Tuesday 26 November 2013

Η Ελισάβετ και η εποχή της


Μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση με τίτλο «Η Ελισάβετ η Πρώτη και ο λαός της» παρουσιάζεται αυτήν την εποχή στην Εθνική Πινακοθήκη Πορτραίτων στο Λονδίνο. Η έκθεση όπως άλλωστε μαρτυρεί και ο τίτλος της, έχει ως θέμα την ελισαβετιανή εποχή και αποτελείται κυρίως από πίνακες αλλά και αντικείμενα όπως ρούχα, διακοσμητικά, χάρτες και έγγραφα. Τα περισσότερα από αυτά τα αντικείμενα έχουν παραχωρηθεί από ιδιωτικές αλλά και δημόσιες συλλογές ειδικά για την πραγματοποίηση της ανωτέρω έκθεσης, η οποία θα διαρκέσει έως και την 5η Ιανουαρίου 2014.

Η βασιλεία της Ελισάβετ της Πρώτης, της τελευταίας της γενιάς των Τυδώρ, κράτησε σαράντα πέντε ολόκληρα χρόνια, από το 1558 έως το 1603 και σηματοδότησε  μια καινούρια εποχή για την Αγγλία: οι εμπορικές συναλλαγές προωθήθηκαν και σε εθνικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο, σταθεροποιήθηκε ο Αγγλικανισμός, οι ναυτικές εξερευνήσεις μεγάλωσαν τον έως τότε υπάρχοντα κόσμο, η  πόλη του Λονδίνου επεκτάθηκε και γεωγραφικά και πληθυσμιακά, η λογοτεχνία άνθισε και γεννήθηκαν τα πιο γνωστά αγγλικά θεατρικά έργα, η λεγόμενη μεσαία τάξη απέκτησε δύναμη.

Αυτή η έκθεση προσπαθεί  να αποτυπώσει την ζωή και τις εικόνες όλων αυτών των ανθρώπων, όχι μόνο της βασίλισσας και των ευγενών αλλά και των εξερευνητών, των εμπόρων, των καλλιτεχνών, των τραπεζιτών και των συγγραφέων, όλων των πρωταγωνιστών  της εποχής. Η  έκθεση χρησιμοποιεί τα διασωθέντα πορτραίτα για να ανακαλύψει τις ζωές μιας μεγάλης ομάδας ανθρώπων και της αρχής μιας αξιοκρατίας στο πολιτικό και κοινωνικό σύστημα, μιας αλλαγής από το μεσαιωνικό φεουδαρχικό σύστημα στην αναγέννηση.


Παρόλα αυτά ο πιο γνωστός ίσως πίνακας της έκθεσης παραμένει το «Πορτραίτο της πομπής» που παρουσιάζει την Ελισάβετ ντυμένη στα λευκά, να την μεταφέρουν οι αυλικοί της μέσα σε ένα άρμα, συνοδευόμενη από την φρουρά της. Ο διάσημος αυτός πίνακας χρονολογείται περί το 1600, στα τέλη της βασιλείας της Ελισάβετ, αλλά την παρουσιάζει λαμπερή, όμορφη  και νέα θέλοντας να τονίσει το μεγαλείο της. Εικάζεται ότι ο πίνακας δεν καταγράφει κάποιο συγκεκριμένο γεγονός αλλά ότι συμβολίζει την βασιλική υπεροχή και δύναμη και την στενή σχέση που διατηρούσε η Ελισάβετ με τους αυλικούς της.

Άλλος διάσημος πίνακας που παρουσιάζεται στην έκθεση είναι αυτός του Φλαμανδού ζωγράφου Τζόρις Χόφναγκελ που διέμενε στο Λονδίνο εκείνη την εποχή. Ο πίνακας τιτλοφορείται «Γαμήλια γιορτή στο Μπέρμοντσει» και απεικονίζει την νότια όχθη του Τάμεση στην οποία ένα πλήθος κόσμου γιορτάζει έναν γάμο. Από μακριά διακρίνεται ο Πύργος του Λονδίνου. Η νύφη δεν είναι κάποιο αναγνωρίσιμο πρόσωπο και αρκετοί κριτικοί πιστεύουν ότι είναι η ίδια η βασίλισσα η οποία παρέστη σε κάποια γιορτή.

Στην συλλογή βρίσκεται επίσης ένας πίνακας που η θεματολογία του είναι πιο προσιτή και πιο αγαπητή στους Έλληνες. Πρόκειται για τον πίνακα «Η Ελισάβετ και οι τρεις θεές». Είναι ένα σπάνιο έργο που ήταν στο παλάτι του Γουάιτχολ κατά την διάρκεια της βασιλείας της. Το θέμα του είναι αλληγορικό και παρουσιάζει την Ελισάβετ στην θέση του Πάρη, η οποία πρέπει να διαλέξει ανάμεσα στις τρεις θεές: την Ήρα, την Αθηνά και την Αφροδίτη. Η Ελισάβετ εν αντιθέσει με τον Πάρη δεν κρατά χρυσό μήλο αλλά σκήπτρο και ενεργώντας πιο έξυπνα από αυτόν δεν επιλέγει καμία από τις θεές. Κρατώντας το σκήπτρο για τον εαυτό της συνδυάζει όλες τις αρετές και των τριών θεών του Ολύμπου. Ο συμβολισμός του πίνακα και της ιστορίας που απεικονίζει είναι απλός: το αποτέλεσμα της βασιλείας της θα είναι η ειρήνη και η ομόνοια και όχι οι αιματηροί πόλεμοι των προηγούμενων εποχών.

Στην έκθεση παρουσιάζονται ακόμα πορτραίτα των: Ρόμπερτ Ντάντλει, του πιο αγαπημένου αυλικού της Ελισάβετ, του Γουίλιαμ Σέσιλ, του σημαντικότερου πολιτικού άντρα στην αυλή της Ελισάβετ, του Γούολτερ Ραλί, του διάσημου εξερευνητή, του Φράνσις Ντρέικ, πειρατή, ναυάρχου και εξερενητή, απλών στρατιωτών, οικογενειών, εμπόρων και λοιπών ευγενών αλλά και εκπροσώπων της ανερχόμενης μεσαίας τάξης.            

Εύη Ρούτουλα

No comments: