Tuesday 27 June 2023

Η Δημοκρατία και ο Χριστιανός

 
Με αφορμή τις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές στην Ελλάδα, έρχομαι σε δύο κείμενα. Το ένα είναι του Ευριπίδη, από τις «Ικέτιδές» του. Αναφέρεται στο τι είναι η δημοκρατία κατά τους Αθηναίους του 5ου π.Χ. αιώνα. Ας καθρεφτιστούμε στους λόγους του και ας κάνουμε την αυτοκριτική μας, αν μετά από 16 αιώνες την έχουμε πετύχει. Το δεύτερο είναι η «Προς Διόγνητο επιστολή», άγνωστου συγγραφέα του 2ου ή 3ου αιώνα μ.Χ. Η επιστολή αναφέρεται στη ζωή του Χριστιανού σε εχθρική προς αυτόν εξουσία, όπως ήταν η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία.
 

Στις «Ικέτιδες» ο Ευριπίδης βάζει τη σκέψη του στο στόμα του Θησέα, επικεφαλής της δημοκρατικής Αθήνας. Αφού σημειώνει πως «από τον μονάρχη πιο βαριά συφορά δεν υπάρχει σε μια πόλη», εξηγεί: «Τέτοιο (Σημ. αυταρχικό) κράτος δεν έχει νόμους ίσους για όλους. Ένας κρατά στο χέρι του τον νόμο κι αφέντης είναι. Ισότητα καμία». Ο Ευριπίδης αντιθέτως τονίζει τον κανόνα της Δημοκρατίας: «Υπάρχουν γραμμένοι νόμοι που εφαρμόζονται και δίνουν ίσα δικαιώματα σε πλούσιους και φτωχούς. Μπορεί ο φτωχός, αν ο πλούσιος και ισχυρός τον προσβάλλει, να του απαντήσει με τον ίδιο τρόπο (Σημ. χωρίς να φοβάται επιπτώσεις). Τρανούς νικά ο μικρός αν έχει δίκιο... Και λεύτερα ο καθένας μιλά ή σωπαίνει. Ποια ισότητα είναι ανώτερη από τούτη; Όπου ο λαός είναι κυρίαρχος ακμάζουν τα παλληκάρια, ενώ στο αυταρχικό καθεστώς ο ισχυρός μισεί αυτή την κατάσταση και όταν αναφαίνεται έξυπνος και αντρείος τον ξεπαστρεύει, γιατί τρέμει μη χάσει την εξουσία του...». («Τραγωδίες του Ευριπίδη», μτφρ. Θρασύβουλου Σταύρου, Βιβλ. της «Εστίας», 1980, σελ. 142-143).
 
Ο συγγραφέας της προς Διόγνητο επιστολής αναφέρει ότι ο Χριστιανός ακολουθεί το παράδειγμα του Ιησού Χριστού και εξηγεί: «Τον έστειλε ο Θεός Πατέρας Του ως σωτήρα, Τον έστειλε για να πείσει και όχι να εκβιάσει. Διότι η βία δεν ταιριάζει στον Θεό. Τον έστειλε για να καλέσει, όχι για να καταδιώξει. Τον έστειλε από αγάπη και όχι για να κρίνει... Δεν βλέπεις τους χριστιανούς να ρίχνονται στα θηρία για να αρνηθούν τον Κύριο και όμως να μην νικώνται; Δεν βλέπεις ότι όσο περισσότεροι τιμωρούνται, τόσο περισσότεροι γίνονται;»  (Βασ. Μουστάκη «Οι Αποστολικοί Πατέρες», Εκδ. Οίκος «Αστήρ», 1986, σελ. 259-261).
 
Η διδασκαλία  της Εκκλησίας για ελευθερία, αγάπη και έλλειψη βίας αποδεικνύεται από το ότι η πόρτα των ναών  είναι ανοικτή προς όλες και όλους. Πάντες είμαστε προσκεκλημένοι στον Δείπνο του Χριστού και από την θέληση μας εξαρτάται αν θα ανταποκριθούμε στην πρόσκλησή Του η όχι. Ουδέποτε εξετάζεται η κομματική τοποθέτηση των εισερχομένων. Η Εκκλησία ενώνει, δεν χωρίζει. Στην Εκκλησία δεν υπάρχουν πράσινοι, κόκκινοι ή μπλε ναοί, ούτε στασίδια αναλόγων χρωμάτων...
 
Η Ορθοδοξία δεν είναι μόνο ταυτοτικό στοιχείο του Ελληνισμού. Είναι και τρόπος ζωής, αντίθετος προς τον πολιτικοποιημένο δυτικό χριστιανισμό. Στην Ελλάδα ουδέποτε η Πίστη μας εκκοσμικεύθηκε και ουδέποτε ευδοκίμησαν διχαστικές προσπάθειες κομματικοποίησης των χριστιανών.
 
Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

No comments: