Το μοναχικό τέλος του Κ.Π. Καβάφη

 
29 Απριλίου του 1863 γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια και στις 29 Απριλίου του 1933 «έφυγε» ο οικουμενικός μέγας Ποιητής της ελληνικής διασποράς, με παγκόσμια ακτινοβολία.
 

Το κρεβάτι του Ελληνικού Νοσοκομείου στην Αλεξάνδρεια
όπου άφησε την τελευταία του πνοή ο Ποιητής Κωνσταντίνος Καβάφης
© 2016-2018 Αρχείο Καβάφη, Ίδρυμα Ωνάση

«Οι μοναχικοί άνθρωποι είναι που δημιουργούν
αυτά που ενώνουν πιο πολύ τους ανθρώπους…
Επειδή οι μοναχικοί άνθρωποι νοσταλγούν
τους πραγματικούς ανθρώπους». Κ. Δημουλά
 
Τις τελευταίες στιγμές του Καβάφη περιγράφει ο Γ. Α. Παπουτσάκης, σε επιστολή του προς τον Γ. Βρισιμιτζάκη στις 15 Μαΐου 1933.
 
«Πέθανε στο Ελληνικό Νοσοκομείο, όπως σας έγραψα και πιο πάνω στας 2 και 5. Οι τελευταίες του ώρες ήταν πολύ ήσυχες. Εγώ ήμουν στο Νοσοκομείο όταν εξεψύχησεν - ήμουν εκεί από τας 7 το απόγευμα της Παρασκευής μέχρι τας 4 του Σαββάτου το πρωί. Από το πρωί της Παρασκευής (μάλλον από το μεσημέρι) έχασε τας αισθήσεις του, αλλά μέχρι της τελευταίας του στιγμής σχεδόν είχε πού και πού στιγμές πολύ lucides (διαύγειας). Το βράδυ, περί τα 9 σκεφθήκαμε να φέρωμε ιερέα να τον κοινωνήση, αλλά εφοβούμεθα για την εντύπωσι που θα του έκαμνε. Επιτέλους, η κα Σεγκοπούλου, όταν ήλθεν ο ιερεύς, τον πλησιάζει και του λέγει:
 
«Ήλθεν ο ιερεύς να σας κοινωνήση. Θέλετε;»
 
Εκείνος που μέχρι της στιγμής εκείνης, καθισμένος στην πολυθρόνα του, μόλις μπορούσε να σαλέψη τα χέρια του, έγνεψε μ’ ευχαρίστησι καταφατικά. Ο ιερεύς του έψαλε τα σχετικά και ακολούθως του έδωσε θεία μετάδοσι. Τότε ο Καβάφης εσήκωσε τα χέρια του ψηλά όσο μπορούσε ικανοποιημένος. Δεν ξέρω αν ήταν σημείο αγαλλιάσεως ή αν εζητούσε συγχώρησι από τον Θεόν που επίστευε. Σας περιγράφω εν ολίγοις τη σκηνή, γιατί είνε χαρακτηριστική. Φαντάζομαι ότι θα πέθανε αισθανόμενος τον εαυτό του ευτυχισμένο, σαν τον Κυρ-Μανουήλ τον βασιλέα, ντυμένος μες στην πίστι του σεμνότατα. Στο κρεββάτι δεν ήθελε να πλαγιάσει παρά λίγες ώρες πριν ξεψυχήσει. Ήτανε θάνατος αξιοπρεπούς ανθρώπου, αληθινά αξιοπρεπούς.»
 
«Ποιητή, με λύπη σ’ αποχαιρετά η πατρίδα και η Αλεξάνδρεια που σε χάνει.»
 

Σύμφωνα με μεταγενέστερη αφήγηση αυτόπτη, «έκανε ζέστη τη μέρα εκείνη και ο κόσμος λίγος στην κηδεία - ο ποιητής οδηγήθηκε στο νεκροταφείο με την απλότητα και τον λακωνισμό που άφησαν τ’ αχνάρια τους και πάνω στη ζωή του.»
 
Στο ελληνικό κοιμητήριο του Σιάτμπι, όπου θάφτηκε, το ίδιο απόγευμα στον οικογενειακό τάφο των Καβάφηδων, αποχαιρέτησε τον ποιητή, εκ μέρους των Ελλήνων διανοουμένων (που είχαν καλύψει το φέρετρό του με στεφάνι δάφνης), ο Απόστολος Λεοντής.
 
Στην πλάκα του τάφου του γράφτηκε, όπως είχε γραφτεί και στο τελευταίο του διαβατήριο, η μοναδική ιδιότητα με την οποία θα τον θυμάται ολόκληρη η ανθρωπότητα:
 
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Π. ΚΑΒΑΦΗΣ
ΠΟΙΗΤΗΣ
ΘΑΝΩΝ ΕΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ
ΤΗΝ 29ΗΝ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1933
 
Η μνήμη του είναι αιώνια και η προσφορά του ανεκτίμητη!!!

ΠΗΓΗ: Αέναη επΑνάσταση

Παιδικός Διαγωνισμός Ζωγραφικής

 

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

12ος Παιδικός Διαγωνισμός Ζωγραφικής

του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης

 

«Προστάτες των Κυκλάδων»

Από 12/03/2025 μέχρι 9/05/2025

 

kidscontest.cycladic.gr/

 

Τα έργα των παιδιών θα παρουσιαστούν σε έκθεση στο 3ο Cycladic Kids’ Festival τον Σεπτέμβριο στο Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων

 
Ποιος είναι ο δικός σου Προστάτης των Κυκλάδων;
Πώς θα συμβάλλει στην προστασία του περιβάλλοντος για τις επόμενες γενιές;
 
Ο 12ος Διεθνής Παιδικός Διαγωνισμός Ζωγραφικής του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, καλεί τους μικρούς μας φίλους, ηλικίας 4-15 ετών να αναλάβουν δράση και να γίνουν οι προστάτες του περιβάλλοντος. Με θέμα «Προστάτες των Κυκλάδων», στόχος του φετινού διαγωνισμού είναι να εμπνεύσει και να ευαισθητοποιήσει τα παιδιά για την προστασία της φυσικής και πολιτιστικής μας κληρονομιάς.  Οι μικροί καλλιτέχνες θα εκφράσουν τις ανησυχίες, τα όνειρα και τις προτάσεις τους για την προστασία του πλανήτη μας, μέσα από την τέχνη!

Ο διαγωνισμός ξεκινά στις 12 Μαρτίου και η υποβολή των έργων στο kidscontest.cycladic.gr/  θα ολοκληρωθεί στις 9 Μαΐου του 2025. Τα έργα των παιδιών θα εκτεθούν στις 27 Σεπτεμβρίου στο Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων, στο πλαίσιο του 3ου Cycladic Kids Festival.
 
Ο Παιδικός Διαγωνισμός Ζωγραφικής είναι μία από τις πιο επιτυχημένες δράσεις του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, προσελκύοντας τη συμμετοχή χιλιάδων παιδιών από την Ελλάδα και το εξωτερικό, καθώς επίσης και σχολεία ειδικής αγωγής και κέντρα υποδοχής και ένταξης προσφύγων. Φέτος, τα παιδιά καλούνται να φαντασθούν και να αποτυπώσουν τον «Προστάτη των Κυκλάδων», δίνοντάς του μοναδικά χαρακτηριστικά και ικανότητες που θα τον βοηθήσουν στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος των νησιών μας! 
 
Μέσα από το εκπαιδευτικό περιεχόμενο που θα βρουν στην ψηφιακή πλατφόρμα, οι μικροί συμμετέχοντες θα εξερευνήσουν το ευαίσθητο οικοσύστημα των Κυκλάδων, θα μάθουν για τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει και θα ανακαλύψουν πρακτικές λύσεις για να κάνουν τη ζωή τους πιο βιώσιμη.
 
Οδηγίες Συμμετοχής
 
1.                 Συμπλήρωσε την Κάρτα Προστασίας – Δημιούργησε τον δικό σου Προστάτη των Κυκλάδων! Ο Προστάτης σου μπορεί να είναι ήρωας της θάλασσας, της φύσης ή του πολιτισμού. Μπορείς να εντάξεις στοιχεία από τον Κυκλαδικό πολιτισμό, τη μυθολογία ή τη φύση.
 
2.                 Γράψε ένα Περιβαλλοντικό Μήνυμα – Περιέγραψε τι κάνει ο Προστάτης σου για να βοηθήσει το περιβάλλον. Φυτεύει δέντρα σε ένα καμένο δάσος; Τοποθετεί κάδους ανακύκλωσης; Ή μήπως οργανώνει καθαρισμούς σε αρχαιολογικούς χώρους; Ίσως εκπαιδεύει τους ανθρώπους για τη σημασία της μείωσης των απορριμμάτων ή της εξοικονόμησης νερού.
 
3.                 Συνεργάσου και Σύγκρινε – Στην τάξη ή σε ομάδες, τα παιδιά μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις Κάρτες Προστασίας για να παίξουν. Συγκρίνοντας τις κάρτες τους, μπορούν να συζητήσουν ποιος Προστάτης θα ήταν πιο αποτελεσματικός και ισχυρός στην προστασία του Περιβάλλοντος. Αυτό το παιχνίδι ενθαρρύνει τη συνεργασία και την κριτική σκέψη για τις λύσεις που αφορούν το περιβάλλον.
 
Στις 5 Ιουνίου, η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα του διαγωνισμού μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας kidscontest.cycladic.gr/ και θα αναρτηθούν όλα τα έργα των παιδιών που συμμετείχαν.
 
Ο φετινός παιδικός διαγωνισμός  συνδέεται με τη δέσμευση του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης να ενθαρρύνει τις νεότερες γενιές στην καλλιτεχνική έκφραση και παράλληλα να προάγει την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση. Μέσα από τη δημιουργικότητά τους, τα παιδιά μπορούν να κάνουν τη διαφορά, υπενθυμίζοντάς μας ότι το μέλλον του πλανήτη μας βρίσκεται στα χέρια μας.
 
Κριτική επιτροπή του διαγωνισμού θα είναι φέτος οι:
 
•          JILL TIEFENTHALER - Διευθύνουσα Σύμβουλος του National Geographic
•          ROBERT McCABE - Διακεκριμένος Φωτογράφος
•          HYPERCOMF - Καλλιτεχνική Ομάδα με έδρα το νησί της Τήνου
•          ΒΑΣΙΑ ΕΞΑΡΧΟΥ - Συγγραφέας του βιβλίου "Ο Κύκλος των Κυκλάδων" και Αρχιτέκτονας
•          ΜΕΛΙΝΑ DUNHAM - Πρεσβεύτρια του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα
•          ΔΑΦΝΗ ΔΡΑΓΩΝΑ - Επιμελήτρια και Συγγραφέας
 
Πάρε μέρος στον διαγωνισμό!
 
Ακολούθησε τα παρακάτω βήματα και στείλε μας ψηφιακά το έργο σου μέχρι τις 9 Μαΐου 2025.
 
[1] Μπες στο site του παιδικού διαγωνισμού, kidscontest.cycladic.gr/, κατέβασε και εκτύπωσε το αρχείο με την Κάρτα Προστασίας και τα σύμβολα.
[2] Διάλεξε τα υλικά που σου αρέσουν και δημιούργησε τον δικό σου Προστάτη των Κυκλάδων! Μπορείς να χρησιμοποιήσεις την τεχνική που σου ταιριάζει.
Σκέψου… ποιος είναι ο τίτλος του;
Συμπλήρωσε τί προστατεύει στο κάτω μέρος της κάρτας και πρόσθεσε το σύμβολο που τον χαρακτηρίζει.
[3] Φωτογράφισε ή σκάναρε το έργο σου.
[4] Ζήτησε από έναν ενήλικα να συμπληρώσει τη φόρμα συμμετοχής και ανέβασε το!
Το κάθε έργο πρέπει να υποβάλλεται ξεχωριστά και κάθε παιδί μπορεί να συμμετέχει με μία ζωγραφιά.
[5] Στις 5 Ιουνίου, Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, το έργο σου θα παρουσιαστεί στην ψηφιακή έκθεση του διαγωνισμού στο kidscontest.cycladic.gr/ όπου θα ανακοινωθούν και οι νικητές του φετινού διαγωνισμού!
 
Θέλεις το έργο σου να παρουσιαστεί και στη φυσική έκθεση του Σεπτεμβρίου;
Στείλε το πρωτότυπο έργο σου και ταχυδρομικά στη διεύθυνση:
 
Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
Νεοφύτου Δούκα 4, 10676 Αθήνα
Υ/Ο: Παιδικός Διαγωνισμός
 
Προσοχή:
 
-           Η ηλεκτρονική υποβολή είναι υποχρεωτική για τη συμμετοχή στον διαγωνισμό
-           Τα έργα που στέλνονται ταχυδρομικά χωρίς να έχουν υποβληθεί ψηφιακά και δεν έχουν λάβει μοναδικό κωδικό, δεν θα γίνονται δεκτά.
 
Γίνε κι εσύ Προστάτης των Κυκλάδων!
Καλή επιτυχία!
 
Για ερωτήσεις και πληροφορίες επισκεφτείτε το kidscontest.cycladic.gr/  

Πάπας Φραγκίσκος

 

Θα ψηφιστεί συνεχιστής των αντιλήψεών του;

 

Με τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου έκλεισε ένας κύκλος ζωής της Παπικής Εκκλησίας και το ερώτημα που τίθεται είναι αν θα ψηφιστεί από το Κονκλάβιο συνεχιστής του έργου και των προθέσεών του. Ο Φραγκίσκος ήταν ο πρώτος Ιησουίτης Πάπας από την Αργεντινή της Λατινικής  Αμερικής και τιμούσε ιδιαίτερα τον Ιγνάτιο Λογιόλα, ιδρυτή του Τάγματος των Ιησουιτών. Είχε πει: «Αισθάνομαι Ιησουίτης και σκέπτομαι ως Ιησουίτης. Όχι με υποκριτικό τρόπο, αλλά σκέπτομαι ως Ιησουίτης» (Γαλλικό Περιοδικό «Le Point», τευχ. 2666, 7 Σεπτεμβρίου 2023, σελ. 33).
 
Στους Iησουίτες εισήχθη το 1958, σε ηλικία 22 ετών, και  ταχέως ανήλθε τις βαθμίδες του τάγματος. Αρχικά ήταν προϊστάμενος κοινότητας και μετά, από το 1973 έως το 1979,  όλων των ιησουιτών της Αργεντινής. Η θέση του αυτή συνεπαγόταν τη λήψη αποφάσεων σε μια  κατάσταση κοινωνικών και επαναστατικών εκρήξεων στη Λατινική Αμερική. Οι επαναστάσεις αυτές είχαν το χαρακτηριστικό πως παράλληλα με τις κομμουνιστικές πεποιθήσεις δρούσε «η πολιτική θεολογία της απελευθέρωσης», στην οποία εκ των κυρίων εκπροσώπων ήσαν ιησουίτες κληρικοί. 
 
Ο αποθανών Πάπας Φραγκίσκος, νέος τότε, εντυπωσιάστηκε από τη θεολογία της απελευθέρωσης, η οποία δρούσε παράλληλα και σε συνεργασία με τους κομμουνιστές, οπαδούς του Μαρξ. Ο Ιησουίτης Φερνάντο Καρντενάλ (1934-2016) ήταν εκ των ηγετών της κομμουνιστικής επανάστασης των Σαντινίστας στη Νικαράγουα και όταν αυτή επικράτησε υπηρέτησε την επαναστατική κυβέρνηση ως Υπουργός Πολιτισμού. Σε συνέντευξή του στον Γάλλο δημοσιογράφο Θεόφιλο Καμπαστρέρο είπε πως η Θεολογία της Απελευθέρωσης συνδυάζει τον Χριστό με τον Μαρξ: «Ο Ιησούς με το Ευαγγέλιό του και ο Μαρξ με την επιστήμη του βρίσκονται σε δύο διαφορετικά επίπεδα. Δεν κάνω τη σκέψη ότι αυτό σημαίνει πως ανταλλάσσουμε το Χριστό με τον Γαλιλαίο, τον Νεύτωνα, τον Αϊνστάιν ή τον οποιονδήποτε διάσημο χημικό. Ο Μαρξ, από την πλευρά του βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με αυτούς…» (Φερνάντο Καρντενάλ - Μιγκέλ Ντ’ Εσκότο - Ερνέστο Καρντενάλ «Και Χριστός και Μαρξ» Εκδ. «Παρατηρητής», Θεσσαλονίκη, 1986, σελ. 63-64).  
 
Βάση της «Θεολογίας της Απελευθέρωσης» είναι «η προτίμηση των φτωχών και των καταπιεσμένων». Ο Ιγνάτιος Εγιακούρα, θεολόγος υποστηρικτής αυτής της θεολογίας, εξηγεί: «Ο λόγος για τον οποίο πρέπει να προτιμηθούν οι φτωχοί και οι καταπιεσμένοι σαν χώρος θεολογίας και σωτηρίας βασίζεται στο γεγονός ότι σε αυτούς τους φτωχούς και τους καταπιεσμένους, έστω κατά τρόπο διακριτικό και κρυφό, είναι ο Ιησούς που σώζει» (Περιοδικό  «Σύγχρονα Βήματα» των Ιησουιτών μοναχών στην Ελλάδα, αρ. τ. 53, Ιανουάριος - Μάρτιος 1985, σελ. 6). Αυτός ήταν, μεταξύ άλλων και ο σκοπός της παποσύνης του αποθανόντος Πάπα, όπως εκφράζεται και στον τίτλο του βιβλίου της συνέντευξης που έδωσε, ως Πάπας, στον ιησουίτη Αντόνιο Σπαντάρο: «Για μια Εκκλησία φτωχή και των φτωχών» (Σημ. Το βιβλίο έχει κυκλοφορηθεί και στα ελληνικά, από τις εκδόσεις «Πόλις»).
 
Ο πρώην ιησουίτης ιερομόναχος και τώρα Αρχιεπίσκοπος των Ρωμαιοκαθολικών στην Αθήνα Θεόδωρος Κοντίδης σημειώνει πως η «Θεολογία της απελευθέρωσης» έχει γίνει αποδεκτή από την ρωμαϊκή ιεραρχία: «Ας έχουμε υπόψη μας, από τη μια πλευρά, τις απαντήσεις που δόθηκαν από τους θεολόγους και τις θετικές αξιολογήσεις που εκφράστηκαν από τη ρωμαϊκή ιεραρχία για τη Θεολογία της Απελευθέρωσης και, από την άλλη πλευρά, το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια αποστασιοποιείται όλο και περισσότερο από τα επαναστατικά και τα πολιτικοποιημένα κινήματα, μπορούμε να συμπεράνουμε πως η ουσία, το καλύτερο μέρος αυτής της Θεολογίας της Απελευθέρωσης, έχει γίνει κτήμα πλέον της σύγχρονης Καθολικής Θεολογίας» («Ο Καθολικισμός», Επιμέλεια Θεοδ. Κοντίδη, Εκδ. «Ελληνικά Γράμματα», Αθήνα 2000, σελ. 202).
 
Ο αποθανών Πάπας είναι εντυπωσιακό πώς παρέμεινε ισόβια οπαδός της Θεολογίας της Απελευθέρωσης ακόμη και όταν πλήρως απομυθοποιήθηκαν τα κομμουνιστικά καθεστώτα που επιβλήθηκαν στη Λατινική Αμερική με τη συνεργασία των ρωμαιοκαθολικών κληρικών με τους κομμουνιστές, ακόμη και όταν στη Νικαράγουα, χώρα που ήταν το πρότυπο της μεταξύ τους συνεργασίας, επιβλήθηκε αυταρχικό καθεστώς με σχεδόν ισόβιο πρόεδρο τον επικεφαλής των Σαντινίστας Ντανιέλ Ορτέγκα και «συμπρόεδρο» τη σύζυγό του Ροσάριο Μουρίγιο, ακόμα και όταν αποδείχθηκε πως η Θεολογία της Απελευθέρωσης ήταν μια θεολογική άποψη της  μαρξιστικής - κομμουνιστικής επαναστατικής  ιδεολογίας.
 
Απόδειξη της αδυναμίας του πάπα Φραγκίσκου προς τους επαναστάτες κληρικούς είναι πως τον ιερέα Ερνέστο Καρντενάλ, υπουργό πολιτισμού στην πρώτη επαναστατική κυβέρνηση των Σαντινίστας στη Νικαράγουα, στον οποίο ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β΄ είχε απαγορεύσει να εκτελεί τα ιερατικά του καθήκοντα, τον επανέφερε στα καθήκοντά του, το 2019, αφού απέσυρε όλες τις κανονικές ποινές, οι οποίες του είχαν επιβληθεί. Επίσης ο αποθανών Πάπας, το 2018, χαιρέτισε τη «θεολογική υπηρεσία και την αγάπη του προς τους πτωχούς και τους αποκλεισμένους της κοινωνίας» τον Περουβιανό δομινικανό ιερέα Γκουστάβο Γκουτιέρες, πατέρα της «Θεολογίας της Απελευθέρωσης», με την ευκαιρία των ενενηκοστών γενεθλίων του. Ο Γκουτιέρες απεβίωσε το 2024, σε ηλικία 96 ετών. Επίσης ο αποθανών Πάπας προχώρησε στην αγιοποίηση του εκ των ηγετών της «Θεολογίας της Απελευθέρωσης» Βραζιλιάνου Αρχιεπισκόπου Ρεσίφε Χέλντερ Καμάρα.
 
Δεν είναι λοιπόν καθόλου παράξενο, που με την ιδεολογική φόρτισή του από την «Θεολογία της Απελευθέρωσης» και την επίδραση της μαρξιστικής - κομμουνιστικής κοινωνικής θεωρίας, ο Πάπας Φραγκίσκος μιλούσε κυρίως για κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα, όπως για τους πτωχούς και για τους μετανάστες και επεξετάθη στη συνέχεια στα ζητήματα που θέτουν οι «προοδευτικοί κύκλοι» της Δύσης, όπως είναι η θέση των γυναικών, η κλιματική αλλαγή και η ευλογία των ομοφυλόφιλων ζευγαριών. Οι πρωτοβουλίες του αυτές επαινέθηκαν από τους αριστερούς πολιτικούς και διανοούμενους. Είναι χαρακτηριστική η δήλωση του σοσιαλιστή και γνωστού για τις ερωτικές του περιπέτειες πρώην προέδρου της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, όταν μαθεύτηκε ο θάνατος του Πάπα: « Ο Πάπας Φραγκίσκος θέλησε να δώσει κατά τη θητεία του  μια διάσταση αποφασιστικά κοινωνική στρέφοντας την προσοχή του και επικεντρώνοντας τις επισκέψεις του στις πιο φτωχές χώρες του πλανήτη».
 
