Ομιλία στο Ιερατικό Συνέδριο

"Κανονισμοί Κοινοτικών Οργανισμών Ι.Α. Θυατείρων & Μ.Β."

Ομιλία Πρωτοπρ. Αναστασίου Δ. Σαλαπάτα

στη Σύναξη Ιερού Κλήρου της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Θυατείρων & Μεγ. Βρετανίας

Κόβεντρυ, 25-27 Μαΐου 2016

          Σεβασμιώτατε, Πανιερώτατε, Θεοφιλέστατοι,

Σεβαστοί Πατέρες, αγαπητοί αδελφοί & αδελφές,

          Κατ’ αρχάς θα ήθελα να εκφράσω θερμές ευχαριστίες στον Σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπό μας για την τιμή που μου κάνει -για άλλη μια φορά- να είμαι ομιλητής στην Ιερή αυτή Σύναξή μας.

          Στην παρούσα συνεδρία της Σύναξης αυτής ασχολούμαστε με το εξαιρετικά ενδιαφέρον και βέβαια ιδιαίτερα πολύπλοκο σύστημα Διοίκησης της τοπικής Εκκλησίας και της θεοφιλούς Ομογένειάς μας. Η Διοίκηση των επί μέρους Οργανισμών της Ιερής αυτής Επαρχίας του σεπτού Οικουμενικού μας Θρόνου βασίζεται κυρίως, καθηκόντως και ιεροκανονικώς, στην Αγία Γραφή και στην Κανονική Παράδοση της Εκκλησίας μας, λαμβανομένων βέβαια υπ’ όψιν και άλλων σημαντικών στοιχείων, όπως είναι οι Νόμοι του Κράτους, ή εν προκειμένω των Κρατών, στα οποία εκτείνεται η δράση της Ιεράς Αρχιεπισκοπής μας.

Το αντικείμενο της δικής μας αναφοράς είναι οι «Κανονισμοί των Οργανισμών της Ι.Α. Θυατείρων & Μ.Β.». Βέβαια -ως γνωστόν- υπάρχει, υφίσταται και χρησιμοποιείται και ο όρος «Καταστατικό». Αξίζει και έχει σημασία να μελετήσουμε -έστω και επιγραμματικά- ποιά είναι η σχέση και η διαφορά των δύο αυτών όρων.

          Μελετώντας το έγκριτο λεξικό του Καθ. Γεωργίου Μπαμπινιώτη, στο λήμμα «καταστατικό» βρίσκουμε να γράφει τα εξής: «Είναι νομικός όρος. Είναι το ειδικό έγγραφο που περιλαμβάνει το σύνολο των κανόνων, οι οποίοι καθορίζουν την ταυτότητα και τον σκοπό, προσδιορίζουν τη λειτουργία και ρυθμίζουν την οργάνωση νομικού προσώπου, κυρίως ιδιωτικού δικαίου. Ο όρος “καταστατικό” είναι συνώνυμος με τον όρο “κανονισμός”».

          Ειδικώτερα για τον όρο «κανονισμός», ο ίδιος λεξικογράφος, αναφέρει στο εν λόγω λήμμα τα παρακάτω: «Κανονισμός είναι το σύνολο των κανόνων που ρυθμίζουν τη λειτουργία θεσμού, οργανισμού, ιδρύματος κ.λπ.».

          Όπως βλέπουμε στους παραπάνω ορισμούς η διαφορά των όρων «Καταστατικού» και «Κανονισμού» δεν είναι εύκολα ευδιάκριτη. Όμως είναι, επίσης, αλήθεια, πως -στην πράξη της ζωής και των κοινωνικών θεσμών- ο όρος «Καταστατικό» έχει επικρατήσει να σημαίνει κάτι ευρύτερο, ενώ ο όρος «Κανονισμός» ταυτίζεται πολλές φορές με τη φράση «εσωτερικός Κανονισμός» και σημαίνει κάτι ειδικώτερο και μερικώτερο.

          Όπως είναι γνωστό στην Ιερά Αρχιεπισκοπή μας έχουμε διάφορα Καταστατικά και Κανονισμούς σε ισχύ και χρήση. Τα κυριώτερα από αυτά, τα οποία είναι μάλιστα κοινά και ισχύουν στην μεγάλη πλειοψηφία των Ελληνορθοδόξων Κοινοτήτων μας είναι αυτά που διέπουν την ίδρυση και λειτουργία των Κοινοτήτων, των Βοηθητικών Αδελφοτήτων, των Ελληνικών μας Σχολείων και των Οργανώσεων Νεολαίας.

