Συμμετοχή του Ιερού κλήρου στο έργο του Σχολείου

Ευχαριστώ πολύ τον Σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπό μας κ. Γρηγόριο, και τον Συντονιστή των Σχολείων του ΚΕΣ κ. Παναγιώτη Τοφή, για την τιμή που μου κάνετε σήμερα να είμαι ένας από τους ομιλητές του Συνεδρίου. Το θέμα μου είναι: «Συμμετοχή του Ιερού κλήρου στο έργο του Σχολείου».

Ενθυμούμαι παλαιά στο Αναγνωστικό με το οποίο λίγο ως πολύ όλοι μας μάθαμε γράμματα έλεγε:

«Να τος ο παπάς ο καλός παπάς μας έλεγε η μητέρα

Να σας Αγιάσω... Καλό μήνα έλεγε ο παπάς».

Και στην συνέχεια βλέπαμε την φυγούρα του.

Και λίγο πιο κάτω την μικρή Άννα μπροστά στην Εικόνα:

«Ψηλά ήταν η εικόνα

Η εικόνα της Παναγιάς.

Να η Άννα από κάτω,

Κάτω από την εικόνα.

Γονατίζει σιγά-σιγά.

Ύστερα λέει:

          -Άγιος ο θεός...»

Και αμέσως μετά:  Η Οικογένεια,

«Δέτε την οικογένεια

Έτοιμοι όλοι να φάνε.

Να ο πατέρας, η Λόλα,

ο Μίμης, Η Έλλη, η Άννα,

η Γιαγιά κι η μητέρα.

τι μεγάλη οικογένεια!»

Δυστυχώς σήμερα η οικογένεια δεν είναι μεγάλη! Άντε να έχει ένα με δύο παιδιά ή και καθόλου.

Σήμερα στην οικογένεια δεν τρώνε όλοι μαζί. Ο καθένας τρώει μόνος του και κατά το πλείστον μπροστά στην τηλεόραση και όταν με το καλό καθήσουν στο σαλώνι ο καθένας είναι απασχολημένος με την τηλεόραση ή με την έξυπνη συσκευή του (Smart Phone) σερφάρωντας και αγνοώντας οικείο περιβάλλον, σκεφτείτε να ήταν και ξένο το περιβάλλον.

Σήμερα τα παιδιά δεν κάνουν προσευχή στο σπίτι και πολλές φορές δεν γίνετε προσευχή ούτε στο σχολείο και αν γίνει θα την κάνει πιθανά μόνο ένα παιδάκι.

Σήμερα δυστυχώς τα παιδιά δεν βλέπουν καν τον Κληρικό να μπαίνει στα σπίτια.

Εύλογα μαθητής στην ερώτηση για το τι προσφέρει το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας σήμερα στους πιστούς απαντά: «Δεν ξέρω διότι δεν Κοινωνάω και δεν έχω κοινωνήσει ποτέ στην ζωή μου» Αυτή είναι η απάντηση ενός 16χρονου μαθητή!!.

Όπως γνωρίζετε η πίστη μας είναι Παράδοση, είναι συνέχεια, είναι εμπειρία, είναι κοινωνία, είναι μαθητεία, έλξη, κλίση και κλήση όπως λέμε εμείς οι κληρικοί.

Δεν είναι όλα αρνητικά βέβαια στην ζωή μας και αν είναι εμείς θα πρέπει να βλέπουμε και να ακουμπάμε και να αρυώμεθα από τα θετικά και μόνο.

Και όπως λέγει ο Μέγας Βασίλειος σαν άλλες μέλισσες θα πηγαίνουμε στα λουλούδια που έχουν γύρη.

Δίνοντας ευκαιρία στα παιδιά να ονειρευτούν, και να κάνουν, και να δημηουργήσουν τον δικό τους κόσμο, ακούστε τι μου έγραψε μαθητής προχθές στις εξετάσεις του Ιουνίου στο Ελληνικό Γυμνάσιο-Λύκειο που υπηρετώ ως καθηγητής Μουσικής και Θεολόγος. Η ερώτησή μου ήταν «Η Ορθοδοξία στον σύγχρονο κόσμο και στην ενωμένη Ευρώπη»

«Η Λατρεία προς τον Θεό έχει μειωθεί. Η Επίσκεψη στην Εκκλησία ακόμη περισσότερο. Απλά και βασικά δεν υπάρχει πλέον αληθινή πίστη. Πράγμα που είναι όντως θλιβερό επισημαίνει ο μαθητής. Αλλά προσέξτε εμφανίζετε η παρουσία της θρησκείας μέσα από τα ήθη και έθιμα, την εκαπίδευση...και έχει διατειρηθεί η Θρησκεία μας απλά δεν είναι τόσο καλλιεργημένη...» Αυτά είναι που βλέπει και αισθάνεται ένας 15χρονος μαθητής. Και αυτή είναι η πραγματικότητα αγαπητοί μου αδελφοί και σύνεδροι.

Εδώ τώρα καλείτε ο Κληρικός να πάρει την δική του θέση.

Ο κληρικός, πέραν της προσευχής και της άσκησης, είναι υποχρεωμένος να ποιμαίνει και να διδάσκει τόσο τα παιδιά όσο και το πλήρωμα της εκκλησίας, αλλά και όσους δεν ανήκουν σε αυτό.

Συνεπώς η ενεργητική ζωή του ποιμαντικού έργου και της διδασκαλίας είναι πιο χρήσιμη, εφόσον υπηρετεί το κοινό καλό.

Προκειμένου, όμως, να ανταποκριθεί στις ιδιαίτερα υψηλές απαιτήσεις του έργου του, επιβάλλεται να παρακολουθεί τις εξελίξεις, το κοινωνικοπολιτικό γίγνεσθαι, ώστε να βρίσκεται διαρκώς σε θέση να απαντά στις προκλήσεις των καιρών.

Η εκκλησία εκ της οντολογικής της διάστασης και του ιστορικού της χρέους δεν μπορεί να μένει ουραγός της σύγχρονης πραγματικότητας, ούτε να απέχει από τη διαμόρφωση των κοινωνικών ρευμάτων.

Το χρέος αυτό βαρύνει πρωτίστως τον κληρικό, ο οποίος δίνει την καθημερινή μάχη στο στίβο της ζωής και όχι αποκλειστικά την ιεραρχία. Η εποχή που ο κληρικός εκμεταλλευόταν το κοινωνικό του κύρος και το σχήμα για να επιβάλλεται έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Η κοινωνία αμφισβητεί δομικά κάθε αρχή και θεσμό. Ο κληρικός δεν αρκεί να μπορεί να εκθέτει τις αρχές του δόγματος, αλλά οφείλει να είναι γνώστης των επιστημονικών και πνευματικών εξελίξεων ώστε να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων. (1)

Ο κληρικός οφείλει να μην τηρεί αμυντική στάση, υπερασπιζόμενος κεκτημένα. Αντιθέτως, το δέον είναι να αναπτύξει εξωστρέφεια και να πλησιάσει τα παιδιά, που εν προκειμένω μας ενδιαφέρουν, αλλά και όλο τον κόσμο, ομόδοξους ή μη. Ο μεγάλος στόχος, πέρα από την προσφορά ανθρωπιστικής βοήθειας και θαλπωρής, πρέπει να είναι η διεύρυνση του πληρώματος της Εκκλησίας.

Το θεάρεστο αυτό έργο απαιτεί από τον κληρικό να είναι πολύγλωσσος και παιδαγωγός θα έλεγα, και να γνωρίζει εις βάθος τον πολιτισμό και τις ιδέες των ανθρώπων που διαμένουν στην χώρα μας χωρίς να είναι γηγενείς, ακόμα δε περισσότερο εδώ που ζούμε που υπάρχουν όλες οι φυλές της γης και οι γλώσσες. Το πλησίασμα αυτό απαιτεί γνώση των αρχών του διαπολιτισμού, οι οποίες διδάσκονται σήμερα με μεγάλη επιτυχία και δημοφιλία σε πανεπιστημιακά ιδρύματα. 