Από την πλευρά του ο κομμουνιστής ηγέτης του Κόμματος «Ανυπότακτη Γαλλία» Ζαν Λυκ Μελανσόν επαίνεσε τον εκλιπόντα Πάπα για τις πολιτικές και ανθρωπιστικές του θέσεις: « Χωρίς να υποεκτιμώ όσα τον χώριζαν από το κίνημά μας αναγνωρίζω τη συμμετοχή του στη δύσκολη ηθική αντίσταση στη γενοκτονία των Παλαιστινίων στη Γάζα». Επίσης ο Γραμματέας του Γαλλικού Σοσιαλιστικού Κόμματος Ολιβιέ Φορ σημείωσε ότι ο Πάπας Φραγκίσκος «κατενόησε πολύ καλύτερα από πολλούς πολιτικούς το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής» (Σημ. Οι δηλώσεις στο φύλλο της εφημερίδας «Le Figaro» 23^ης Απριλίου 2025, σελ. 6). Εντυπωσιακή ήταν η δήλωση για τον Πάπα Φραγκίσκο της «Ιταλικής Συμβολικής Ιεροτελεστίας», μιας από τις μεγάλες τεκτονικές στοές της γειτονικής χώρας. Αφού δηλώνει ότι έθεσε μεσίστιο το λάβαρό της σημειώνει: «Οι σκέψεις και οι πράξεις του, τον καθιστούν ένα μεγάλο άνδρα, ανεξάρτητα αν συμμεριζόμαστε τη διδασκαλία του, την πίστη του και τις μεθόδους του. Το δόγμα μας χωρίζει, ο κοινός σκοπός της έρευνας του ανωτάτου Όντος μας φέρνει κοντά…».    
 
Οι εκκρεμότητες που αφήνει ο Πάπας Φραγκίσκος είναι πολλές και σοβαρές. Δεν ολοκληρώθηκαν οι με βάση τη «Θεολογία της Απελευθέρωσης» και τις δικές του κοσμικές «προοδευτικές» κοινωνιολογικές και ηθικολογικές αντιλήψεις προτάσεις του. Θέλοντας να προετοιμάσει το έδαφος, ώστε  να συνεχισθούν οι μεταρρυθμίσεις του και με τον νέο Πάπα «δημιούργησε» είκοσι ένα νέους καρδιναλίους, που όλοι είναι των απόψεών του και κάτω των 80 ετών - επομένως ψηφίζουν για τον νέο Πάπα, μαζί με τους άλλους εκλέκτορες καρδιναλίους, που τώρα συνολικά είναι 137. Όμως είναι αμφίβολο αν η πλειοψηφία του κονκλαβίου υποστηρίζει τις προτάσεις του αποθανόντος Πάπα. Εκκρεμούντα κεντρικά θέματα, που έχουν προκαλέσει ισχυρές διαφωνίες μεταξύ των καρδιναλίων είναι επίσης η αναγνώριση εγγάμου κλήρου, η θέση των γυναικών και η καθιέρωση διακονισσών, η υποβοηθούμενη αυτοκτονία (δολοφονία στην ουσία), και ο περιορισμός των εξουσιών των κατά τόπους επισκόπων.
 
Για να προωθήσει και να υλοποιήσει  τις μεταρρυθμίσεις του ο Πάπας Φραγκίσκος, τον Οκτώβριο του 2023, συνεκάλεσε Συνέλευση (Σύνοδο την ονόμασε), στην οποία συμμετέσχον περίπου 400 σύνεδροι, Επίσκοποι και λαϊκοί -άνδρες και γυναίκες-,  προερχόμενοι από όλο τον κόσμο. Κατά τη Συνέλευση αυτή υπήρξαν αντιδράσεις στα σχέδια του αποθανόντος Πάπα. Πέντε καρδινάλιοι έθεσαν το ερώτημα για την ευλογία των ομόφυλων ζευγαριών: «Είναι δυνατό ένας ιερέας να ευλογήσει ομόφυλα ζευγάρια, έχοντας υπόψη του ότι θα δώσει  την εντύπωση πως  η ομοφυλοφιλία δεν είναι αντίθετη προς τον Νόμο του Θεού;» (Εφ. «Λε Φιγκαρό», 4/10/2023, σελ. 9). Στο θέμα αυτό ο Πάπας βρήκε ισχυρή αντίσταση και το προχώρησε, τον Δεκέμβριο του 2023, μόνος του, αφού δεν υπήρξε συναίνεση. Απόλυτη διαφωνία για την ευλογία των ομοφυλόφιλων ζευγαριών εξέφρασε ο Αφρικανός καρδινάλιος Σαρά. Η δήλωσή του ήταν ιδιαίτερα αυστηρή: «Πρέπει να θυμίσουμε στη Δύση πως ο άνδρας χωρίς τη γυναίκα είναι ένα τίποτα, πως η γυναίκα χωρίς τον άνδρα είναι ένα τίποτα και οι δύο είναι ένα τίποτα, χωρίς παιδιά. Είναι αδύνατο η Αφρικανική Εκκλησία να δεχθεί απάνθρωπες ιδεολογίες, προωθούμενες από την αποχριστιανισμένη και παρακμιακή Δύση».  Η δήλωση του Πάπα πως η ευλογία στα ομόφυλα ζευγάρια θα είναι άτυπη και δεν θα έχει μυσταγωγικό χαρακτήρα δεν έπεισε.
 
Επί πλέον ο αποθανών Πάπας κατηγορήθηκε ότι με τους χειρισμούς του στη Συνέλευση θέλησε να εγκριθούν τα θέματα που τον ενδιέφεραν, αγνοώντας τους κανόνες των έντιμων διαδικασιών. Ο καρδινάλιος Μύλερ  χαρακτηριστικά αποκάλυψε ότι η Συνέλευση χρησιμοποιήθηκε έτσι ώστε να αποδεχθεί μια λανθασμένη διδασκαλία, όπως είναι αυτή για την ευλογία των ομοφυλόφιλων ζευγαριών. Ο καρδινάλιος Στανισλάβ Γκαντέσκι από την πλευρά του δήλωσε ότι ενδεικτικό του εκ μέρους του Πάπα χειρισμού της Συνέλευσης ήταν πως κάποιοι από τους μετασχόντες, σύμφωνοι με τις απόψεις του Πάπα, μίλησαν τρεις και τέσσερις φορές, ενώ ο ίδιος, «περιέργως», δεν μίλησε ούτε μία (Από «Riposte Catholique», 14 Νοεμβρίου 2023).
 
Οι εκκρεμότητες που θα πρέπει να επιλύσει ο νέος Πάπας δεν είναι μόνο αυτές που άφησε η συνέλευση του 2023. Είναι επίσης τα οικονομικά του Βατικανού και η διαφθορά σε κύκλους της Τράπεζάς του, αλλά και περιφερειακά, όπως στην Ελλάδα. Είναι τα σοβαρά ηθικά ζητήματα, που αποκαλύφθηκαν τα πρόσφατα χρόνια, με αποκορύφωμα τα όσα συνέβησαν με τον γνωστό ανθρωπιστή αββά Πιέρ. Είναι επίσης η συνοδικότητα και οι χαώδεις διαφορές στις αντιλήψεις μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής - Ασίας. Το τελικό ερώτημα είναι το αν ο Πάπας που θα εκλεγεί  θα θελήσει να συνεχίσει τις, χωρίς ερείσματα ηθικά και θεολογικά, μεταρρυθμίσεις του Πάπα Φραγκίσκου, ή  θα ακολουθήσει διαφορετικό δρόμο.
 
Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

God and Words

 
On Friday 6 June, the Institute for Orthodox Christian Studies in Cambridge will host a lecture day exploring the relationship between the theological language of Sergii Bulgakov and Christos Yannaras, titled: 'God and Words. An Encounter Between Sergii Bulgakov and Christos Yannaras'.
 

The day will consist of two presentations:
 
Dr Joshua Heath (Trinity College, University of Cambridge): Divine Ideas and Human Words in Sergii Bulgakov (and Vladimir Solovyov and Pavel Florensky) - On-site Presentation
 
Dr Sotiris Mitralexis (IOCS/University College London): Language, 'logical' relation, and metaphysics in Christos Yannaras' 'The Effable and the Ineffable'. - Online Presentation
 
This is an in-person and online event where the lectures will be available on site, at Wesley House, and Online, via the Zoom link: https://us02web.zoom.us/j/89203254708
 
Light-refreshments will follow at the end of the event.

+ Πάνος Λιαλιάτσης

 
Απεβίωσε χθες και κηδεύεται σήμερα στην ιδιαίτερη Πατρίδα μας, το Ναύπλιο, ένας από τους σπουδαιότερους Νεοέλληνες Ποιητές, ο πανάξιος Άρχοντας της πέννας Πάνος Λιαλιάτσης, φίλος καλός και συνοδοιπόρος στα μονοπάτια της Πριγκίπισσάς μας της Ποίησης.
 

