ΚΗΡΥΓΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΙΒ΄ ΛΟΥΚΑ
(19η Ιανουαρίου
2025)
Η ευαγγελική περικοπή που αναγινώσκεται σήμερα στις
εκκλησιές μας λαμβάνεται από το ιερό Ευαγγέλιο του Λουκά και αναφέρεται στη
θεραπεία των δέκα λεπρών. Η ασθένεια της λέπρας, στα χρόνια του Χριστού, ήταν
σοβαρή και δεν υπήρχε θεραπεία. Για τούτο εκείνοι που υπέφεραν από αυτήν ζούσαν
σε απομόνωση και μάλιστα εκτός της κοινωνίας.
Σύμφωνα με τον Απ. Λουκά, ο Κύριος συνάντησε στο διάβα
του δέκα λεπρούς και ανταποκρίθηκε στην έκκλησή τους για ίαση, προσφέροντάς
τους το πολυπόθητο και πολυτιμότατο δώρο της υγείας. Από τους δέκα πρώην
ασθενείς μόνο ένας ήλθε κοντά στον Ιησού, έπεσε στα πόδια Του και τον
ευχαριστούσε με φωνή δυνατή. Ο Κύριος τότε εξέφρασε τη δικαιολογημένη απορία
και πικρία του, γιατί ενώ θεραπεύθηκαν και οι δέκα μόνο ένας ήλθε να εκφράσει
την ευχαριστία και ευγνωμοσύνη του.
Η εν λόγω περικοπή μας δίνει ένα σημαντικό μάθημα
ανθρώπινης και κοινωνικής συμπεριφοράς, το οποίο έχει βέβαια και την επικύρωση
του ίδιου του Λόγου του Θεού. Η αχαριστία είναι ένα ανθρώπινο χαρακτηριστικό
που σαφέστατα θα πρέπει να αποφεύγεται, αφού δεν είναι καθόλου φυσιολογικό,
αλλά μάλλον θεωρείται ως ψυχασθένεια.
Η αχαριστία και η αγνωμοσύνη, θα μπορούσε να ισχυριστεί
κανείς, δεν είναι απλά κακές συμπεριφορές αλλά μια ψυχική νόσος και αναπηρία.
Το να μην έχει κάποιος την καλή διάθεση να ανταποδώσει, σε κάποια μορφή, την
αγάπη ή τη βοήθεια που έλαβε, υποδηλώνει ψυχική φτώχεια και ναρκισσισμό, που ως
άσχημη ασθένεια της ψυχής χρειάζεται οπωσδήποτε θεραπεία.
Ο λυρικός Καλλίμαχος έγραψε σε έναν ύμνο του: «Κανένας
πιο βέβαιος εχθρός από τον αχάριστο που ευεργετήθηκε!», ενώ ο Θεόφραστος,
στους Χαρακτήρες του, γενικεύει: «Η αχαριστία είναι προδοσία απέναντι στην
ανθρωπότητα. Είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να βγάλει κάποιος από μέσα του και
μεγάλη πληγή και πόνος για τον αποδέκτη της, ειδικά όταν έχει δώσει τα πάντα
από αγάπη». Ο Πλάτων ασχολούμενος με την πλευρά του ευεργετήσαντος
σημείωνε: «Είναι οδυνηρό να ακούς να σε κακολογούν μετά από μια ευεργεσία
που έκανες» και ο Ξενοφών προχωρώντας πιο πέρα δογματίζει: «Επακόλουθο
της αχαριστίας είναι η αναισχυντία».
Ο Ευριπίδης συμβούλευε: «Αγνώμων μη γίνου», ενώ ο
ιστορικός Πολύβιος, αφού ορθώς χαρακτηρίζει την αχαριστία παιδί της ευεργεσίας,
συνιστά στους αγνώμονες: «Μη ρίχνεις πέτρα στο πηγάδι που σε δρόσισε». Ο
Μ. Αλέξανδρος, μάλλον συνηθισμένος από την αγνωμοσύνη των δικών του ανθρώπων,
έλεγε: «Είναι ανθρώπινο να ακούς να σε κακολογούν μετά από μια ευεργεσία που
έκανες», ενώ ο Νεοπλατωνικός Πρόκλος, χαρακτήριζε την αχαριστία «τέκνο
της υπερηφάνειας».
Ο σύγχρονος Άγιος της Εκκλησίας μας Όσιος Παΐσιος
θεωρούσε προϋπόθεση της ύπαρξης αχαριστίας την έλλειψη χάριτος από τον Θεό.
Συνέδεε τον αχάριστο άνθρωπο με εκείνον που ολιγοπιστεί ή που δεν πιστεύει
καθόλου και ζει τη δική του ζωή μακριά από τον Θεό. Συμβούλευε δε
χαρακτηριστικά, «Να ζείτε σε διαρκή δοξολογία και ευχαριστία προς τον Θεό,
διότι η μεγαλύτερη αμαρτία είναι η αχαριστία και ο χειρότερος αμαρτωλός είναι ο
αχάριστος».
Όμως δεν θα πρέπει να μείνουμε στο επίπεδο της αμαρτίας
και της κακής συμπεριφοράς, δεν είναι σωστό να παραμείνουμε κολλημένοι στην
αχαριστία και στην αγνωμοσύνη, αλλά να επιδιώξουμε να κάνουμε το άλμα της
πνευματικής θεραπείας και αφού αποδεχθούμε την ευεργεσία που μας έχει
προσφερθεί, από τον Άγιο Θεό και τους συνανθρώπους μας, να ανταποδώσουμε, να
ευχαριστήσουμε, σίγουρα δε να μην επιστρέψουμε κακό αντί καλού, τελικά δε να
φθάσουμε στο ύψος της πνευματικής αρετής που ονομάζεται ευγνωμοσύνη.
Στον χώρο της Ορθόδοξης Πνευματικότητας ομιλούμε για
μεταμόρφωση. Αφού κάνουμε την αναγκαία ενδοσκόπηση, με τη βοήθεια μάλιστα και
του πνευματικού μας πατρός, θα ανέλθουμε στην κλίμακα των αρετών και θα
φωτίσουμε όλες τις πλευρές και τις γωνίες της προσωπικότητάς μας. Τότε θα
αρχίσουμε να λέμε «ευχαριστώ» συχνότερα, προς τον Δημιουργό και Σωτήρα μας και
προς τους ανθρώπους γύρω μας.
Έτσι θα κυριαρχήσει η ευγενής συμπεριφορά και η
ευγνωμοσύνη στην ψυχή μας, για όλες τις ορατές και αόρατες δωρεές και χαρίσματα
που έχουμε λάβει από τον Μεγάλο Ποιητή και από τους συνανθρώπους μας.
Κι όπως μας διδάσκει ο Μέγας Βασίλειος, «Ο άνθρωπος
που έχει καρδιά που ευγνωμονεί, δεν απολαμβάνει μόνο τα αγαθά, αλλά τα
χρησιμοποιεί και για τη δόξα του Θεού και την ωφέλεια του πλησίον».
Αμήν.
Πρωτοπρ.
Αναστάσιος Δ. Σαλαπάτας
No comments:
Post a Comment