους στρατιώτες ξεκίνησε από τον Σταθμό Λαρίσης με το τρένο για  τη Χαλκίδα. Προορισμός τα σύνορα. Από τη Χαλκίδα  με καμιόνια έφτασαν στο όμορφο χωριό Καστράκι των Μετεώρων, κοντά στην Καλαμπάκα. Οι στρατιώτες στις εξόδους γέμιζαν τις ταβέρνες και έπιναν. Ο Σαραντάρης έγραφε ποιήματα, ένα από τα οποία, τόγραψε στις 16 Οκτωβρίου 1940:
 
«Η θάλασσα με το καθρέφτη/Πέφτει στην αγκαλιά του ανέμου/ Εδώ είναι το ποτάμι/ Ο Πηνειός/ Εδώ η θάλασσα δε φαίνεται/ ας χυμήξουν τα πλατάνια./Οι βάτραχοι/ ας μάθουν το χρώμα τ’ ουρανού./ Εμείς οι στρατιώτες/ Θα πλύνουμε τα πόδια μας/ Στα σύννεφα/ Και στα περιστέρια θα βάλουμε νερό/ Η δίψα όνειρο να γίνει/ Κάτω από τις χλαίνες/ τη νύχτα/ Να περπατήσεις στο φεγγάρι ώρες στρατιώτης/ Και να μαλάξεις τα βουνά με τα βήματά σου».
 
Στις 5 το πρωί της 28^ης Οκτωβρίου 1940 ξύπνησε τους στρατιώτες ο Ταγματάρχης, τους ενημέρωσε ότι οι Ιταλοί άρχισαν ενέργειες κατά των ελληνικών θέσεων στα φαράγγια της Πίνδου και διέταξε άμεση αναχώρηση από την Καλαμπάκα για τα σύνορα προς ενίσχυση των στρατιωτών της πρώτης γραμμής. Η πορεία ήταν αδιάκοπη. Κράτησε περίπου 40 ώρες. Σε κάποιες ολιγόλεπτες στάσεις οι φαντάροι μοιράζονταν κουραμάνα και ξηρούς καρπούς. Στη διαδρομή έβρεχε συνέχεια. Οι γυλιοί είχαν γίνει ασήκωτοι. Έφτασαν στο χωριό Βωβούσα του Ανατολικού Ζαγορίου. Ο Σαραντάρης τοποθετήθηκε στον 3^ο Λόχο. Ήταν πολύ κουρασμένος, όπως όλοι οι φαντάροι. Σμούρωσε σε ένα πεζούλι εκκλησίας και κοιμήθηκε. Ξημερώνοντας ακούστηκαν οι σάλπιγγες του Λαρισινού συντάγματος και άρχισε η μάχη. Οι Έλληνες πήραν στο κατόπι τους Ιταλούς και άρχισε η προέλασή τους. Πέρασαν την Κλεισούρα και έφτασαν στην Τρεμπεσίνα. Το χιόνι αρκετό, η λάσπη κάλυπτε τα άρβυλα. Του Σαραντάρη είχαν τελειώσει και τα τελευταία ίχνη αντοχής του. Κοντά στην ταλαιπωρία έχασε και τα γυαλιά του. Δεν έβλεπε τίποτε… Συστρατιώτης τον λυπήθηκε και του είπε πως θα πηγαίνει δίπλα του κι εκείνος θα είναι τα γυαλιά του… Κάπου κοιμήθηκαν. Το πρωί το τάγμα ξεκίνησε για την μάχη. Ο Σαραντάρης με δυσκολία πλέον ακολουθούσε. Είπε στον συστρατιώτη, που τον βοήθησε,  να τον αφήσει και να ακολουθήσει το τάγμα. Αισθανόταν εξουθενωμένος. Στο Κιλαρίτσι και σε κάτι στάβλους κάθισε στο χώμα σε σχεδόν πλήρη εξάντληση. Εκεί τον συνάντησε ο στρατιώτης Θεμιστοκλής Αθηνογένης. Παρουσιάστηκαν μαζί, στις 5 Οκτωβρίου 1940,  και έκτοτε τον είχε, κατά κάποιο τρόπο, στην προσοχή του. Ο Σαραντάρης του ζήτησε κάτι να φάει. Ο Θεμιστοκλής είχε ένα κομμάτι ξερή κουραμάνα, του το έδωσε. Αισθάνθηκε κάπως καλύτερα. Έβγαλε από την τσέπη του χαρτιά, κομμάτια από κουτιά τσιγάρων, όπου είχε γράψει ποιήματα, ένα από τα οποία άρχιζε «Εγώ που οδοιπόρησα/ Με τους ποιμένες της Πρεμετής/ Είχα τα μάτια μου/ Παντοτινά στραμμένα/ Στο εωθινό σου πρόσωπο…». Ο Αθηνογένης έπρεπε να φύγει. Τότε, ως από Θεού,  εμφανίστηκε άλλος συστρατιώτης του, ο Γιώργος Πολιτάρχης, ποιητής και εκδότης ποιητικών συλλογών, που γνώριζε την ποιότητα της ποίησής του, και έμεινε κοντά του. Ο Σαραντάρης αισθανόταν ότι ήταν κοντά στον θάνατο και του ζήτησε να φύγει και να τον αφήσει να πεθάνει εκεί, στα βουνά της Ηπείρου. Εκείνος δεν τον άφησε και όταν πέρασε φάλαγγα που πήγαινε στα Γιάννενα τον έβαλαν σε ένα φορτηγό για να πάει στο εκεί νοσοκομείο.
 
