Friday 30 September 2022

Ελλ. Εκκλησία Bristol τον 19ο αι.

 
Η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία και Κοινότητα στο Bristol της Δυτικής Αγγλίας πρωτο-ιδρύθηκε το 1877, από έναν Άγγλο Ορθόδοξο Ιερέα τον π. Stephen Τιμόθεο Hatherly, ο οποίος ήταν γόνος (γεν. 1827) πλουσίας οικογενείας του Bristol.
 
Ο Σεβ. Μητροπολίτης Ναϊρόμπι κ. Μακάριος (Ανδρέας) Τηλλυρίδης, μέσα από η μελέτη του «Stephen Hatherly: His Conversion to Orthodoxy», Athens 1989, Ανάτυπο από το περ. “Θεολογία”, μας πληροφορεί πως την Κυριακή 20η Φεβρουαρίου (4η Μαρτίου) 1877 πραγματοποιήθηκε, από τον π. Hatherly το άνοιγμα και η ίδρυση της Ελληνικής Εκκλησίας στην αρχαία πόλη του Bristol, με τη βοήθεια του Πλοίαρχου και του πληρώματος του πλοίου «Θεσσαλία», από τη Σύρο.
 
Ο π. Hatherly είχε βαπτισθεί Ορθόδοξος το 1856, αμέσως μετά τη συμπλήρωση των Σπουδών Μουσικής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Τον βάπτισε ο Έλληνας Ιερέας π. Νάρκισσος Μορφίνος και του έδωσε το όνομα Τιμόθεος.
 
Χειροτονήθηκε Ιερέας στην Κωνσταντινούπολη την Κυριακή 26η Σεπτεμβρίου (8η Οκτωβρίου) 1871.
 
Επιστρέφοντας στην Αγγλία, ίδρυσε Ορθόδοξες Ενορίες στο Wolverhampton, στο Birmingham, στο Cardiff  και στο Bristol.
 
Στα 1889 έφυγε από το Bristol, και μετοίκησε στο Egremont του Cheshire. Εκοιμήθη στο Bournemouth, την 20η Οκτωβρίου (2α Νοεμβρίου) 1905.

Thursday 29 September 2022

Τα ελληνικά και η στήλη της Ροζέτας

 
Οι Γάλλοι εορτάζουν πανηγυρικά τα 200 χρόνια από την ανακοίνωση του αιγυπτιολόγου Ζαν Φρανσουά Σαμπολιόν (1790-1832) στην Γαλλική Ακαδημία Κλασσικών Σπουδών και Καλών Γραμμάτων, ότι ανακάλυψε  σύστημα, με το οποίο πέτυχε να αποκρυπτογραφήσει την ιερογλυφική αιγυπτιακή γραφή. Ήταν σαν σήμερα, την  27η Σεπτεμβρίου του 1822. Έτσι άνοιξε την θύρα αναπτύξεως της αιγυπτιολογίας, δια της ακριβέστερης μελέτης των επιγραφών και γενικά των κειμένων της αρχαίας Αιγύπτου.
 

Παραδόξως στους πανηγυρισμούς για την αποκρυπτογράφηση των ιερογλυφικών της Αιγύπτου παραγνωρίζεται η καίρια συμβολή των Πτολεμαίων και της ελληνιστικής κοινής γλώσσας, που είχε καθιερωθεί στην οικουμένη της εποχής. Αν δεν υπήρχαν στην στήλη τα ελληνικά θα ήταν πολύ δύσκολο να ανακαλυφθεί στην πληρότητά του ο αρχαίος αιγυπτιακός πολιτισμός.
 
