Τὸ ἀπρόοπτο στὴν Ποιμαντική μας διακονία

Κάποιες πρῶτες σκέψεις πάνω σὲ ἕνα καίριο ποιμαντικὸ ζήτημα

«Κατὰ τὰς στιγμὰς ἐκείνας, ἡ Χαρμολίνα ἀκουσίως ἐνθυμήθη ἕνα σεβάσμιον κληρικόν, τὸν παπα-Γιάννην, τὸν ἐνορίτην της, ἄνθρωπον προικισμένον μ᾽ ἔκτακτον δραστηριότητα, εἰς τὸν ὁποῖον εἰς μίαν καὶ τὴν αὐτὴν ἡμέραν εἶχε συμβῆ ποτὲ νὰ ἔχῃ νὰ ὑποδεχθῇ τὸν περιοδεύοντα Δεσπότην, ἐλθόντα εἰς τὸ χωρίον, καὶ νὰ τὸν φιλοξενήσῃ οἴκοι, καθὸ ἐπίτροπός του· νὰ ἔχῃ νὰ θάψῃ ἓν ἐγγόνι του, τέκνον μιᾶς ἐκ τῶν ἓξ θυγατέρων του, τὸ ὁποῖον εἶχεν ἀποθάνει αὐθημερόν· νὰ ἔχῃ νὰ δεξιωθῇ, ἐλθόντας ἀπὸ τὴν πόλιν Λ… ὅλον τὸ συμπεθερολόγι τῆς νεωτέρας θυγατρός του, τέως διδασκαλίσσης, ὑπανδρευθείσης εἰς τὴν πόλιν ἐκείνην· καὶ συγχρόνως, τὴν αὐτὴν ἐκείνην ἡμέραν, τοῦ εἶχε κοινοποιηθῆ μία ἀπόφασις «ἐκτελεστὴ» δι᾽ ἓν παλαιὸν χρέος, δισχιλίων τόσων δραχμῶν. Καὶ ὅμως ὁ σεβάσμιος ἐκεῖνος ἱερεύς, ὅλ᾽ αὐτά, τὰ «ἔβγαλε πέρα», ὅπως καὶ ἄλλα πολλά» .

 Ἀπὸ τὸν πάντα ἐπίκαιρο Παπαδιαμάντη ἐρανίζομαι  καὶ τὸ παραπάνω παράθεμα. Γιὰ μιὰ προσπάθεια συντονισμοῦ μὲ τὸ χτές, ἀλλὰ καὶ προετοιμασίας γιὰ τὸ αὔριο. Βλέπεις, τὸ ἀπρόοπτο, ὑπάρχει καὶ θὰ συνεχίζει νὰ ὑπάρχει.  Ὅσο δὲ καὶ νὰ μὴ τὸ ἐπιδιώκουμε αὐτὸ θὰ, ἐμφανίζεται μπροστά μας καί,  κάποτε-κάποτε,  εἶναι δυνατὸ νὰ μᾶς ἀποσυντονίσει, νὰ μᾶς ἀλλάξει τὸ πρόγραμμα, τὴν πορεία καί, γιατὶ ὄχι, τὴ ζωή μας ὀλάκερη.

Προσέχοντας τὰ ὅσα ἀναφέρει ὁ Ππδ. γιὰ τὸν παπα-Γιάννη, ὁ ὁποῖος στὸ χρονικὸ διαστημα μιᾶς μέρας δέχτηκε μιὰ σειρὰ ἀνόμοιων γεγονότων, τὰ ὀποῖα ἐμφανίστηκαν μὲ διαφορετικὴ ψυχικὴ φόρτιση τὸ καθένα. Ἀπὸ τὴ μιὰ ἡ χαρὰ καὶ ἡ συγκίνηση μιᾶς συνάντησης, ἡ ὑποδοχὴ καὶ ἡ φιλοξενία τοῦ προϊσταμένου του καὶ Ἐπισκόπου, ἀπὸ τὴν ἄλλη ὁ θάνατος καὶ ἡ ταφή τοῦ νεογεννήτου ἐγγονιοῦ του (ἴσως καὶ ἡ βιαστικὴ βάπτισή του), μὲ σφραγίδα πάνω σ᾿ αὐτὰ τῆς ἐμφανίσεως τοῦ χρέους ποὺ εἶχε κι ἔπρεπε νὰ πληρωθεῖ.  