Η πολυπολιτισμικότητα επιβάλλει επίσης να στηρίξει επαρκώς ο κληρικός τους πιστούς. Ο συγκρητισμός αντιλήψεων και τρόπων ζωής εκτρέφει δυσκολίες και δυσανεξία. Ο κληρικός χρειάζεται να σταθεί στο πλευρό των χριστιανών και να τους συνδράμει στην προσπάθεια εύρεσης ενός modus Vivendi που θα εκφράζει και θα ικανοποιεί τις νέες εξελίξεις.

Οι ραγδαίες αλλαγές με την παγκοσμιοποίηση, την πολυπο­λιτισμικότητα, το μεταναστευτικό πρόβλημα, την οικονομική αλλά και την ηθική και πολιτιστική κρίση που διέρχεται η χώρα μας και η Ευρώπη γενικά αναδεικνύουν την α­­νάγκη επιμόρφωσης των κληρικών.

Οι σύγχρονες ποιμαντικές δραστηριό­τητες δεν μπορεί να περιορισθούν στην προϋπάρχουσα ποιμαντική αγροτικού τύπου. Χρει­ά­ζε­ται επιμόρφωση και εξειδίκευση σε νέες τοποκεντρικές και αστικές ποι­μα­ντικές δομές, τον εθελοντισμό, το κοινωνικό έργο, την ενίσχυση ευπαθών ομάδων, τη γνώση τοπικής ιστορίας

Να μου επιτρέψετε να κλείσω με την σκέψη μιας άλλης μαθήτριάς μου που μου έγραψε απαντώντας στην παραπάνω ερώτηση για την Ορθοδοξία: «Πιστεύω πως η Ορθοδοξία ενώνει τους ανθρώπους».

Αφού λοιπόν είναι έτσι τα πράγματα και χρησιμοποιώντας τον Άγγλο Ιστορικό και διάσημο Βυζαντινολόγο Σερ Στήβεν Ράνσιμαν που έλεγε (διότι εκοιμήθηκε πρόσφατα την 1η Νοεμβρίου 2000) “χαίρομαι με την σκέψη ότι στα επόμενα 100 χρόνια η Ορθοδοξία θα είναι η μόνη ιστορική Εκκλησία που θα υφίσταται”, θα πρέπει να ανασκουμπωθούμε όλοι μας Κλήρος και λαός και ιδιαίτερα οι εκπαιδευτικοί, για μία νέα Ορθοδοξία, που όχι μόνο θα υπάρχει ιστορικά αλλά θα φωτίζει και θα αγιάζει παν άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον.

Σας ευχαριστώ πολύ.

Πρωτοπρεσβύτερος Ιωσήφ Παλιούρας

Ομιλία στο Εκπαιδευτικό Συνέδριο του ΚΕΣ

Λονδίνο, Δεύτερα 22/6/2014 

1. Ηθικά προβλήματα που προκύπτουν από την εξέλιξη της επιστήμης, ιδίως στον τομέα της Βιοηθικής"

Η εισήγηση του Λέκτορος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών κου Γεωργίου Στείρη, που παρουσιάστηκε από τον διδάσκοντα της ίδιας σχολής δόκτορα Σωτήριο Φουρνάρο, με θέμα "Ηθικά προβλήματα που προκύπτουν από την εξέλιξη της επιστήμης, ιδίως στον τομέα της Βιοηθικής", στην Γ. Σ. του Ι.Σ.Κ.Ε. στις 25/2/21010.

2. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΟΜΗ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «Επιμόρφωση, κατάρτιση, ποιμαντική εξειδίκευση και δια βίου εκπαίδευση εν ενεργεία κληρικών και λαϊκών στελεχών της Ιεράς Αρχιεπισκοπής και των Ιερών Μητροπόλεων της Εκκλησίας της Κρήτης» Χρόνος υλοποίησης: 30 Μαρτίου – 30 Μαΐου 2014