Οι γιατροί είδαν ότι δεν μπορούσαν να κάνουν κάτι για να τον σώσουν. Αποφάνθηκαν ότι είχε τύφο και τον έστειλαν στην Αθήνα… Όταν έφτασε  ήταν ήδη εξαϋλωμένος. Η αδελφή του έτσι περιγράφει τις τελευταίες του στιγμές:
 
«Το τέλος του ήταν πολύ κοντά. Εμείς, οι συγγενείς και οι φίλοι, περιτριγυρίζαμε το κρεββάτι του και κλαίγαμε βουβά. Μας είδε και με το γλυκό του χαμόγελο, γεμάτος από ειρήνη και πίστη, άρχισε εκείνος να μας παρηγορεί και να μας ενδυναμώνει, παροτρύνοντάς μας να μην κλαίμε, διότι η ζωή δεν τελειώνει στον κόσμο αυτόν, διότι η ζωή είναι αιώνια και συνεχίζεται, διότι μετά τον θάνατό του θα ζήσει μιαν άλλη, μεγαλύτερη χαρά…».
 
Ο αείμνηστος ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος, φίλος του Σαραντάρη, έζησε έτσι τις τελευταίες ημέρες του:
 
«Ας μου επιτραπεί να βεβαιώσω πως είχε ο Σαραντάρης, τις τελευταίες ημέρες της ζωής του, νικήσει τον φόβο του θανάτου. Άρρωστος βαριά τις πρώτες εβδομάδες του 1941, ύστερα από τον υποσιτισμό και άλλες κακουχίες, επάνω στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας, όπου υπηρετούσε ως απλός στρατιώτης, ενταγμένος, παρά τη μεγάλη μυωπία του, σε μονάδα της πρώτης γραμμής του μετώπου, είχε μεταφερθεί τελικά σε κλινική των Αθηνών… Εκεί ο Σαραντάρης ήταν όλως διόλου γαλήνιος ενώπιον του θανάτου και ψιθύρισε προς τους λυπημένους συγγενείς και φίλους παραινέσεις για εμμονή στον δρόμο της αρετής, υψωμένος ήδη ο ίδιος στη σφαίρα της αγιότητας».
 