          Από το 2005, με εμπνευσμένη πρωτοβουλία του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου μας, ορίσθηκαν Επιτροπές, με σκοπό τη μελέτη, επεξεργασία και αναθεώρηση των εν λόγω Καταστατικών και Κανονισμών. Κάποιες από τις Επιτροπές αυτές ολοκλήρωσαν το έργο τους, άλλες συνεχίζουν με εντατικούς ρυθμούς την επεξεργασία του κειμένου που τους έχει ανατεθεί.

          Η αίσθηση που υπάρχει -σε αυτή τη φάση- είναι πως το Καταστατικό των Κοινοτήτων, λόγω της ιδιαίτερης βαρύτητας και σπουδαιότητας την οποία έχει, θα πρέπει να κρατήσει τον τίτλο και το κύρος του «Καταστατικού», ενώ όλα τα υπόλοιπα θα μπορούν ίσως -όταν ολοκληρωθεί η επεξεργασία τους- να αποτελέσουν τους νέους «Κανονισμούς» λειτουργίας των επί μέρους Κοινοτικών Οργανισμών, που δραστηριοποιούνται εντός των ορίων και κάτω από την προστατευτική σκέπη των Κοινοτήτων μας.

          Ο Κανονισμός των Βοηθητικών Αδελφοτήτων, τον οποίο μελέτησε και επεξεργάσθηκε ειδική Επιτροπή, έχει ήδη παραδωθεί στον Σεβ. Αρχιεπίσκοπό μας. Αυτός ο Κανονισμός αποτελεί ένα καλοδομημένο κείμενο κι ένα κατευθυντήριο οδηγό λειτουργίας του νευραλγικού φιλανθρωπικού τομέα των Κοινοτήτων μας. Έχει μάλιστα προταθεί και προσαρμογή του ονόματός του στις τρέχουσες σύγχρονες συνθήκες, ως «Φιλανθρωπική Αδελφότητα Εκκλησιαστικής και Κοινωνικής Διακονίας στην Κοινότητα (τάδε) της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας»! Ο εν λόγω Κανονισμός αποτελεί τον απαραίτητο καταστατικό εξοπλισμό, για να μπορεί να ανταποκρίνεται η νέα αυτή Φιλανθρωπική Αδελφότητα στις ανάγκες της τρέχουσας εκκλησιαστικής και κοινωνικής πραγματικότητας.

          Η Επιτροπή Μελέτης του Κανονισμού του Κεντρικού Εκπαιδευτικού Συμβουλίου (Κ.Ε.Σ.) της Ιεράς Αρχιεπισκοπής, καθώς επίσης και των Κανονισμών των κατά Κοινότητες Σχολικών Εφορειών δεν έχει ολοκληρώσει ακόμα το έργο της. Αυτοί οι Κανονισμοί είναι οπωσδήποτε κεντρικής σημασίας, για τη ζωή, την εκπαιδευτική δράση και την πολιτιστική αναβάθμιση της Ομογένειας. Η ολοκλήρωσή τους δε, θα σημάνει τη βελτίωση της οργάνωσης και λειτουργίας των εν λόγω Οργανισμών.

          Υπάρχει βέβαια και ένας ακόμη Κανονισμός. Είναι ο Κανονισμός για τις κατά Κοινότητες Οργανώσεις της Ελληνικής Ορθόδοξης Νεολαίας. Οι Νεολαίες μας και οι ανάλογοι Κανονισμοί τους είναι θεμελιακές αρχές με καθοριστική αξία και σημασία, και αναφέρονται στο μέλλον και στην εξέλιξη της Ομογένειας. Φυσικά χρειάζεται κι αυτός ο Κανονισμός επεξεργασία και αναθεώρηση για να είναι όντως ικανός να συμβάλει αποτελεσματικά στην ίδρυση, οργάνωση, διατήρηση και στην όσο γίνεται μεγαλύτερη τόνωση και ισχυροποίηση των κατά τόπους Νεολαιών.

          Το σύνηθες είναι το Καταστατικό των Κοινοτήτων και οι Κανονισμοί των Κοινοτικών Οργανισμών -όταν ετοιμάζονται- να συζητούνται και να ψηφίζονται στις Κληρικολαϊκές Συνελεύσεις της Ιεράς Αρχιεπισκοπής μας, και κατόπιν να εγκρίνονται και να επικυρώνονται από το σεπτό Οικουμενικό μας Πατριαρχείο. Αυτή είναι μια πολλή ενδιαφέρουσα διαδικασία, την οποία έχουμε υποχρέωση να μεθοδεύσουμε άμεσα, για να προσφέρουμε σύντομα στις Κοινότητές μας τους τόσο αναγκαίους αυτούς καταστατικούς χάρτες.