Ο μακ. Π. Λιαλιάτσης γεννήθηκε το 1936 στην ιστορική Ασίνη, την οποία έχει εξυμνήσει δεόντως ο Γιώργος Σεφέρης. Σπούδασε Θεολογία και Φιλοσοφία στην Αθήνα, στο Παρίσι και στη Σορβόννη. Δίδαξε στη Μέση Εκπαίδευση. Έγραψε και κυκλοφόρησε πέντε Ποιητικές συλλογές, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται 128 Ποιήματα.
 
Ο Αναπλιώτης Ποιητής και εξαίρετος φίλος Φάνης Λελεμψής, στο άκουσμα της είδησης για την αναχώρηση του Πάνου Λιαλιάτση από τη σκηνή του βίου τούτου, σχεδίασε αμέσως -με θλίψη αλλά και έμπνευση- το παρακάτω φιλοσοφικό και λογοτεχνικό στιχούργημα:
 
Ο ΧΡΟΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΑΜΕΛΗΤΕΟΣ
 
Πέθανε ο ποιητής
Πάνος Λιαλιάτσης στο Ανάπλι
σε βαθιά γερατειά έμπνευσης.
Ο χρόνος είναι αμελητέος.
Ο χρόνος είναι ο κηδεμόνας
του καθενός.
Το ακροατήριο η σιγή
επωμίζεται τα πάθη.
 
ΦΑΝΗΣ ΛΕΛΕΜΨΗΣ
Ναύπλιο - Ανάπλι
26 Απρίλη 2025

Earth mural in Bristol

 

22 Απριλίου: Διεθνής ημέρα της μητέρας Γης

 

A huge new mural to celebrate Earth Day has been painted close to a primary school. Created on Kensal Road in Bristol, the artwork depicts our world among the stars as a honey bee flies around pollinating it. Artist Farrah Fortnam, who created the mural near Victoria Park Primary School, said it is a symbol of the need to rewild the planet.
 
Earth Day was first held in 1970 as an educational initiative to teach people about the importance of environmentalism. This year's theme is Our Power, Our Planet, highlighting the need for renewable energy and clean electricity.
 
Farrah Fortnam said it took her a week to paint the mural. Speaking to BBC Radio Bristol's Joe Lemer, Ms Fortnam said: "It does look quite magical if I say so myself! It took me all of last week off and on, in and out of the rain, but yes, I had the heavens on my side. I feel like we need as much joy in our lives [as possible] at the moment. There's a lot of turmoil in the world as we know, but I just want us all to step back, go quiet, just focus on all the infinite beauty that's on our planet - in the universe - and just know that you're ok."
 
A close up of the mural highlights writing in the top right corner which says, "World Earth Day, 22.04.25, by Farrah".
 
Ms Fortnam says some people who look closely at the mural may spot the Aquarius constellation and Orion's Belt, while more obvious is a colourful rainbow bursting out of the Earth into space.
 
Choosing the location on Kensal Road, she said, was a "no brainer", given the nearby school.
 
ΠΗΓΗ: BBC

Ανάσταση: Ο λαός απέναντι στην ιντελιγκέντσια

 
Η προσέλευση του λαού στους Ναούς κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα ήταν μεγάλη, όπως όλα τα τελευταία χρόνια. Ήταν ένα ξέσπασμα - απάντηση στην αντίθεη και αντιεκκλησιαστική ιντελιγκέντσια του τόπου. Αυτή τα προηγούμενα χρόνια, έως και σήμερα, προσπαθεί να αλλοιώσει την ταυτότητα του Έλληνα, να τον μετατρέψει σε γραικύλο. Είναι λυπηρό το ότι η όποια εξουσία έχει ιδεολογικά διαβρωθεί και έτσι η άθεη ιντελιγκέντσια βρίσκει τον τρόπο να προβάλλει τις ιδέες της και να επιχειρεί να τις επιβάλλει στο λαό.
 

Είναι χαρακτηριστικό το γραφέν στην «Καθημερινή» για τον προσφάτως αποθανόντα και με πολιτική κηδεία ταφέντα καθηγητή Αλέξη Πολίτη, ότι θεωρούσε «υποτιθέμενη» την εθνική δράση των κλεφτών και αρματολών και «φανταστική» τη λειτουργία των κρυφών σχολείων και αναρωτιόταν «γιατί παρά τις επίμονες προσπάθειες της ιστοριογραφίας να αποκαθηλώσει αυτούς τους μύθους, εκείνοι ανενόχλητοι συνέχισαν και συνεχίζουν την πορεία τους παραμένοντας γερά ριζωμένοι στην εθνική συνείδηση» (19/20 Απριλίου 2025, σελ. 14). Σημειώνεται ότι αυτά γράφονται για  τον καθηγητή, του οποίου ο παππούς Νικόλαος Πολίτης ήταν ο ιδρυτής της επιστήμης της λαογραφίας στην Ελλάδα και πρόγονός του αγωνίστηκε δίπλα στον Παπαφλέσσα και εφονεύθη μαζί του στο Μανιάκι. Αν είναι ακριβή όσα αποδόθηκαν στον αείμνηστο καθηγητή είναι άξιο απορίας το πώς αυτός δεν αντελήφθη -με τις γνώσεις και την εμπειρία του- ότι όσο και αν προσπαθήσουν οι όποιοι επιστήμονες, ο λαός δεν διαγράφει τα βιώματά του, όσο και αν αυτά του τα χαρακτηρίζουν «μυθεύματα».  
 
Βίωμα του Έλληνα είναι το να ζει Ελληνικά και Ορθόδοξα. Όσες δημοσκοπήσεις και αν γίνουν το 90% και πλέον του λαού αυτόν τον τρόπο ζωής έχει επιλέξει, από τον καιρό που ήταν σκλαβωμένος στον αλλόθρησκο οθωμανό. Ο σπουδαίος ιστορικός μας Σπυρίδων Ζαμπέλιος γράφει ένα σχετικό δημοτικό τραγούδι στο σύγγραμμά του «Άσματα δημοτικά της Ελλάδος» (Τυπογραφείον «Ερμής», Κέρκυρα, 1852, σελ. 648):
 
Φεγγαράκι μου λαμπρό, φέγγε μου και περπάτειγε, για να σ’ ερωτήσωμε
Για τα δυο Γραικόπουλα τα Γρεβενητόπουλα. Σε χήρα Τούρκα δούλευαν,
‘Ολ’ ημέρα σ’ το ζυγό, το βράδυ ΄σ τον κρεμασμό.
 
«Βρε παιδιά γραικόπουλα και Γρεβενητόπουλα, γένεστε Τουρκόπουλα,
Να χαρήτε την Τουρκιά, τ’ άλογα τα γλήγωρα, τα σπαθιά τα δαμασκιά;»
 
«Βρε κυρά μου Τούρκισσα, κάλλιο γένε συ Ρωμιά,
Να χαρής τη Λαμπριά, με τα κόκκινα αυγά!
Να χαρής την Εκκλησιά, τη χρυσή την Κοινωνιά!».
 