Σημ. Τα όσα εγράφησαν πάρθηκαν από τα βιβλία:
 
Ολυμπίας Καράγιωργα «Γιώργος Σαραντάρης ο μελλούμενος», Εκδ. Δίαυλος, Αθήνα, 1995.
Οδυσσέα Ελύτη «Ανοιχτά χαρτιά», Εκδ. Ίκαρος, στ΄ έκδοση, Σεπτέμβριος 2004.
Κων. Δεσποτόπουλου «Φήμη απόντων», Εκδ. Καστανιώτη 1995.
Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου «Γιώργος Σαραντάρης: Ο άνθρωπος, ο ποιητής, ο διανοούμενος», Εκδ. Έκπληξη, Αθήνα, 2011.
             
Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Τα Ταταύλα στη Βασιλεύουσα

 
Τα Ταταύλα (Kurtulus) είναι μια συνοικία στην Κωνσταντινούπολη με έντονο Ελληνικό παρελθόν. Ακόμη και σήμερα όμως σεβαστό ποσοστό της συρρικνωμένης Ελληνικής μειονότητας ζει στα Ταταύλα και Φερίκιοϊ.
 

Τα Ταταύλα βρίσκονται στο Ευρωπαϊκό κομμάτι της Κωνσταντινούπολης. Η συνοικία αυτή του Δήμου Σισλί (από την εκκλησία του Αγ. Δημητρίου και κάτω ανήκει στο Δήμο Μπέϊογλου) είναι κτισμένη στον λόφο Παγκάλτι (και εκτείνεται στους "πρόποδες" και πέρα) ΒΔ του Πέρα, πάνω από το Κασίμ Πασά. Ένας λόφος μεταξύ των λόφων Ταξίμ και Όκμεϊντανί δηλαδή. Η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου για παράδειγμα είναι περίπου 79 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας.
 
Η ονομασία Ταταύλα προέρχεται μάλλον από την Τούρκικη (ταταρική) λέξη tavla. At tavlasi σημαίνει σταύλος αλόγων. Οπότε, λένε "τα ατ τάβλα" έγινε Ταταύλα. Κατά άλλους, η ελληνική λέξη σταύλος είναι η προέλευση.
 
Πριν την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, η ακατοίκητη αυτή περιοχή χρησιμοποιούνταν από τους Γενοβέζους του Γαλατά για να φιλοξενεί τους στάβλους τους.

Μάτια στον τοίχο

 
Σε μια γωνιά της πόλης του Μπρίστολ, στην παλιά Οδό Εκκλησίας, ένα εγκαταλελειμμένο κτίριο αφηγείται σιωπηλά τη δική του ιστορία. Τα φθαρμένα του τούβλα, τα σπασμένα παράθυρα και οι ξεθωριασμένες πινακίδες μαρτυρούν χρόνια εγκατάλειψης και λήθης. Κι όμως, μέσα από τη φθορά, ξεπροβάλλει ένα ζευγάρι μάτια - δυνατά, εκφραστικά, με βλέμμα που διαπερνά τους τοίχους και αγγίζει τους περαστικούς. Είναι τέχνη δρόμου, αλλά μοιάζει με μια σιωπηλή φωνή που ζητά να την ακούσουμε.
 

Αυτά τα μάτια δεν είναι απλώς μια ζωγραφιά. Είναι μαρτυρία και παρατήρηση. Μας κοιτούν με επίμονη περιέργεια ή ίσως με θλίψη - σαν να παρακολουθούν την αλλαγή της γειτονιάς, σαν να θυμούνται τι υπήρξε πριν. Μια υπενθύμιση ότι ακόμη και μέσα στην εγκατάλειψη, η τέχνη βρίσκει τρόπους να μιλήσει. Και πολλές φορές, το κάνει με απλότητα, αλλά και τεράστια δύναμη.

Lecture Day on Lev Shestov

 

Today a compelling exploration of the radical thought of Lev Shestov is taking place, organised by The Institute for Orthodox Christian Studies. Shestov is a provocative voice in existential philosophy and a fierce critic of metaphysical certainty. 

 

This event delves into Shestov’s bold re-reading of the Western philosophical tradition and his call to reclaim faith, freedom, and the mystery of existence.

 

Featuring two distinguished scholars:

 

Professor David Patterson (University of Texas): ‘Between the Tree of Knowledge and the Tree of Life: Lev Shestov’s “Second Dimension of Thought’ (Online Presentation)

 

Dr. Marina G. Ogden (University of Glasgow / IOCS): ‘Lev Shestov on Freedom, Faith, and a New Dimension of Thought: His Revolt against Reason’

 

·        Location: Magda Fletcher Room, Cambridge Theological Federation, Westminster College, 2 The Bounds, Lady Margaret Rd, Cambridge CB3 0BJ

 
·        Date & Time: 22/10/25, 5:00 pm-7:30 pm (BST)
 
·        ZOOM link: https://us02web.zoom.us/j/82559934542
 
Please register via Eventbrite or send an email at info@iocs.cam.ac.uk

Αχ! πατρίδα μου γλυκιά…

 
Η επέτειος της 28^ης Οκτωβρίου πρέπει να είναι ευκαιρία για περισυλλογή και σκέψεις, όλων των Ελλήνων, κάθε ηλικίας. Για μιαν ακόμη φορά ενθυμούμεθα την ηρωική και πετυχημένη αντίσταση της γενιάς του 1940 στην απρόκλητη επίθεση που δέχθηκε από το φασιστικό καθεστώς της Ιταλίας. Η τότε γενιά απέδειξε την μέχρι αυτοθυσίας αγάπη της προς την γλυκιά Πατρίδα.
 

Στα περασμένα χρόνια ο ξενιτεμός  από την Πατρίδα (Σημ. ονομάζεται και εκπατρισμός), παρά το ότι τις περισσότερες φορές ήταν για οικονομικούς κυρίως λόγους αναγκαίος, προκαλούσε έντονη νοσταλγία. Είναι χαρακτηριστικό το παραδοσιακό τραγούδι της Θεσσαλίας:
 
«Μισεύω (Σημ. ξενιτεύομαι) και τα μάτια δακρύζουν λυπημένα/ Αχ πατρίδα μου γλυκιά δακρύζουν λυπημένα,/ Αχ πατρίδα μου γλυκιά πόσο σ’ αγαπώ βαθιά./ Στην ξενιτειά με στεναγμούς βραδιάζει ξημερώνει,/ Αχ πατρίδα μου γλυκιά βραδιάζει ξημερώνει,/ Αχ πατρίδα μου γλυκιά πόσο σ’ αγαπώ βαθιά…/ Θα σ’ αγαπώ, θα σ’ αγαπώ ώσπου να ξεψυχήσω,/ Αχ πατρίδα μου γλυκιά ώσπου να ξεψυχήσω,/ Αχ πατρίδα μου γλυκιά πόσο σ’ αγαπώ βαθιά».
 
Ο ισόβιος δεσμός με την πατρίδα και η εμμονή στον νόστο, στην επιστροφή δηλαδή σε αυτήν είναι πανάρχαιο χαρακτηριστικό του Έλληνα. Ξεκινά από τον Όμηρο με τον Οδυσσέα, που επί είκοσι χρόνια πάντα ονειρευόταν το «νόστιμον ήμαρ», την ημέρα δηλαδή της επιστροφής στην Ιθάκη. Αυτό ήταν που τον διακατείχε και όχι το ταξίδι, όπως λανθασμένα έγραψε ο Καβάφης. Πέρασε επώδυνες δοκιμασίες, πέρασε όλες τις ηδονές του κόσμου, αλλά αυτός δεν έπαψε όλο αυτό τον καιρό να κάθεται σε έναν παραλιακό βράχο και να κλαίει απαρηγόρητος, με τα μάτια καρφωμένα στον «ατρύγετο πόντο» (Σημ. απέραντη θάλασσα) και να έχει ένα σκοπό ζωής, το «νόστιμον ήμαρ», (Σημ. την ημέρα της επιστροφής) στην πατρίδα. Η απομάκρυνση του νόστου, δηλαδή της επιστροφής στην Πατρίδα, προκαλεί στον Οδυσσέα και στον κάθε Έλληνα νοσταλγία, δηλαδή άλγος (πόνο) από την έλλειψη Της. Είναι η λέξη που χρησιμοποιείται σε όλες τις γλώσσες για να εκφράσει την κατάσταση του ξενιτεμένου. 
 