Την ανακάλυψη της ανάγνωσης των αιγυπτιακών ιερογλυφικών πέτυχε δια της λεγομένης «στήλης της Ροζέτας». Πρόκειται για ογκώδες απόσπασμα μαύρης πέτρινης πλάκας από γρανοδιορίτη, διαστάσεων – σε εκατοστά – 112,3 ύψος, 75,7 πλάτος και 28,4 βάθος. Επ’ αυτής  είναι χαραγμένο Διάταγμα του βασιλέως Πτολεμαίου Ε΄ του Επιφανούς σε δύο γλώσσες και τρεις γραφές: την αιγυπτιακή ιερογλυφική των  ιερέων και των λογίων, την αιγυπτιακή δημοτική (γραμμική)  του απλού λαού και την ελληνιστική ελληνική της διοίκησης. Γράφτηκε το 196 π.Χ. και αποτελεί πολύτιμο δείγμα της συμπεριφοράς του Πτολεμαίου Ε΄ έναντι των Αιγυπτίων υπηκόων του.
 
Οι Πτολεμαίοι κυβέρνησαν την Αίγυπτο για τριακόσια περίπου χρόνια (305-30 π.Χ). Είχαν πολλά ελαττώματα, αλλά έκαμαν και σπουδαία έργα. Ανήγειραν τον Φάρο της Αιγύπτου, ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου, οργάνωσαν την Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, την σπουδαιότερη της αρχαιότητας, συντέλεσαν στη μετάφραση της Παλαιάς Διαθήκης στα ελληνικά της εποχής, με την επιστράτευση 72 λογίων δίγλωσσων Εβραίων, ανέπτυξαν με έργα υποδομής τα οικονομικά της χώρας και έδειξαν ωφέλιμη για αυτούς προσαρμογή στις συνήθειες των αιγυπτίων, ιερατείου και λαού.
 
Για την ιστορία, η στήλη της Ροζέτας ανακαλύφθηκε το 1799 στην πόλη Ρασίντ κατά την εκστρατεία του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο από τον Γάλλο αξιωματικό Μπουσάρ. Τότε οι Γάλλοι μετονόμασαν την πόλη σε Ροζέτα. Οι επιστήμονες που συνόδευαν τον γαλλικό στρατό αντελήφθησαν την αξία της στήλης και θέλησαν να την μεταφέρουν στη Γαλλία. Όμως οι Άγγλοι στον μεταξύ τους πόλεμο νίκησαν και την πήραν ως λάφυρο στη χώρα τους... Από το 1802 βρίσκεται σε περίοπτη θέση του Βρετανικού Μουσείου...   
 
Από το 1803 έγιναν απόπειρες να αποκρυπτογραφηθούν τα ιερογλυφικά της, με την βοήθεια των ελληνικών, αλλά οι ασχοληθέντες επιστήμονες ήξεραν την αρχαία ελληνική, αλλά δυσκολεύονταν στα ελληνικά της ελληνιστικής εποχής. Ο Σαμπολιόν αντίθετα ήξερε άριστα και τους δύο τύπους της ελληνικής και κατέκτησε τα πρωτεία της ανακάλυψης και τη δόξα...
 
Σημειώνεται ότι Γαλλία και Αγγλία έριζαν για την κατοχή της στήλης της Ροζέτας, που ανήκει στην Αίγυπτο... Από το 2003 η εν λόγω χώρα ζητά να της επιστραφεί, αλλά η Αγγλία και το Βρετανικό Μουσείο της το αρνούνται.
 
Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Tuesday 27 September 2022

Η ομιλία για το έργο του Αγ. Ιω. Θεολόγου


Πραγματοποιήθηκε την Κυριακή, 25η Σεπτεμβρίου τ.έ., μέσα στο πλαίσιο των τακτικών Πνευματικών Συνάξεων, στον Ιερό Ναό Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στο Bristol, ομιλία αφιερωμένη στον Άγ. Ιωάννη τον Θεολόγο.


Το θέμα της ομιλίας, την οποία έκανε ο Πρωτοπρ. Αναστάσιος Δ. Σαλαπάτας και παρακολούθησαν αρκετοί Ομογενείς, ήταν: «Το έργο του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου».