Και τα παιδιά στην Κέρκυρα να πώς έψελναν τα «Κάλαντα της Λαμπρής» (Από Νίκ. Πακτίτη «Κερκυραϊκά Δημοτικά Τραγούδια», Ιστορικολαογραφική Εταιρεία Κερκύρας, Αθήνα, 1989):
 
«Ανάσταση δοξάζουμε και τον Θεό υμνούμε
 Και το Δεσπότη το Χριστό όλοι τον προσκυνούμε.
Απέρασε η Σαρακοστή κι ήταν εφτά εβδομάδες
Κι ήρθαμε να σας φέρουμε τόσες καλές γιορτάδες.
Που αναστήθηκε ο Χριστός μέσα από τον Άδη
Κι οι Χριστιανοί χαρήκανε μικροί και μεγάλοι…»
 
Ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός στον «Λάμπρο» εκφράζει την πίστη του Έλληνα:
 
«Χριστός Ανέστη! Νέοι, γέροι και κόρες,
όλοι, μικροί μεγάλοι, ετοιμαστήτε.
Μέσα στες εκκλησίες τες δαφνοφόρες
με το φως της χαράς συμμαζωχθήτε,
ανοίξετε αγκαλιές ειρηνοφόρες
ομπροστά στους Αγίους και φιληθήτε.
Φιληθήτε γλυκά χείλη με χείλη,
Πέστε ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ, εχθροί και φίλοι.
Δάφνες εις κάθε πλάκα έχουν οι τάφοι,
Και βρέφη ωραία στην αγκαλιά οι μαννάδες.
Γλυκόφωνα, κοιτώντας τις ζωγραφισμένες εικόνες
Ψάλλουν οι ψαλτάδες. Λάμπει το ασήμι, λάμπει το χρυσάφι, από το φως που χύνουν οι λαμπάδες.
Κάθε πρόσωπο λάμπει από τ’ αγιοκέρι,  όπου κρατούνε οι Χριστιανοί στο χέρι».
 
Και στους «Ελεύθερους πολιορκισμένους», στο Σχεδίασμα Β’, γράφει ο Διονύσιος Σολωμός πως η ελπίδα στην Ανάσταση και στην αιωνιότητα και η αγάπη στην Πατρίδα κάνουν τους Μεσολογγίτες και τις Μεσολογγίτισσες να αποφασίσουν την άμυνα και την ηρωική έξοδο:
 
«Ετούτ’ είν’ ύστερη νυχτιά, όλα τα αστέρια βγάνει, 
Ολονυχτίς ανέβαινε η δέησι, το λιβάνι.
Ο Αράπης τραβηγμένος από τη μυρωδιά που εσκορπούσε το θυμίαμα, περίεργος και ανυπόμονος, με βιαστικά πατήματα πλησιάζει εις το τείχος,
Και απάνου ανάγκη φοβερή! Σκυλί δεν του λυχτάει.
Και ακροάζεται, αλλά τη νυχτική γαλήνη δεν αντίσκοβε μήτε φωνή, μήτε κλάψα, μήτε αναστεναγμός. Ήθελε πης ότι είχε παύσει η ζωή. Οι ήρωες είναι ενωμένοι και λόγια λένε για την αιωνιότητα, που μόλις τα χωράει… Είναι προσωποποιημένη η Πατρίδα, η Μεγάλη Μητέρα, Θεάνθρωπη, ώστε να  αισθάνεται όλα τα παθήματα και καθαρίζοντάς τα εις τη μεγάλη ψυχή της να αναπνέη την Παράδεισο».
 
Ο ιδιοφυής ποιητής και υπαρξιακός φιλόσοφος Γιώργος Σαραντάρης (1908-1941) σημειώνει τη διαφορά της παράδοσης της Δύσης από αυτή των Ελλήνων. Σε άρθρο του, με τίτλο «Σημεία προσοχής», που γράφτηκε στην εφημερίδα «Καθημερινή» στις 5 Ιουνίου 1939, γράφει αξιωματικά: «Η ενσάρκωση, ο Θάνατος κι η Ανάσταση του Χριστού είναι το αιώνιο και μοναδικό παράδειγμα που μας οδηγεί στην πίστη στον Άνθρωπο. Μονάχα από τον καιρό που υπάρχει ο Χριστός ανάμεσα στα άτομα, έχει ακέρια τη σημασία της η ιστορία, έχει νόημα, λόγο και σάρκα η πορεία των ατόμων από τη μια γενεά στην άλλη, έχει συνέχεια και παρουσία ο άνθρωπος». Και εξηγεί:
 
«Ο βαθύτερος λόγος της στροφής των διαφόρων Αναγεννήσεων της Δύσης προς τη μελέτη, τη μίμηση και τη λαχτάρα της Αρχαίας Ελλάδας είναι η ανικανότητά τους να πιστέψουν στον Χριστό, να πιστέψουν στην αιωνιότητα του ανθρώπου. Όποιος ατενίζει την Αρχαία Ελλάδα και παραμερίζει το Χριστό, είναι σα να μην υποπτεύεται πως είμαστε προορισμένοι στην αιωνιότητα και σα να θέλει να επαναλάβει το έργο του πολιτισμού των Αρχαίων Ελλήνων, που ήταν η προετοιμασία μιας άρτιας θνητής υπόστασης, για να τη δεχτεί ο Χριστός και να την κάμει αθάνατη. Για τούτο σε εμάς τους τωρινούς  Έλληνες  δε μαθαίνουν υποστασιακά τίποτε οι διάφορες Αναγεννήσεις της Δύσης, και μάλλον μας προσφέρουν μια περιττή και συχνά βλαβερή τροφή… Μονάχα εμείς, από όλους τους λαούς της γης, μπορούμε, χωρίς να αφήσουμε τον τόπο μας, να διατρέξουμε υποστασιακά την απόσταση που χωρίζει τη φύση από τον άνθρωπο. Λέμε τούτο, γιατί στο Χριστιανισμό πλησιάζουμε αβίαστα με την ελληνική μας παιδεία και την ελληνική μας γλώσσα. Διαβάζουμε τα γνήσια Ευαγγέλια, που μας μιλούν ενδόμυχα κ’ έτσι μπορούμε να κρίνουμε πιο εύκολα από κάθε άλλο λαό, ποιος είναι ο αληθινός Χριστιανισμός».
 
Όταν  η αντίθεη και αντιεκκλησιαστική ιντελιγκέντσια αντιληφθεί τα γραφόμενα από τον Σαραντάρη, μόνο τότε υπάρχει ελπίδα να αποδεχθεί την ιδιαιτερότητα του Ελληνισμού και να σταματήσει τον εναντίον Του ιδεολογικό πόλεμό της, που είναι και μάταιος. Χριστός Ανέστη.
 
Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Βάλε τ’ άσπρα σου

 
Ρόδισε η αυγή και ξεσήκωσε τα πουλιά που πεινασμένα αγουροξύπνησαν και το έριξαν στο είπες και είπα. Ξημέρωσε είκοσι τρεις του Απρίλη, οι πασχαλιές ανοιγμένες στο περιβόλι και τ’ Αη Γιωργιού η γιορτή.
 

Σαν σήμερα έβγαιναν τα λευκά παπούτσια από το βάθος της καρδαρόμπας και μαζί οι άσπρες τσάντες, ασορτί. Ο κόσμος να χαλνούσε, ούτε μια μέρα πριν! Έπρεπε να φτάσει αυτή η γιορτάσιμη μέρα για να βάλουμε άσπρα παπούτσια και να βαστάξουμε τις άσπρες τσάντες. Μέχρι στο τέλος του Αυγούστου πήγαινε η δουλειά, άντε και μια δυό μέρες  του Σεπτεμβρίου. <<Που το λέει αυτό; Ποιός το είπε και το έγραψε;>> Αδικα ρωτούσα αλλά τα άσπρα υποδήματα προμηνούσαν δήλωση πως το καλοκαίρι σήμωνε.
 
Την θέση τους, στο κάτω μέρος της ντουλάπας, έπαιρναν τα μαύρα, τα μαρόν και τα μπλε. Καθαρισμένα, καλογυαλισμένα, με ένα-δυο ματσάκια λεβάντας μέσα σε πάνινες θήκες για να είναι έτοιμα το φθινόπωρο. Ποιά κοκέτα και καλοντυμένη γυναίκα θα φορούσε μουντά και μαύρα παπούτσια και θα είχε μαύρη τσάντα κρεμασμένη στο μπράτσο ή στον ώμο; Εξαίρεση είχαν οι πενθούσες. Κάποια πέδιλα, μπορεί, άντε και καμιά γόβα μαυρόασπρη, έκαναν την εμφάνιση τους και στα σαλόνια και στις γιορτές στην Εκκλησία που όλοι φορούσαμε τα καλά μας. Και πόσο comme il faux ήμασταν. Και όχι μόνο οι γυναίκες, αλλά και οι άντρες το ίδιο, ανοιχτόχρωμα κοστούμια, ακόμα με τριάντα και κάτι βαθμούς ζέστη κοντομάνικο πουκάμισο ίσως, αλλά η γραβάτα, γραβάτα. Ήταν και οι Επίτροποι στο παγκάρι, ο καθένας γραβατωμένος, και αυτοί comme il faut. Και τα υποδήματα τους; Ανοιχτό καφέ, κανελί, ασορτί με το παντελόνι. 
 