Ο εμπνευσμένος, αλλά παραγκωνισμένος μας ποιητής Ιωάννης Πολέμης εξέφρασε την αγάπη για την Πατρίδα με τον αποχαιρετισμό της μάννας, η οποία κατευόδωνε το παιδί της, που έφευγε για τα ξένα:
 
«Μισεύεις για την ξενιτειά και μένω μοναχή μου/ σύρε παιδί μου στο καλό και έχε την ευχή μου./ Τριανταφυλλένια η στράτα σου, κρινοσπαρμένοι οι δρόμοι,/ για χάρη σου ν’ ανθοβολούν και τα λιθάρια ακόμη./…Εκεί, παιδί μου, που θα πας, στα μακρινά τα ξένα,/ δίχτυα πολλά κι οξόβεργες θα στήσουνε για σένα./ Παιδί μου αν εμένανε πάψεις να με θυμάσαι,/ με δίχως βαρυγγόμηση συχωρεμένος να ’σαι./ Κι αν πάλι το φτωχό καλύβι μας ντροπή σου φέρνει, ωστόσο/  και πάλι θα ’μαι πρόθυμη, συχώρεση να δώσω./ Μ’ αν  την πατρίδα απαρνηθείς που τη λατρεύουμ’ όλοι,/ να ’ναι η ζωή σου όπου κι αν πας αγκάθια και τριβόλοι/.
 
Η δύναμη της έλξης, που ασκεί η Πατρίδα στους Έλληνες, κατά τον Ζαμπέλιο οφείλεται στην πολιτική και στη θρησκεία. Διότι, όπως γράφει στο βιβλίο του «Άσματα Δημοτικά της Ελλάδος» (σελ. 34), το έθνος μας εις μεν την πολιτική πρώτιστα εισήγαγε στον κόσμο τις πατριωτικές αρετές και δίδαξε τον ηρωισμό. Εις δε την θρησκεία δογμάτισε τις αιώνιες αλήθειες, παγίωσε την ηθική ισότητα των ανθρώπων και στην θεολογία στερέωσε την ισοπολιτεία της οικουμένης, θέσαν επικεφαλής τον Σωτήρα Θεό. Και καταλήγει ο Ζαμπέλιος, εν έτει 1852: «ΠΑΤΡΙΣ και ΠΙΣΤΙΣ! Ιεραί, θείαι παμφίλτατοι λέξεις της ιστορίας μας». Την ίδια άποψη με τον Ζαμπέλιο εκφράζει η Ελένη Γλύκατζη - Αρβελέρ. Τονίζει πως «η Ελληνική Γλώσσα και η Ορθοδοξία μένουν οι στυλοβάτες του νέου ελληνισμού, που επωμίσθηκε την ιστορική συνέχεια του Βυζαντίου, που είναι δηλαδή το προπύργιο της παντοτινής Ευρώπης απέναντι στην κάθε Ασία» («Η κληρονομιά του Ελληνισμού», Εκδ. Καστανιώτη, 2025, σελ. 132). 
 
Κατά τον Άγγελο Τερζάκη η έννοια «πατρίδα», με όλο της μαζί το βαθύ περιεχόμενο προσδιορίστηκε για πρώτη φορά, συνειδητοποιήθηκε από τον άνθρωπο, τόσο που να υψωθεί σε ηθική αξία, εδώ, στη γωνιά του κόσμου που πατάμε. «Η γη αυτή, η πατρική, εμπνέει, διαπαιδαγωγεί, υπαγορεύει ορισμένο ήθος, δεσμεύει. Η πατρίδα για τον Έλληνα της ακμής, -ας το ξαναπούμε και ας το υπογραμμίσουμε- είναι έννοια θρησκευτική» («28 Οκτωβρίου 1940», Εκδ. Οικ. «Ευθύνη», 4^η Έκδ., 1996, σελ. 236).
 