Monday 26 September 2022

Ἄφθιτος Μνήμη τῇ συνεργείᾳ Του πάντα…

 
Τ πρωϊν κείνης τ  Κυριακς τς 22 Σεπτεμβρίου το 1996 ταν διπλ μελαγχολικό. π τ μι γκρίζα τμόσφαιρα τς γγλίας μ τος γρος τος δρόμους ν καθρεφτίζουν τ φτα τν ατοκινήτων κα τ βήματά μας, κι π τν λλη ναγώνιος ναμον τς σοβαρς χειρουργικς πεμβάσεως.
 

Στν πατρίδα κείνη τν Κυριακή, πο ταν λιόλουστη, θερινή κα χαλαρή, εχαν τς θνικς κλογές. κε κόσμος ζοσε κάτι τ διαφορετικό, πο δν ταν τίποτε λλο π μιν ναμέτρηση. ναμέτρηση μάδων, τ ποιός τελικ θ λάβει τν κότινο τς νίκης.
 
Στ μακρυνή γγλία, κάπου σ’ να μικρ Νοσοκομεο το Μπέρμινχαμ τρες νθρωποι ναμετρούνταν μ τ μέγιστο δρο το Δημιουργο στν κάθε νθρωπο. Μ λίγα λόγια τ να πό τ πρόσωπα ατά, πο ταν να 15χρονο κορίτσι νέβαινε τ πώδυνο μονοπάτι μις πολ λεπτς κα ριακς χειρουργικς πεμβάσεως. Πολύωρης, γωνιώδους, σταυρικς, ποτισμένης μ δάκρυα πολλά κα τυλιγμένης στ χιτνα τς προσευχς κα τς σιωπής.
 
Πρω-πρω βρίσκεσαι στ Νοσοκομεο κα μετ στν σιωπηλ κόμα κα μισοσκότεινο να τς Κοιμήσεως τς Θεοτόκου, ναν περίλαμπρο ντως ναό, μ ξυγώνια τόξα, σν σπαθι πο πιχειρον ν φτάσουν τ μαυρόγκριζα τ σύννεφα. ταν, βλέπεις, παλι γγλικανικ κκλησία, ερύχωρη κα πιβλητική. Πο ν σταθον μπροστά της τ λιτά, λιθόχτιστα κα ταπειν κκλησάκια το νησιο.
 
Θυμμαι μ μεγάλη μου συγκίνηση να μάθημα πο μο δόθηκε ς διακονία κα τ ποο τ δέχτηκα ς πληροφόρηση Θεο: ταν πίσκεψή μου σ να λλο, μεγαλύτερο νοσοκομεο, που πγα ν κοινωνήσω μιν τοιμοθάνατη στν ποία συμπαραστεκόταν στοργικ Μοναχ κόρη της… Ο κόσμος τρεχε, ο γιατρο μπαινόβαγιναν κι γ μέσα σε ατν τν μεγάλη ρα μετέδιδα Σμα κα Αμα Χριστο μ φατη συγκίνηση κα δέος.
 
Μ νεθάρρυνε ατ διακονία μου πρν ρχίσουμε τν ρθρο κα τ Θ. Λειτουργία -τς πλέον ναγώνιες κα ραντισμένες μ ψιχάλες δακρύων ερς τελετές, πο περατώθηκαν γύρω στς 1.30 τ μεσημέρι κι μέσως ναχώρησα γι τ Priory Hospital, που συνεχιζόταν πέμβαση κα σ λίγο περατώθηκε. Μετ π 6 ρες χειρουργίου, πο τ πέμενε πρεσβυτέρα, σιωπηλή, μ συντροφι  τος γίους μας, κείνους πο καλέσαμε μυστικ ν συμπαρασταθον: Τν γιο Ρηγνο, τν γιο Νεκτάριο, τν γιο Νικόλαο τν Πλαν, τος γίους ναργύρους, μ πικεφαλς τους τν γιο Παντελεήμονα.  
 