<<Βάλε τα άσπρα σου...>> έλεγε το τραγούδι που και ποιός και ποιά δεν το τραγούδησε;  Έτσι λοιπόν τα βάζαμε και εμείς και γραμμή για την Εκκλησία του Αγ. Γεωργίου, -που αλλού;-. <<Δημητρίου, Ελένης, Μαργαρίτας, Νικολάου...>>, τέσσερεις Άρτοι γύρω-γύρω, στην μέση ο πέμπτος πάνω τους και πάνω σε αυτόν το κηροπήγιο με τα πέντε κεριά, δίπλα ο σίτος, ο οίνος και το έλαιον. Η Αρτοκλασία της θείας Ελένης που το είχε τάμα, ήταν και γείτονας βλέπετε.  Δημήτριος, ήταν ο θείος ο Τάκης ο σύζυγός της. Είχα δύο θείους με αυτό το όνομα. Της θείας Ελένης και της θείας Μαρουλιώς / Μαρούλας. Εδώ που τα λέμε,  το <<Τάκης>> με μπέρδευε κάπως, ακόμα και σήμερα αναρωτιέμαι, γιατί Τάκης και όχι Τράκης; Τέλος πάντων, έτσι τα βρήκαμε, έτσι τα πάμε.
 
Λίγο πολύ όλες οι οικογένειες είχαν και γιόρταζαν κάποιον Γιώργο, πατέρα παππού, αδελφό, ξάδελφο, εγγονό ή γαμπρό. Έτσι με τα άσπρα μας υποδήματα θα πηγαίναμε βίζιτα. Και η κάθε κυρά Γιώργαινα (ο Γιώργος σου που πάει; Άλλο τραγούδι της εποχής), περίμενε τους μουσαφιραίους με το σπίτι να μοσχοβολά από πάστρα και έτοιμο να τους υποδεχτεί.
 
Όμορφο και το απολυτίκιο του Αγίου Γεωργίου, που λέει πως είναι ελευθερωτής των αιχμαλώτων, υπερασπιστής των φτωχών και γιατρός των ασθενούντων, συνάμα υπέρμαχος βασιλέων και τροπαιοφόρος. Μαζί με αυτά και μεγαλομάρτυρας και που τον είχαμε και εμείς καμάρι στα Θεραπειά μας με την Εκκλησία προς τιμήν του όπως έλεγα πριν.  Ο Ναός έφυγε, η τιμή έμεινε. Διά παντός. Γιορτάζεται η μνήμη του και θα αγαλλιάζεται η καρδιά του Γεωργίου Ζαρίφη στο αριστερό κλίτος της Αγίας Παρασκευής  όταν περνούν Τα Άγια από μπροστά της. 
 
Όπου Γιώργος και μάλαμα και <<Χρόνια Πολλά>> στους Γιώργους, Γεωργίες, Γιώργηδες, Γεωργάκηδες, Γιωργούλλες, Τζώρτζηδες και Τζωρτζίνες, στην κάθε Γωγώ και Γίτσα και σ’ όσους γιορτάζουν ακόμα και στις Τζίνες.
 
Τρεις μέρες πριν, γιορτάσαμε το Πάσχα!
 
Χριστός Ανέστη!
 
Νίκη Beales
 
Του Άη - Γιώργη 2025
Buckingham, Αγγλία

Peace Poem

 
The winning poem in the Mist and Mountain International Poetry Prize on the theme of ‘peace’ is ‘Beirut’ written by Richard Devereux, a member of the Community of Apostles Peter and Paul, Bristol. He has never visited Lebanon. There are no limits on how far imagination can fly. Warm congratulations to Richard on winning this prestige Poetry Prize.
 

Α dove of peace flying the flag of Lebanon

Beirut  
 
I fell in love with you that spring
the bombing stopped. The trees welcomed peace
with such a sigh, with such a blossoming and
promises of such a weight of fruit.
 
I pushed your soft-top out and washed away
the dust, tinkered with the plugs and carb
till she fired up and we set sail along
the ocean road, your hair full to the wind.
 
I remember, we turned off into the hills.
How pleased your father was we had come
to see him. I reminded him of himself, he said,
when he was young, and you reminded him
 
of your mother. He knew both love and peace
are sometimes gone as soon as they arrive.

Μας δώρισε την Αλήθεια

Χριστός Ανέστη!

Αυτές οι δυο λέξεις! Αυτός ο παιάνας ο λυτρωτικός! Της λευτεριάς ο ύμνος! Απέκτησαν από εκείνο το άληστο ορθρινό της πρώτης εμφάνισης του Αναστάντος Ναζαρηνού στις Μυροφόρες, φανατικούς και ορκισμένους εχθρούς! Εφρύαξαν οι παράνομοι αντίχριστοι… Αταπείνωτοι ταπεινωμένοι, συνέχισαν με θράσος να βάλουν κατά του Αθώου, δίχως ίχνος συνειδήσεως, χωρίς αίσθηση του φρικώδους τους εγκλήματος. Ο ορισμός της αμετανοησίας! Συνέχισαν λοιπόν τον δόλιο τρόπο τους! Με το ψέμα να συμπορεύονται! Δωροδόκησαν τους ψευδομάρτυρες όλων των αιώνων, απελπισμένοι από την συντριβή τους, δεν δίστασαν πάντοτε να καταφεύγουν σε συκοφαντίες. Οι άπιστοι φρίττουν και οι πιστοί διακηρύττουν το Χριστός Ανέστη λέγει ο Ιερός Χρυσόστομος!
 
Έψαξαν του σκότους οι υπηρέτες να βρουν συμμάχους σε όλους τους αιώνες που κύλησαν από τότε! Να σιγάσουν οι ύμνοι της Ανάστασης, να τρεμοσβήσει το Άγιο Φως,  να βουβαθούν οι διακηρυχτές της αιώνιας Νίκης της Ζωής! Δεν τα κατάφεραν κι ας στρατολόγησαν μυριάδες απαίσιων μισθοφόρων! Δυνάμωσε ο Αναστάσιμος Παιάνας! Απλώθηκε παντού το Χριστός Ανέστη!
 
Υπάρχει όμως ένας σύμμαχός τους που όλο και αμφιταλαντεύεται! Μια το Χριστός Ανέστη ψέλνει και μια διστάζει να το διαλαλήσει! Είναι αυτή η λογική του ανθρώπου! Που όλο υπαγορεύει δισταγμούς και δυσπιστίες! Που όλο ζητά αποδείξεις και πειστήρια! Ακήρατες πλευρές και τύπους των ήλων ! Και,  ω της ευσπλαχνίας και της συγκαταβάσεώς σου Κύριε! Εσύ μόνο γνωρίζεις το πλάσμα σου! Δεν το αφήνεις ανυπεράσπιστο στην λαίλαπα της λογικής που γυρεύει να αφανίσει το Φως! Το πλησιάζεις και το καλείς να σε ψηλαφίσει! Δίνεις συνεχώς από τότε αδιάσειστες αποδείξεις, έμψυχες ακήρατες πλευρές Σου, άφθαρτα σκηνώματα των Αγίων Σου, θαύματα και θαυμάσια που φράζουν στόματα πολυφθόγγων αθέων και αγνωστικιστών ρητόρων! Την Μητέρα Σου που δεν σταματά να εμφανίζεται σκεπάζοντας με προστασία φοβερά την κληρονομίαν Σου! Το μυρόβλησμα  και την λάμψη! Τις αγγελικές υμνωδίες και τα οσιακά χαρίσματα των αληθινά ταπεινών Σου! Οἷς (εννοεί τους Αποστόλους) καὶ παρέστησεν ἑαυτὸν ζῶντα μετὰ τὸ παθεῖν αὐτὸν ἐν πολλοῖς τεκμηρίοις, […] ὀπτανόμενος αὐτοῖς… διαβάζουμε στο ξεκίνημα των πράξεων των Αποστόλων!
 