Αυτές ήσαν οι πεποιθήσεις των Ελλήνων που διατήρησαν την αγάπη προς την Πατρίδα και την υπέρ Αυτής θυσία από τους Ομηρικούς χρόνους έως το Έπος του 1940. Σήμερα η κατάσταση είναι επικίνδυνη ως προς την διατήρηση του Ελληνισμού. Παραδίδουμε χωρίς όρους όλες μας τις αρετές και ακολουθούμε χωρίς αντίσταση έναν επιβαλλόμενο ηδονιστικό, ατομιστικό, μηδενιστικό, ωφελιμιστικό βίο. Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος σημειώνει σχετικά:
 
«Λαέ μου στοχάσου: Θα κάναμε ένα σοβαρό βήμα αυτογνωσίας αν καταλαβαίναμε ότι ανατρέποντας το ταυτοτικό στοιχείο των Ελλήνων (κοινή πίστη, κοινή γλώσσα, κοινή παιδεία) θα γίνουμε αμέσως έθνος με ημερομηνία λήξεως. Έχοντας απορρίψει με τόση ανεμελιά την ταυτότητά μας, αυτό που μας διακρίνει και μας συνέχει επί αιώνες, πόσα χρόνια λέτε ότι θα επιζήσουμε; Πόσες γενεές θα επιβιώσουμε αν αποκτήσουμε μια Πολιτεία που παύει να στηρίζει πίστη, γλώσσα και παιδεία του έθνους;…
 
Ως Επίσκοπος θλίβομαι και προσεύχομαι, ως Έλληνας σας παρακαλώ να καταλάβετε εσείς προσωπικά ποιος είναι σήμερα ο αγώνας μας, για ποιο λόγο θα πρέπει η Εκκλησία να παρεμβαίνει και να ζητά από τους πολιτικούς να κατανοήσουν τα διδάγματα της ιστορίας μας, να συνειδητοποιήσουν με ποιόν οίακα φθάσαμε ως εδώ, κρατώντας μέσα στη μικρή μας φούχτα ως μοναδική περιουσία, το να νιώθουμε τον Ελληνισμό δικό μας, αίμα των γονιών μας και χτύπο στο στήθος μας» (Χάρη Ανδρέου «Στ’ άρματα με το Σταυρό», Εκδ. Χριστ. Βιβλ. Εφημ. «Δημοκρατία», σελ. 23).
 
Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Εκκλησία και Κοινωνία

 
Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε να συμμετάσχετε στη νέα σειρά διαδικτυακών συναντήσεων και μελέτης με γενικό τίτλο «Εκκλησία και Κοινωνία», που διοργανώνει η Ελληνορθόδοξη Κοινότητα Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στο Μπρίστολ της Δυτικής Αγγλίας. Στόχος αυτών των τακτικών συναντήσεων είναι να προσεγγίσουμε επίκαιρα ζητήματα της κοινωνικής ζωής υπό το φως της ορθόδοξης θεολογίας, μέσα από έναν γόνιμο διάλογο πίστης και πράξης.
 

Η πρώτη μας συνάντηση θα πραγματοποιηθεί σήμερα Δευτέρα, 20η Οκτωβρίου 2025, και θα φιλοξενήσει τον θεολόγο και μελισσοκόμο Λάμπρο Θεοδωρόπουλο, ο οποίος θα αναπτύξει το θέμα: «Εκκλησία και Μελισσοκομία». Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί μέσω Google Meet και είναι ανοιχτή σε όλους όσοι επιθυμούν να εμβαθύνουν στη σύνδεση της δημιουργίας με τη θεολογία και την πνευματικότητα. Σας περιμένουμε να συνταξιδέψουμε μαζί σε αυτή την ξεχωριστή πορεία γνώσης και έμπνευσης!