Τα πρόσωπα της παραβολής του Ασώτου

ΚΗΡΥΓΜΑ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΑΣΩΤΟΥ

(28^η Φεβρουαρίου 2016)

Στο συναξάρι της ημέρας διαβάζουμε σήμερα ότι: «Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ τῆς τοῦ Ἀσώτου Υἱοῦ παραβολῆς ἐκ τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου μνείαν ποιούμεθα». Το ευαγγελικό ανάγνωσμα είναι σήμερα αφιερωμένο σε αυτή την εξαιρετικής σημασίας παραβολή, την γνωστή ως «παραβολή του Ασώτου». Από αυτήν βέβαια έλαβε και η ίδια η Κυριακή το όνομά της κι αποκαλείται «Κυριακή του Ασώτου».

Οι Άγιοι και Θεοφόροι Πατέρες, με σοφία και θεοπνευστία, θέσπισαν την εν λόγω Κυριακή στα αρχικά στάδια του Τριωδίου με σκοπό να διδάξουν και να παραδειγματίσουν όλους τους χριστιανούς, αφού η σπουδαία αυτή παραβολή, που διαβάζεται σήμερα στις εκκλησιές μας, εμπεριέχει πολύτιμες πνευματικές διδαχές. Αυτές δε, πηγάζουν μέσα από τη μελέτη των προσώπων τα οποία πρωταγωνιστούν στην παραβολή αυτή.

Τα πρόσωπα που μας ενδιαφέρουν εν προκειμένω είναι ο πατέρας και οι δύο γιοι του. Κεντρικό πρόσωπο είναι φυσικά ο μικρός γιος, ο επονομαζόμενος Άσωτος, ο οποίος έχει μια συμπεριφορά που τον οδηγεί στην απομάκρυνση από την πατρική εστία, και στην αναζήτηση εφήμερων κοσμικών απολαύσεων. Δυστυχώς όμως ο τρόπος ζωής που διάλεξε αποδεικνύεται αδιέξοδος. Υιοθέτησε μια στάση που τον οδήγησε με μαθηματική ακρίβεια στην αποτυχία και στην απελπισία. Έφθασε τελικά να βρεθεί αιχμαλωτισμένος στα δίχτυα της αμαρτίας και υποδουλωμένος στα πάθη της κοσμικής ζωής. Μόνη του ελπίδα είναι η μετάνοια, που στην ουσία σημαίνει ολοκληρωτική αλλαγή νου και πορείας, αλλά επίσης και επιστροφή κοντά στον Θεό και στην Εκκλησία.

Επιστρέφοντας τελικά ο Άσωτος βρίσκει τον πατέρα του να τον περιμένει. Μάλιστα δε, όπως χαρακτηριστικά περιγράφει ο Ευαγγελιστής Λουκάς, «Ἔτι δὲ αὐτοῦ μακρὰν ἀπέχοντος εἶδεν αὐτὸν ὁ πατὴρ αὐτοῦ καὶ ἐσπλαγχνίσθη, καὶ δραμὼν ἐπέπεσεν ἐπὶ τὸν τράχηλον αὐτοῦ καὶ κατεφίλησεν αὐτόν». Η αναφορά αυτή είναι συγκλονιστική. Ο πατέρας περίμενε τον Άσωτο γιο του κι όταν τον είδε να έρχεται, τον σπλαγχίσθηκε (προφανώς η όψη του θα ήταν αξιολύπητη) κι αφού έτρεξε προς αυτόν, έπεσε στο λαιμό του και τον καταφίλησε. Είναι γνωστό ότι η Αγία Γραφή είναι γεμάτη από πολύ σπουδαίες και ψυχωφέλημες διηγήσεις και εικόνες. Αυτή όμως με τον πατέρα να υποδέχεται με τέτοιο εγκαρδιότατο τρόπο το παραστρατημένο και μετανοημένο παιδί του είναι αξεπέραστη σκηνή συγχώρεσης, αποδοχής και επανένταξης. Αυτός είναι ο λόγος που η εν λόγω ευαγγελική περικοπή ονομάζεται επίσης και παραβολή του σπλαχνικού πατέρα. Ο πατέρας του Ασώτου συμβολίζει φυσικά τον Θεό Πατέρα, ο οποίος καλωσορίζει πάντα και δέχεται με ανοιχτή αγκαλιά τα τέκνα που μετανοούν και επιστρέφουν κοντά Του.

Η ιστορία όμως έχει και συνέχεια. Στο προσκήνιο έρχεται τώρα ο μεγαλύτερος γιος, το καλό και φρόνιμο παιδί, που ήταν πάντα κοντά στον πατέρα, πάντα μέσα στο πλαίσιο της οικογενειακής ζωής, με ένα αίσθημα ηθικότητας και τιμιότητας. Αυτός όμως δεν μπορεί να δεχθεί τον Άσωτο αδελφό του που επιστρέφει μετανοημένος. Δυστυχώς δεν συμμετέχει στη χαρά, αλλά προτιμά να μείνει στην εγωκεντρική στάση του.

Το μέλλον όμως ανήκει σ’ εκείνους που συγχωρούν, που χωρούν δηλαδή μαζί με τους άλλους, που απολαμβάνουν τη χαρά της αγάπης και της κοινωνίας με τον Θεό και τους συνανθρώπους. Η αληθινή ζωή βρίσκεται μέσα στην αγκαλιά του σπλαχνικού Πατέρα, στους κόλπους της Αγίας Εκκλησίας μας.

Αμήν.

Πρωτοπρ. Αναστάσιος Δ. Σαλαπάτας