Παρουσιαζόταν συνεχώς για 40 ημέρες στους μαθητές Του μα και σε πλήθος εκατοντάδων ανθρώπων. Οπτανόμενος και συναλιζόμενος! Συναναστρεφόμενος, συντρώγων! Εν πολλοίς τεκμηρίοις! Είπαν τα άχραντα χείλη Του, ότι μακάριοι οι μη ιδόντες και πιστεύσαντες! Δεν το είπε με πικρία και παράπονο ο Χριστός μας για τον δυσπιστούντα Θωμά! Το είπε με συγκατάβαση για όλους εμάς,  που αιώνες τώρα διαβάζουμε και ακούμε για όλα εκείνα που συντελέστηκαν μετά το πρώτο θριαμβευτικό άνοιγμα του Παραδείσου!
 
Αυτά που είπαν οι πρώτοι ψηλαφίσαντες μαθητές και με την αλυσίδα  της πίστης, έφτασαν στο σήμερα να κηρύττουν, μα το πλέον σημαντικό να αποδεικνύουν την αλήθεια της Αναστάσεως! Να αφοπλίζουν τον ανίερο σύμμαχο του ψεύδους και του σκότους! Ακόμα και αυτήν την λογική! Αντίμαχός της , πέραν της ακατάβλητης και υπέρτερης όλων πίστης, η γνώση! Είναι σπουδαίο το να γνωρίζουμε! Το επέτρεψε ο ίδιος ο Κύριός μας! Μας την χάρισε την γνώση! Μας δώρισε την Αλήθεια! Εν πολλοίς τεκμηρίοις! 
 
Χριστός Ανέστη!
 
Νώντας Σκοπετέας

Πασχάλιο Μήνυμα Αρχιεπ. Θυατείρων 2025

«Ὡς ἀληθῶς λύτρον ἀντὶ πολλῶν προσηλωθεὶς τῷ τύπῳ τοῦ σταυροῦ, Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἐξηγοράσω ἡμᾶς. Τῷ τιμίῳ γὰρ φιλανθρώπως αἵματι τὰς ψυχὰς ἡμῶν ἐκ θανάτου ἥρπασας, συνεισενέγκας ἡμᾶς πάλιν εἰς τὸν παράδεισον.» (Ἀγίου Ρωμανοῦ τοῦ Μελωδοῦ, Κοντάκιον Σταυρώσιμον, Προοίμιον β΄)
 

Ο μέγας θησαυρός της υμνολογικής μας παραδόσεως διαφυλάττει πολυάριθμους, λιγότερο γνωστούς, αλλά πλούσιους θεολογικά στοχασμούς, όπως ο ανωτέρω. Ο συγκεκριμένος ύμνος προέρχεται από κοντάκιο του Αγίου Ρωμανού του Μελωδού, με τίτλο "Περί της Νίκης του Σταυρού", μια προσευχητική περισυλλογή για τη Σταύρωση και την Ανάσταση του Χριστού.
 
Ο Μελωδός μάς ομιλεί για την υπέρτατη θυσία του Χριστού επί του Σταυρού. Μας υπενθυμίζει ότι ο Κύριος και Θεός μας, ελευθέρως επέλεξε να υπομείνει φρικτό θάνατο, προσφέροντας Εαυτόν "ως λύτρο για πολλούς". Όπως αμνός αθώος οδηγούμενος στη σφαγή, (Ὡς πρόβατον ἐπὶ σφαγὴν ἤχθη καὶ ὡς ἀμνὸς ἐναντίον τοῦ κείροντος αὐτὸν ἄφωνος, οὕτως οὐκ ἀνοίγει τὸ στόμα αὐτοῦ. Ησαΐας 53,7), ο Βασιλεύς μας παρέδωσε τη ζωή Του για να μας «εξαγοράσει» και να μας σώσει. Με το ίδιο Του το πολύτιμο αίμα, απέπλυνε την κατάρα του παρελθόντος και "μας άρπαξε από τον θάνατο", ανοίγοντας εκ νέου τις πύλες του Παραδείσου.
 
Ο Χριστός έγινε η ελπίδα και η σωτηρία μας, όχι μόνο ανυψώνοντας την ανθρώπινη φύση από την πεπτωκυία κατάστασή της, αλλά εξυψώνοντάς την πέραν της αρχικής της δόξης. Διά της χάριτός Του, υιοθετούμεθα ως τέκνα του Θεού Πατρός, καθιστάμενοι κληρονόμοι της Βασιλείας Του. Η φλογίνη ρομφαία δεν φρουρεί πλέον την πύλη, και ο Χριστός, λαμβάνοντας την ανθρωπότητα από το χέρι, μας οδηγεί προς τον Πατέρα Του, κατευθύνοντάς μας προς ατελεύτητο φως και δόξα, όπου "τα επουράνια και τα επίγεια δικαίως αγάλλονται μετά του
Αδάμ, διότι ανεκλήθη πάλιν εις τον Παράδεισον".
 
Αυτό, αγαπητοί μου αδελφοί και αδελφές, είναι το νόημα του Πάσχα, του νέου Πέραν. Είναι η ανακεφαλαίωση, η εκπλήρωση και το στέμμα των μεγάλων έργων του Θεού, ο Οποίος θέλει όλοι οι άνθρωποι να σωθούν και να κατοικούν στη λαμπρότητα της Βασιλείας Του. Όλα αυτά έχουν συμβεί επειδή ο Θεός "τόσο αγάπησε τον κόσμο" (Οὕτω γὰρ ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται, ἀλλ' ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον. Ιωάν. 3,16), όχι μέσω των δικών μας προσπαθειών, ούτε λόγω προσωπικής αξίας. Όπως σοφά μας υπενθυμίζει ο Μέγας Βασίλειος, «Οὐ γὰρ ἐποιήσαμεν τι ἀγαθὸν ἐπὶ τῆς γῆς.» Αντιθέτως, είναι η άνευ όρων αγάπη του Θεού για την δημιουργία Του που αποκαλύπτεται σε εμάς εντός και διά της Σταυρώσεως και Αναστάσεως του Χριστού.
 
Παρότι το Πάσχα εορτάζεται μόνο άπαξ κατ' έτος, το μήνυμα της σωτηρίας και απελευθερώσεώς μας από την αμαρτία και τον θάνατο αποτελεί αιώνιο και αδιάλειπτο κήρυγμα. Ας εορτάζουμε, λοιπόν, και ας αγαλλόμεθα: Χριστός Ανέστη! Ας μην διακηρύττουμε απλώς αυτό το μήνυμα προς πάντας, αλλά ας αγωνιζόμεθα να το βιώνουμε σε κάθε στιγμή εν δοξολογία και ευχαριστία, διότι, "εν τω Σταυρώ δυνάμεθα όλοι να καυχώμεθα. Το δένδρο Σου μας αποδίδει, κάθε ημέρα και στιγμή, αμύθητο πλούτο, καθώς μας φέρνει όλους εκ νέου στον Παράδεισο". 
 
Είθε η χαρά, η ζωή και το λαμπρό φως που εκπηγάζουν από τον Κενό Τάφο να είναι μαζί σας, με τους αγαπημένους σας και με ολόκληρο τον κόσμο.
 
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ - CHRIST IS RISEN
 
Με πατρική αγάπη και ευλογίες εν τω Αναστάντι Κυρίω,
 
†ο Αρχιεπίσκοπος Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας Νικήτας
 
Άγιον και Μέγα Πάσχα 2025