λλησμόνητη θ μείνει πό τότε φράση πο παναλαμβάνουμε στς ἱ. κολουθίες «…αυτος κα λλήλους κα πσαν τν ζωήν μν Χριστ τ Θε μν παραθώμεθα…» πο λάχιστη σημασία τς δίνουμε.  Γιατί, ταν πρόσεξα ατ τ λόγια κείνη τν κορυφαία μέρα νοιωσα μιά περίεργη γαλήνη ν’ πλώνεται μέσα μου. Γιατ ξερα πς κάποιο κρυφ μήνυμα μς πιφυλάσσει Θεός…
 
πως κι γινε, καθς θ επωθε λλη φορά.
 
π. Κ.Ν. Καλλιανός
 
 φωτ. το Νοσοκομείου εναι π τ Διαδίκτυο δανεισμένη)

Sunday 25 September 2022

Η «Πυξίδα» της ημέρας

 
Σήμερα κυκλοφορεί το νέο φύλλο του εβδομαδιαίου Κοινοτικού Δελτίου «Πυξίδα», της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας Αποστόλων Πέτρου και Παύλου Bristol.
 

Έχει δύο σελίδες, όπου παρουσιάζονται θέματα επίκαιρα και άλλα, όπως η αυριανή εορτή του Αγ. Ιωάννου Θεολόγου, το κοινοτικό πρόγραμμα της εβδομάδας, κείμενο για το πρόσφορο και ένα εικονίδιο για τη σημερινή ομιλία για το έργο του Αγ. Ιωάννου Θεολόγου.
 

Την επιμέλεια σύνταξης του εν λόγω Δελτίου έχει ο Ιερατικώς Προϊστάμενος της Κοινότητας Πρωτοπρεσβύτερος π. Αναστάσιος Δ. Σαλαπάτας.

Friday 23 September 2022

Ομιλία για τον Άγ. Ιωάννη Θεολόγο

 
Την ερχόμενη Κυριακή, 25η Σεπτεμβρίου τ.έ., μέσα στο πλαίσιο των τακτικών Πνευματικών Συνάξεων, θα δοθεί ομιλία στον Ιερό Ναό Αποστόλων Πέτρου και Παύλου στο Bristol, αφιερωμένη στον Άγ. Ιωάννη τον Θεολόγο.
 

Το θέμα της ομιλίας, την οποία θα κάνει ο Πρωτοπρ. Αναστάσιος Δ. Σαλαπάτας, θα είναι: «Το έργο του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου». Η ομιλία θα μεταδίδεται και σε ζωντανή αναμετάδοση, μέσω YouTube
!

Thursday 22 September 2022

Η παράδοση εις Αγγλία, Ισραήλ και Ελλάδα

 
Πολλά έχει να προσάψει η ανθρωπότητα σε βάρος των Βρετανών. Ιδιαίτερα εμείς, οι Έλληνες, υποφέρουμε ακόμη από τον εκ μέρους τους σφετερισμό των δικαίων μας, την έναντί μας αλαζονική στάση τους και την σκανδαλωδώς μεροληπτική στάση τους υπέρ της ισλαμικής Τουρκίας.

Όμως ο θάνατος της Βασίλισσας Ελισάβετ και όσα ακολούθησαν έως και κατά την κηδεία της πρόβαλαν την προσήλωση της συντριπτικής πλειονοψηφίας τους στην παράδοσή τους. Όλο το τυπικό της κηδείας της Βασίλισσας Ελισάβετ ήταν χριστιανικό. Του φερέτρου προηγείτο Σταυρός. Οι ευχές όλες ήσαν από κληρικούς της Αγγλικανικής Εκκλησίας και από πάστορες και άλλων χριστιανικών δογμάτων, που δραστηριοποιούνται στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η πρωθυπουργός της χώρας Λιζ Τρας διάβασε περικοπή από το κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο, στο οποίο ο Χριστός τονίζει: «Εγώ ειμί η οδός, η αλήθεια και η ζωή. Ουδείς έρχεται προς τον πατέρα ει μη δι’ εμού». Όσοι ήσαν παρόντες στην τελετή Βρετανοί έψαλαν όλοι μαζί τους σχετικούς με την κηδεία ύμνους της Ομολογίας τους.
 