Γιὰ ἕναν ποιμένα τὰ ἀπρόοπτα εἶναι καθημερινὴ ἄσκηση, γιατὶ αὐτὰ ποὺ ἀπρογραμμάτιστα ἐμφανίζονται, ποικίλουν καὶ τὶς ἐντυπώσεις του, ἀλλὰ περισσότερο τὸν καθιστοῦν ἐν ἐγρηγόρσει νὰ βρίσκεται. «Νῆφε ἐν πᾶσι» (Β΄. Τιμ. 4, 5),  Ἤ, ὅπως ὁριοθετεῖ τὰ πράγματα ἕνας σύγχρονος Γέροντας, «γιὰ νὰ μὴν ταράσσεσαι κάθε φορὰ καὶ στενοχωριέσαι (ποὺ θὰ φανεῖ κάποιο ἀπρόοπτο καὶ θὰ ἀποσυντονίζει τὸ πρόγραμμά σου), γιὰ νὰ μὴν ἀγωνιᾶς καὶ προβληματίζεσαι, νὰ (μάθεις) νὰ τὰ περιμένεις ὅλα, νὰ μπορῆς νὰ ὑπομένης ὅ,τι ἔρχεται. Πάντα νὰ λὲς καλῶς ἦρθες ἀρρώστια, καλῶς ἦρθες μαρτύριο. Αὐτὸ φέρνει τὴν πραότητα, ἄνευ τῆς ὁποίας δὲν μπορεί νὰ ὑπάρχη καμμία πνευματική ζωή» (Γ. Αἰμιλιανὸς Σιμονωπετρίτης). Γιατὶ ἡ Νήψη, ἡ ἐγρήγορση δηλ.  εἶναι, κατὰ τὸν ὅσιο Ἠσύχιο τὸν πρεσβύτερο, «ὁ δρόμος γιὰ τὴν ἀπόκτηση κάθε ἀρετῆς καὶ ἐντολῆς τοῦ Θεοῦ. Ἡ νήψη λέγεται καὶ καρδιακὴ ἡσυχία».

Τὸ παράδειγμα τοῦ Παπαδιαμαντικοῦ παπα-Γιάννη, ποὺ δὲν εἶναι μυθικὸ πρόσωπο, ἀλλὰ κάποιος ἀπὸ τοὺς ἁπλοὺς, πλὴν ἱεροπρεπεῖς παπάδες τῆς Σκιάθου, ἀναδύεται μπροστά μας ὡς μιὰ πρόσθετη εὐλογία Θεοῦ: μαζὺ μὲ τὶς τόσες ποὺ μᾶς χαρίζει στὶς ἀλλόκοτες μέρες μας, στοὺς σκληροὺς καιρούς μας.

Ὡστόσο πρέπει νὰ καταλάβουμε πὼς τὸ κορυφαῖο ἀπρόοπτο ποὺ εἶναι ἀκόμα μπροστά μας καὶ τὸ ἀναμένουμε νὰ φανεῖ, εἶναι ἐκεῖνο ποὺ σχετίζεται μὲ τὴν ἀναχωρήσή μας ἀπὸ τὰ πρόσκαιρα, τὰ ὀποῖα καὶ διερχόμαστε πρὸς τὴν αἰωνιότητα. Κι ἐκεῖνο ἄν θέλει προετοιμασία, ἄν θέλει νηπτικὴ διάθεση γιὰ ἔντιμη ἀντιμετώπιση τῆς ὁριακῆς αὐτῆς καταστάσεως.

(ἀπόσπασμα εὑρύτερης μελέτης)

π. Κων. Ν. Καλλιανός