Κάποιοι ανά τον κόσμο -και στην Ελλάδα- ειρωνεύτηκαν τους πανάρχαιους τύπους στολών, τον τρόπο εκδήλωσης του πένθους εκ μέρους των εκπροσώπων του κράτους, αλλά και του απλού λαού. το από αιώνες τυπικό και το «συντηρητικό» πρωτόκολλο. Όμως οι πολλοί στην οικουμένη αναγνωρίζουν  πως με την τήρηση αυτής της παράδοσής τους, αυτών των τύπων και αυτού του πρωτοκόλλου οι Άγγλοι δείχνουν την αφοσίωσή τους στην παράδοσή τους, στη συνέχεια του έθνους τους, για το οποίο είναι υπερήφανοι,  και στην ενότητά του.
 
Μεγάλο πράγμα η  διατήρηση της παράδοσης για κάθε Έθνος, που θέλει να επιζήσει στις αντιξοότητες που αντιμετωπίζει στην ιστορική του πορεία. Η παράδοση περιέχει πολλά στοιχεία, με σπουδαιότερο τη θρησκεία. Ο Βασιλιάς Κάρολος Γ΄, επί τη αναλήψει των καθηκόντων του, ορκίστηκε να είναι «υπερασπιστής της Χριστιανικής Πίστης» και να προστατεύει την Αγγλικανική Εκκλησία, της οποίας είναι, με βάση αυτήν την παράδοση, «υπέρτατος κυβερνήτης». Επίσης ξεχωριστά ορκίστηκε να προστατεύει την (Πρεσβυτεριανή) Εκκλησία της Σκοτίας. Και φυσικά ουδείς αμφισβητεί ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι μια σύγχρονη δημοκρατία...
 
Οι τύποι τηρούνται επί αιώνες και σε βάρος του Στέμματος. Η ομιλία του βασιλιά Καρόλου Γ΄ προς τα μέλη της Βουλής των Λόρδων και της Βουλής των Κοινοτήτων δεν έγινε στο Κοινοβούλιο, αλλά στην αίθουσα του Ουεστμίνστερ. Και αυτό γιατί δεν επιτρέπεται να εισέρχονται στο Κοινοβούλιο οι Βασιλείς, από το 1642, όταν επιχείρησαν υποστηρικτές του Καρόλου Α΄ να εισβάλουν σε αυτό και να επιτεθούν εναντίον μελών του. Στον εμφύλιο πόλεμο, που επακολούθησε, ο Κρόμβελ επικράτησε, επέβαλε δικτατορία, το 1649 εκτέλεσε τον βασιλιά με αποκεφαλισμό και κατάργησε τη μοναρχία, που αποκαταστάθηκε το 1660.
 
Γράφοντας τις γραμμές αυτές το μυαλό μου πέταξε στην κινηματογραφική ταινία «Ο βιολιστής στη στέγη». Σε αυτήν ο πρωταγωνιστής εβραίος γαλατάς Τέβγε στις δυσκολίες που περνούσε το 1905, κατά την εποχή της τσαρικής Ρωσίας, με το τραγούδι «Tradition» (Παράδοση) εξέφρασε την πίστη του, ότι το έθνος του θα σωθεί μόνο με την στηριζόμενη στη θρησκεία παράδοσή του. Είναι αναμφισβήτητη αλήθεια πως το εβραϊκό έθνος ταυτίζεται με την θρησκεία του και ουδείς στο Ισραήλ διανοείται να προτείνει χωρισμό του κράτους από αυτήν.   
 
Ο όπου Γης Ελληνισμός -εις Ελλάδα, Κύπρο, Ομογένεια- αισθάνεται την ενότητα Ορθοδοξίας και Ελληνισμού. Έχει μέσα του την πεποίθηση ότι δεν θα υπήρχε Ελληνισμός αν δεν υπήρχε η Ορθοδοξία. Γνωρίζει ότι παράδοσή του στηρίζεται κυρίως στην πίστη του. Αυτή τον χώριζε για αιώνες και τον προστάτευε από τον Τούρκο δυνάστη. Αυτή τον διατήρησε ζωντανό ως Έλληνα. Με αυτή διατηρεί την ταυτότητά του όπου και να ζει, ακόμη και όταν αποτελεί μέρος μιας ολιγομελούς κοινότητας σε μια πολυπληθή και πολυπολιτισμική κοινωνία. Γι’ αυτό δεν θέλει να αυτοκτονήσει ως πρόσωπο και ως μέρος ενός ενδόξου και με τεράστια παράδοση Έθνους, κόβοντας  τις ρίζες του.
 
Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Wednesday 21 September 2022

Ευλογίες στα πεζούλια

 
Κάθε βραδάκι περπατώ, στο Kingswood του Ανατολικού Bristol. Συνήθεια, αλλά και ανάγκη ψυχής και σώματος...
 

Η ανάσα γίνεται γοργή, ανάλογη με τους χτύπους της καρδιάς...
 

Η όσφρηση οξύνεται... Ιδιαίτερα όταν συλλαμβάνει οσμή καμμένου ξύλου...
 

Το βλέμμα ξεχειλίζει από κάθε λογής εικόνες...
 

Αίσθηση ιδιαίτερη προκαλούν οι παντοειδείς ευλογίες, που βλέπω στα πεζούλια των μπροστινών κήπων των σπιτιών από όπου περνώ...
 

Είναι ίσως αντικείμενα αχρείαστα για κάποιους, αλλά χρήσιμα για άλλους...
 

Καραβάκι, νερό, μπύρα, φρούτα, ένα ξύλο απλό, κάθισμα μωρού, βιβλία, γλάστρες, κι άλλα ανώνυμα αντικείμενα...

 
Ίσως να είναι απλά ένας τρόπος να ξεφορτωθεί κανείς κάποια μικροπράγματα του σπιτιού...

 
Όμως, ίσως και να προέρχονται από το περίσσευμα της καρδιάς και να σημαίνουν ευλογία, δηλαδή μοίρασμα.

 
Οι Άγγλοι έχουν και μια παροιμιώδη φράση: «sharing is caring»!

Tuesday 20 September 2022

Η Αρχαία Ελλάδα στο Bristol

 
Είναι αλήθεια ότι πολλά κτήρια, δημόσια και ιδωτικά, σε πολλές πόλεις της Αγγλίας, είναι ιδιαίτερα επηρεασμένα -στο σχεδιασμό και την δόμησή τους- από την Αρχαία Ελληνική Αρχιτεκτονική.
 


Στο ΝΑ Bristol και συγκεκριμένα στο Κοιμητήριο που ονομάζεται Arnos Vale Cemetery, βρίσκομαι μια σειρά από κτήρια που είναι χτισμένα πάνω σε αυτές τις κλασσικές αρχές.
 


Τα εν λόγω κτήρια, τα οποία θεωρούνται διατηρητέα μνημεία, είναι σχεδιασμένα από τον Charles Underwood. Σε συγκεκριμένες βιβλιογραφικές πηγές αναφέρεται πως το Κοιμητήριο αυτό σχεδιάστηκε σε στυλ Ελληνικής Νεκρόπολης και «its architecture and landscaping designed to echo classical Greece».
 


Το Κοιμητήριο, που είναι γνωστό και ως Victorian Garden Cemetery, άνοιξε το 1837 και η πρώτη ταφή πραγματοποιήθηκε εκεί το 1839. Τα τελευταία χρόνια έχουν ενταφιαστεί εκεί και αρκετοί Ομογενείς.